به گزارش ایراف، بر اساس گزارش این سازمان، بسیاری از افغان‌‌های ساکن در تاجیکستان اکنون در ترس و بی‌اطمینانی به سر می‌برند و حتی برای تهیه اقلام ضروری نیز جرأت خروج از خانه را ندارند.
شماری از این افراد در گفت‌وگو با رسانه‌ها اظهار داشته‌اند که زندگی آنها در شرایطی شبیه به حبس می‌گذرد و دائما نگران دستگیری و بازگشت اجباری به افغانستان هستند.
یکی از این پناهجویان که نخواست نامش فاش شود، گفت که اگر یکی از اعضای خانواده‌اش بیمار شود، مجبور می‌شوند خانه را ترک کنند و به بیمارستان بروند، اما خطر بازداشت توسط پلیس همواره آنها را تهدید می‌کند.
زن افغان دیگری که در تاجیکستان به سر می‌برد نیز گفت که به دلیل محدودیت‌های شدید طالبان بر زنان، از بازگشت به افغانستان وحشت دارد.
او تأکید کرد که در تاجیکستان می‌تواند کار کند و برای فرزندانش نان تهیه کند اما در افغانستان از این امکان محروم است.
گزارش سازمان بین المللی مهاجرت نشان می دهد که از ۱۷ جولای تا ۳ آگست، ۱۳۸۸ افغان از طریق گذرگاه شیرخان به افغانستان بازگردانده شده‌اند که ۸۹ درصد آنان به‌طور اجباری اخراج شده‌اند.
از میان این افراد، ۴۹ درصد مرد، ۳۸ درصد زن و ۱۳ درصد کودکان زیر پنج سال بوده اند. در همین بازه زمانی، ۴۷۴ نفر نیز وارد تاجیکستان شده‌اند.
بیش از نیمی از این افراد به‌دلیل از دست‌دادن شغل، و ۳۹ درصد برای سفر به کشورهای دیگر وارد تاجیکستان شده‌اند.
این اخراج ها در حالی انجام می‌شود که به گفته برخی پناهجویان، مقام‌های تاجیک تنها به‌طور شفاهی به آنان ۱۵ روز فرصت داده بودند تا کشور را ترک کنند، مهلتی که در ۲۱ جولای پایان یافت.
برخی از پناهجویان اخراج‌شده می‌گویند با آن‌که مدارک قانونی اقامت داشته‌اند، بازداشت و اخراج شده‌اند.
در حال حاضر سفارت افغانستان در تاجیکستان که هنوز توسط ظاهر اغبر، نماینده دولت پیشین اداره می‌شود، تلاش‌هایی برای توقف این روند و تمدید اقامت پناهجویان انجام داده، اما تاکنون پاسخی رسمی از سوی دولت تاجیکستان دریافت نکرده است. تخمین زده می‌شود حدود ۱۳ هزار پناهجوی افغان در تاجیکستان حضور دارند که اغلب منتظر انتقال به کشورهای ثالث‌اند.
همزمان با این وضعیت، روند اخراج مهاجران افغان از ایران و پاکستان نیز به طور فزاینده جریان دارد؛ موضوعی‌که نگرانی‌ها درباره وخامت بیشتر اوضاع انسانی در افغانستان را به دنبال داشته است.
