به گزارش ایراف، هیأت متخصصان ریاست باستان‌شناسی وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان، ۱۴۳۰ قطعه اثر تاریخی کشف‌شده از محوطه‌های باستانی مس عینک در ولایت لوگر را به آزمایشگاه مرکزی این ریاست انتقال دادند.
این آثار شامل ظروف سفالی، سنگی، فلزی، شیشه‌ای، استخوانی و چوبی است که از میان آن‌ها سکه‌های دوره‌های کوشانی و ساسانی، کتیبه‌ها، کوزه‌ها، جام‌ها، چراغ‌های مختلف، دست‌بندهای مسی، مهره‌های تزئینی و ابزارهای کار مانند دوک‌های نخ‌ریسی به چشم می‌خورد.
سید ذبیح‌الله سادات، رئیس باستان‌شناسی طالبان هدف از این انتقال را پاک‌سازی، مرمت، حفاظت و ثبت این آثار اعلام کرد تا پس از انجام این فرآیند، به موزه ملی افغانستان سپرده شوند.
این اشیای تاریخی که برخی بیش از ۵۰۰۰ سال قدمت دارند، گواهی بر تمدن‌های کهن این منطقه هستند و درک بهتری از زندگی و فرهنگ گذشتگان ارائه می‌کنند.
از سال ۲۰۰۹ تاکنون، بیش از ۳۵۰۰ قطعه اثر ارزشمند از محوطه مس عینک کشف شده است؛ از جمله پیکره‌های چوبی و گلی بودا، سکه‌ها، نقاشی‌های دیواری و بیش از ۱۰۰ استوپا (ساختمان مذهبی). بیش از ۱۰۰۰ قطعه از این آثار به موزه ملی افغانستان در کابل منتقل شده و هزاران قطعه دیگر در انبارهای موقت نزدیک سایت نگهداری می‌شوند و هنوز مورد تحلیل قرار نگرفته‌اند. همچنین برنامه‌هایی برای ایجاد موزه محلی یا موزه مجازی به‌منظور نمایش این آثار در حال بررسی است.
مس عینک شهری باستانی با قدمت ۵۰۰۰ سال است که شامل معابد بودایی، بت‌ها و آثار تاریخی ارزشمند است. تحقیقات نشان می‌دهد که بیش از ۴۰۰۰ قطعه اثر از این مکان بازیابی شده و بیش از ۱۰۰۰ قطعه به موزه ملی افغانستان منتقل شده‌اند. با این حال، با شروع پروژه استخراج مس در سال ۲۰۲۴، نگرانی‌هایی درباره آسیب به این آثار وجود دارد. برنامه فعلی شامل استخراج زیرزمینی است که ممکن است به حفظ مکان کمک کند، اما هنوز مشخص نیست که آیا این روش به طور کامل از آثار محافظت می‌کند یا خیر.
قرارداد استخراج مس بین دولت وقت افغانستان و شرکت چینی (MCC) در سال ۲۰۰۷ به ارزش ۳ میلیارد دلار امضا شد و اخیراً در ژوئیه ۲۰۲۴ با ساخت جاده دسترسی پیشرفت داشته است. انتظار می‌رود استخراج از سال ۲۰۲۶ آغاز شود. با این حال، نگرانی‌هایی درباره شفافیت قرارداد، تأثیرات زیست‌محیطی (مانند کمبود آب)، و امنیت (به دلیل تهدیدات گروه‌های مسلح) وجود دارد. طالبان و شرکت چینی تعهد کرده‌اند که از آثار فرهنگی محافظت کنند، اما موفقیت این تعهدات هنوز در هاله‌ای از ابهام است.
بیشتر بخوانید:
تصویر طالبان از افغانستان پساجمهوریت: نماد ثبات یا عامل بی‌ثباتی؟
جابه‌جایی حدود ۱۰۰ هزار تُن کالا از طریق راه‌آهن افغانستان در هفته گذشته
سرنوشت مبهم دومین معدن بزرگ مس جهان: تعلل چین، تأکید طالبان
پیش‌بینی وضعیت آب و هوای افغانستان (دوشنبه، ۱۳ مردادماه ۱۴۰۴)
