به گزارش ایراف، از نخستین روزهای بازگشت طالبان به قدرت در مرداد ۱۴۰۰ که اکنون در آستانه چهارمین سالگرد آن قرار داریم، وعده‌هایی مبنی بر احترام به آزادی بیان و فعالیت رسانه‌ای در چارچوب «ارزش‌های اسلامی» مطرح شد. اما در عمل، این وعده‌ها به مجموعه‌ای از محدودیت‌های گسترده، بازداشت‌های خودسرانه و سانسور سیستماتیک بدل شد.
سخنگوی طالبان ذبیح‌الله مجاهد در نشست «مبارزه مطبوعاتی، راهبرد و دیپلماسی» که اخیرا در انستیتیو دیپلماسی وزارت خارجه طالبان برگزار شده، بار دیگر بر ضرورت پرهیز از «تفسیرهای نادرست» و تمرکز بر «وحدت ملی» تأکید کرد.
حافظ ضیا احمد تکل، رئیس اطلاعات و روابط عمومی وزارت امور خارجه طالبان این مطلب را روز چهارشنبه، ۸ مرداد با انتشار اطلاعیه‌ای به نقل از مجاهد، بیان کرده است.
در این اطلاعیه آمده است؛ مجاهد در این نشست در مورد «سیاست مطبوعاتی، تعامل سیاسی و ابعاد سیاست خارجی» سخنرانی کرده است.
همچنین امروز (پنجشنبه، ٩مرداد) وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان از بازداشت ابوذر صارم سرپلی مدیر مسئول «خبرگزاری توانا و نهاد رسانه‌ای افغانستان» به اتهام «ارتباط با استخبارات خارجی و فساد اخلاقی» خبرداده است.
این وزارتخانه مدعی شده که فرد متهم «در ازای هزاران دلار گزارش‌های مخفیانه را به رسانه‌های ضد اسلام ارسال می‌کرده است.»
طالبان یک ویدیو از «اعترافات» ابوذر صارم را منتشر کرده و مدعی شده که نهادهای رسانه‌ای تحت مدیریت او، به عنوان «مراکز جاسوسی خارجی و فساد اخلاقی» فعالیت می‌کرده‌اند.
در همین حال، اما نهادهای بین‌المللی حقوق‌بشر و ناظران مستقل تاکید می‌کنند که چنین اعترافاتی معمولاً تحت فشار، اجبار یا شکنجه گرفته می‌شوند و طالبان آنان را مجبور به اعتراف می‌کنند.
از سوی دیگر مرکز خبرنگاران افغانستان در روزهای گذشته از بازداشت دست‌کم ٧ خبرنگار و فعال رسانه‌ای دیگر، در کابل و ولایت‌ها طی سه هفته اخیر خبر داده؛ این افراد به دلایلی چون آموزش دختران، طراحی وب‌سایت‌های خبری و تهیه گزارش‌های مغایر با سیاست طالبان بازداشت شده‌اند. در مواردی، تجهیزات کاری آنان ضبط و برای بازجویی به اداره استخبارات طالبان منتقل شده است.
حضور مأموران استخبارات و امر به معروف در تحریریه‌ها، نظارت مستقیم بر محتوای رسانه‌ها، و ممنوعیت پوشش اعتراضات مدنی، از دیگر نشانه‌های محدود شدن آزادی بیان در افغانستان است. این در حالی است که وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان نیز در برابر این اقدامات سکوت کرده یا نقش اجرایی نداشته است.
در چنین شرایطی، بسیاری از خبرنگاران به خودسانسوری روی آورده‌اند و رسانه‌ها از پرداختن به موضوعات حساس پرهیز می‌کنند. این روند، نه‌تنها استقلال رسانه‌ای را زیر سوال برده، بلکه فضای گفت‌وگوی عمومی را به شدت محدود ساخته است.
اکنون در بی عملی و سکوت کامل وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان و فقدان قوانین حمایت‌کننده، فضای رسانه‌ای افغانستان روز به روز محدودتر شده و عملاً میدان برای مداخلات گسترده وزارت امر به معروف و استخبارات طالبان و بازداشت‌های خودسرانه باز است.
بیشتر بخوانید:
قیمت افغانی به تومان و دلار امروز پنجشنبه (نهم مردادماه ۱۴۰۴)
از سکوت سیاه تا محکومیت حماس؛ نقد واکنش اعراب به بحران فلسطین
توافق طالبان و ترکمنستان برای توسعه گذرگاه تورغندی
معاون وزارت کشور طالبان در ادامه سفرهای استانی به بادغیس رفت | محمدابراهیم صدر کیست؟
