فروم اقتصادی قرقیزستان که به طور رسمی به عنوان (هفتمین فروم اقتصادی قرقیزستان-روسیه) شناخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین رویدادهای اقتصادی در آسیای مرکزی است که بر تقویت همکاری‌های دوجانبه بین جمهوری قرقیزستان و فدراسیون روسیه تمرکز دارد. این فروم که در چند روز اخیر، در ساحل زیبای دریاچه ایسق‌کول برگزار می‌شود، پلتفرمی برای بحث درباره پروژه‌های کلیدی در زمینه‌های انرژی، حمل‌ونقل، دیجیتال‌سازی، امور مالی و تجارت فراهم می‌کند. این رویداد توسط وزارت اقتصاد و تجارت قرقیزستان، با حمایت صندوق توسعه روسی-قرقیز (Russian-Kyrgyz Development Fund) و کابینه قرقیزستان سازماندهی شده است.
در این فروم، هیئت عالی‌رتبه طالبان به رهبری نورالدین عزیزی، سرپرست وزارت صنعت و تجارت طالبان، شرکت کرده است. سفر این هیئت در چند روز گذشته آغاز شد و هدف اصلی آن گسترش روابط اقتصادی، امضای تفاهم‌نامه‌ها، تسهیل تجارت و جذب سرمایه‌گذاری خارجی است. این حضور، بخشی از دیپلماسی اقتصادی طالبان برای ادغام افغانستان در اقتصاد منطقه‌ای است، به ویژه پس از حذف نام طالبان از فهرست سازمان‌های تروریستی قرقیزستان در سپتامبر ۲۰۲۴ که راه را برای همکاری‌های رسمی‌تر هموار کرده است.
تاریخچه فروم اقتصادی قرقیزستان-روسیه
روابط اقتصادی بین قرقیزستان و روسیه ریشه در دوران شوروی دارد، جایی که قرقیزستان بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بود و وابستگی اقتصادی عمیقی به روسیه داشت. پس از استقلال قرقیزستان در ۱۹۹۱، این روابط ادامه یافت و فروم اقتصادی قرقیزستان-روسیه به عنوان مکانیسمی برای تقویت تجارت و سرمایه‌گذاری شکل گرفت. اولین دوره‌های این فروم در دهه ۲۰۱۰ آغاز شد، اما نسخه‌های اخیر آن، مانند ششمین فروم در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۴ در ایسق‌کول، با حضور معاون نخست‌وزیر روسیه الکسی اورچوک، بر پروژه‌های مشترک تمرکز داشت.
این فروم اغلب با حمایت فروم اقتصادی بین‌المللی سن پترزبورگ (SPIEF) برگزار می‌شودکه از سال ۱۹۹۷ فعال است و هدف آن جذب سرمایه‌گذاری خارجی به روسیه است. در سال‌های اخیر، فروم بر مسائل مهاجرت، امنیت اقتصادی و ادغام در اتحادیه اقتصادی اوراسیا (که قرقیزستان عضو آن است) تأکید کرده است. برای مثال، نخست‌وزیر سابق قرقیزستان پیشنهاد وضعیت ویژه برای مهاجران قرقیز در روسیه را مطرح کردکه نشان‌دهنده وابستگی اقتصادی این کشوراست. صندوق توسعه روسی-قرقیز، نیز پروژه‌های جدیدی برای ۲۰۲۵ تصویب کرده، که در این فروم بحث می‌شود.
جزئیات هفتمین فروم اقتصادی قرقیزستان-روسیه ۲۰۲۵
هفتمین دوره این فروم در ۱۳-۱۵ اوت ۲۰۲۵ برگزار می‌شود و بیش از ۱۰۰۰ شرکت‌کننده از روسیه، قرقیزستان، افغانستان و دیگر کشورهای آسیای مرکزی را گرد هم می‌آورد. برنامه کسب‌وکار فروم منتشر شده و شامل جلسات متنوعی است:
تمرکز اصلی:
دیجیتال‌سازی (فناوری اطلاعات و اقتصاد دیجیتال)، امور مالی (بانکداری و سرمایه‌گذاری)، انرژی، پروژه‌های هیدروالکتریک مانند CASA-1000 برای صادرات برق به جنوب آسیا، حمل‌ونقل (مسیرهای لجستیکی منطقه‌ای) و تجارت دوجانبه.
جلسات کلیدی:
بحث درباره اولویت‌های همکاری روسی-قرقیز، امنیت اقتصادی، کنترل شبکه‌های شبه‌نظامی و پروژه‌های مشترک مانند TAPI خط لوله گاز ترکمنستان-افغانستان-پاکستان-هند.
