به گزارش ایراف، روز جمعه ٢۴ مرداد، طالبان چهارمین سالروز بازگشت خود به قدرت را با برگزاری جشن‌ها و محافلی در کابل و سایر شهرهای افغانستان گرامی داشتند. این مراسم‌ها شامل پرتاب گل از هوا، نمایش‌های ورزشی، سخنرانی‌های دولتی و تجمعات مردانه بود.
در این محافل مقامات ملکی و نظامی، علمای دینی، متنفذین، بزرگان قومی، نیروهای امنیتی و شماری از مردم ولایت‌ها حضور داشتند؛ والیان، فرمانداران، علمای دینی، بزرگان قومی و سایر سخنرانان در صحبت‌های خود، چهارمین سالگرد پیروزی طالبان را به مجاهدین و مردم افغانستان تبریک گفته و آن را حاصل جهاد مقدس مردم و قربانی‌ها و جانفشانی‌های مجاهدین دلیر کشور دانستند.
با این حال در هیچ‌یک از این برنامه‌ها، زنان حضور نداشتند؛ به گمان ناظران غیبت زنان و دختران نه‌تنها تصادفی، بلکه حاصل سیاست‌های سیستماتیک طالبان در حذف زنان از فضای عمومی است.
رهبر طالبان، هبت‌الله آخندزاده، در بیانیه‌ای به مناسبت این روز، از مردم خواست شکرگزار «نعمت‌های الهی» باشند و هشدار داد که خداوند افغان‌هایی را که نسبت به حاکمیت اسلامی ناسپاس باشند، به شدت مجازات خواهد کرد.
او گفته است: «اگر خدایی ناخواسته، ما شکرگزاری از این نعمت‌ها را به جا نیاوریم و نسبت به آن‌ها ناسپاس باشیم، به عذاب شدید الهی دچار خواهیم شد.» این بیانیه در شبکه اجتماعی ایکس و توسط ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی ارشد طالبان منتشر شد.
با گذشت چهار سال از حاکمیت طالبان، زنان افغانستان از حقوق اولیه خود محروم شدند؛ از جمله ممنوعیت تحصیل بالاتر از پایه ششم، محدودیت شدید در اشتغال، ممنوعیت سفر بدون محرم، و حذف کامل از رسانه‌ها و نهادهای دولتی.
فعالان حقوق زنان، از جمله اعضای «جنبش زنان مقتدر افغانستان» و «شبکه مشارکت سیاسی زنان»، این روز را «تاریک‌ترین روز تاریخ افغانستان» نامیدند. آنان در بیانیه‌هایی خواستار عدم به‌رسمیت‌شناسی طالبان از سوی جامعه جهانی شدند و تأکید کردند که حاکمیت طالبان نماد آپارتاید جنسیتی است. این فعالان هشدار دادند که سکوت جهانی در برابر این وضعیت، به معنای تأیید ضمنی نقض گسترده حقوق بشر است.
«جنبش زنان مقتدر افغانستان» با برگزاری گردهمایی، از همه‌ی نیروهای سیاسی، مدنی و مردمی خواستند تا برای ایجاد نظامی دموکراتیک، عادلانه و آزاد، متحدانه مبارزه کنند.
در بخشی از این بیانیه آمده است: «پانزدهم آگوست، روزی تاریک و دردناک در حافظه‌ی جمعی شهروندان افغانستان است؛ روزی که نظام جمهوری فروپاشید و گروه طالبان، به‌عنوان یک گروه افراطی و ناقض حقوق بشر، بار دیگر بر کشور مسلط شد.»
اعضای این جنبش تأکید کرده‌اند که حاکمیت طالبان نباید از سوی شهروندان افغانستان و جامعه‌ی جهانی به رسمیت شناخته شود و آن‌ها در برابر سیاست‌های این گروه سکوت نخواهند کرد.
فعالان حقوق زن تأکید کردند که حذف زنان از جشن‌های رسمی طالبان، ادامه‌ی روندی است که از روز نخست حاکمیت این گروه علیه زنان و دختران آغاز شده است: حذف کامل آنان از اجتماع.
در سطح بین‌المللی، سازمان‌های حقوق بشری، دولت‌های غربی و نهادهای سازمان ملل بارها طالبان را به دلیل سرکوب زنان محکوم کرده‌اند. با این حال، اقدامات عملی برای حمایت از زنان افغانستان همچنان ناکافی و پراکنده باقی مانده است.
به باور ناظران؛ چهارمین سالگرد حاکمیت طالبان، نه‌تنها یادآور سقوط نظام جمهوری افغانستان است، بلکه نمادی از تثبیت یک نظام مردسالارانه و سرکوبگر است که زنان را از حقوق انسانی‌شان محروم کرده و جامعه جهانی را در برابر آزمونی اخلاقی و سیاسی قرار داده است.
