به گزارش ایراف، وزارت معادن طالبان اعلام کرد که قرارداد اکتشاف و استخراج معدن مس‌عینک در ولایت لوگر برای ۱۵ سال دیگر با شرکت چینی (ام‌سی‌سی) تمدید شده است.
این معدن که ۱۷ سال پیش به این شرکت سپرده شد، به دلیل ناامنی‌ها، وضعیت سیاسی گذشته، نگرانی‌ها درباره تخریب آثار تاریخی و کمبود زیرساخت‌هایی مانند برق و خط آهن، پیشرفت چشمگیری نداشته است؛ با این تمدید، مدت قرارداد به ۴۵ سال افزایش یافت.
همایون افغان، سخنگوی وزارت معادن طالبان، گفت: «در ۱۵ سال گذشته به دلیل مشکلات، کار جدی صورت نگرفت، اما پس از روی کار آمدن طالبان، مذاکراتی با این شرکت انجام شد و برای انجام و انکشاف دقیق معدن، ۱۵ سال زمان اضافی داده شد.»
وی تأکید کرد که شرایط اصلی قرارداد، از جمله ایجاد کارخانه‌های پردازش مس در افغانستان، اولویت استخدام نیروی کار افغان و حفاظت از آثار باستانی، بدون تغییر باقی مانده است.
به گفته سخنگوی وزارت معادن طالبان در سال جاری اقدامات عملی در این معدن آغاز خواهد شد.
وی افزود: «در سال گذشته، بخشی از کارها مانند احداث ۸.۹ کیلومتر جاده و مطالعات زیرساختی انجام شد و امیدواریم امسال فعالیت‌ها گسترش یابد.»
این پروژه که در سال ۲۰۰۸ امضا شد، شامل تعهداتی مانند احداث کارخانه ذوب مس، خط آهن، تاسیسات برق، اشتغال‌زایی و رعایت معیارهای زیست‌محیطی است. با وجود وعده‌های شرکت چینی برای آغاز کار، تعلل در اجرای پروژه با انتقادهای داخلی مواجه شده است.
کارشناسان اقتصادی امیدوارند تمدید این قرارداد فرصتی برای عمل به تعهدات و بهره‌برداری مناسب از این معدن با ذخیره ۱۲ میلیون تُنی مس باشد که در صورت استخراج صحیح، افغانستان را به یکی از صادرکنندگان بزرگ مس تبدیل خواهد کرد.
ناامنی در منطقه لوگر و اختلافات محلی بر سر زمین‌ها و جبران خسارات، باعث تأخیر در اجرای پروژه شده است؛ تغییر حکومت‌ها و عدم ثبات سیاسی، از جمله روی کار آمدن طالبان، بر روند اجرای قراردادها تأثیر گذاشته است.
معدن مس عینک بر روی یک شهر باستانی بودایی با بیش از ۲۰۰۰ سال قدمت قرار دارد که شامل معابد، مجسمه‌ها و نسخه‌های خطی ارزشمند است.
انتقال این آثار به دلیل کمبود امکانات و زمان کافی برای حفاری‌های باستان‌شناسی، یک چالش بزرگ محسوب می‌شود.
نبود راه‌آهن، جاده‌های مناسب و شبکه برق پایدار، هزینه‌های استخراج و انتقال مس را افزایش داده است. شرکت چینی MCC متعهد به ساخت این زیرساخت‌ها شده، اما پیشرفت آن‌ها کند بوده است.
افغانستان به دلیل محصور بودن در خشکی، برای صادرات مس به بازارهای جهانی به مسیرهای ترانزیتی مانند پاکستان وابسته است که خود یک چالش ژئوپلیتیک محسوب می‌شود.
استخراج معدن مس عینک نه تنها یک پروژه اقتصادی، بلکه یک میدان رقابت ژئوپلیتیک بین چین و آمریکا است. در حالی که چین به دنبال گسترش نفوذ خود در افغانستان از طریق پروژه‌های زیرساختی است، آمریکا سعی دارد این نفوذ را محدود کند.