شرکت‌کنندگان:
مقامات عالی‌رتبه مانند وزیر اقتصاد قرقیزستان بخیت صدیق‌اف، نمایندگان روسی، هیئت طالبان و سرمایه‌گذاران خصوصی و همچنین، حضور نمایندگانی از کشورهای دیگر مانند امارات متحده عربی برای بحث درباره سرمایه‌گذاری.
رویدادهای ویژه:
نمایشگاه پروژه‌های سرمایه‌گذاری، دیدارهای دوجانبه و امضای تفاهم‌نامه‌ها. این فروم فرصتی برای افغانستان است تا پتانسیل‌های معدنی، کشاورزی و گیاهان دارویی خود را معرفی کند.
این رویداد، بخشی از استراتژی روسیه برای گسترش نفوذ در آسیای مرکزی است، جایی که روسیه شریک تجاری اصلی قرقیزستان است و بیش از یک میلیون شهروند قرقیز در روسیه کار می‌کنند.
سفر هیئت طالبان:
هیئت طالبان به دعوت رسمی دولت قرقیزستان سفر کرده و شامل نورالدین عزیزی (سرپرست وزارت صنعت و تجارت)، نمایندگان بخش خصوصی و مقامات اقتصادی است. اهداف اصلی شامل گسترش تجارت، تسهیل ویزای تجاری، روابط بانکی، حمل‌ونقل و جذب سرمایه‌گذاری در بخش‌های معدن، کشاورزی و انرژی افغانستان است.
فعالیت‌ها و دیدارها:
در 13 اوت: عزیزی با بخیت صدیق‌اف، وزیر اقتصاد و تجارت قرقیزستان، دیدار کرد. دو طرف بر توسعه روابط تجاری تأکید کردند و قرقیزستان تعهد داد تسهیلات ویزای تجاری، بانکداری و ترانزیت فراهم شود.
دیدار با رئیس اداره پردازش بین‌بانکی مرکزی قرقیزستان، برای بهبود روابط بانکی.
دیدار با تاجران افغان مقیم قرقیزستان برای رسیدگی به مشکلات آن‌ها.
شرکت در جلسات فروم و سخنرانی درباره فرصت‌های سرمایه‌گذاری در افغانستان.
این سفر بخشی از تعاملات گسترده‌تر طالبان با منطقه است، مانند سفرهای به روسیه و ترکمنستان.
در جریان سفر، دو توافقنامه کلیدی امضا شد:
تفاهم‌نامه همکاری اقتصادی: تمرکز بر تجارت، سرمایه‌گذاری مشترک، تسهیل ترانزیت و ایجاد مکانیسم‌های ساده‌سازی فرآیندهای تجاری. این توافق، زمینه را برای افزایش مبادلات فراهم می‌کند.
توافق توسعه روابط سرمایه‌گذاری: قرقیزستان علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در معادن افغانستان است، در حالی که افغانستان به واردات انرژی و فناوری نیاز دارد.
تعهدات:
قرقیزستان تعهد کرده که در زمینه آسان‌سازی ویزا، بانکداری و ترانزیت برای تاجران افغان همکار های لازم را انجام خواهد داد.
طالبان نیز متعهد شده که فرصت‌های سرمایه‌گذاری و همکاری در پروژه‌های منطقه‌ای مانند کاسا را معرفی می کند.. این توافقات می‌تواند فرصت‌های شغلی ایجاد کند و تجارت را تسهیل نماید.
تحلیل تأثیرات اقتصادی و سیاسی
این فروم و سفر هیئت می‌تواند به ادغام افغانستان در اقتصاد منطقه‌ای کمک کند و فرصت‌های شغلی ایجاد نماید. از نظر سیاسی، نشان‌دهنده رویکرد عمل‌گرایانه کشورهای آسیای مرکزی نسبت به طالبان است که بر امنیت و تجارت تمرکز دارد . بدون شناخت رسمی چالش‌ها شامل انزوای سیاسی افغانستان، مشکلات امنیتی، عدم دسترسی به سیستم بانکی بین‌المللی و تحریم‌ها است.
نتیجه‌گیری
هفتمین فروم اقتصادی قرقیزستان-روسیه و سفر هیئت طالبان، گامی کلیدی برای توسعه روابط اقتصادی طالبان است. با امضای تفاهم‌نامه‌ها، افزایش صادرات سوخت و تمرکز بر آمار مثبت، این رویداد می‌تواند طالبان را به اهداف اقتصادی و سیاسی نزدیک کند.
