به گزارش ایراف،امیرخان متقی، سرپرست وزارت امور خارجه طالبان روز گذشته با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه گفتوگویی تلفنی داشت. وزارت خارجه روسیه در بیانیه خود نوشته است که در این گفتوگو، طرفین با اشاره به سنتهای دیرینه دوستی و «حُسن همجواری» بر علاقمندی مشترک خود برای گسترش همکاریها در حوزههای بازرگانی، اقتصادی و بشردوستانه گفتوگو کردهاند.
وزارت خارجه روسیه همچنین افزوده است که دو طرف بر گسترش همکاریها در زمینه تقویت امنیت منطقهای ازجمله مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر تأکید کردهاند. طالبان نیز با انتشار خبرنامهای نوشته متقی نیز خواستار تحکیم امنیت منطقهای شده است. طالبان آورده که وزیر خارجه روسیه بر اهمیت سازوکارهای منطقهای برای گسترش تعامل با طالبان تأکید و از متقی رسماً خواسته است تا در نشست بعدی «فرمت مسکو» شرکت کند.
این نخستین تماس تلفنی امیرخان متقی و سرگئی لاوروف پس از شناسایی رسمی طالبان توسط مسکو است. مسکو در جولای سال جاری رسماً بهعنوان اولین کشور و پس از چهار سال عادیسازی روابط، طالبان را بهعنوان حاکمان قانونی افغانستان به رسمیت شناخت. ضمیر کابلوف، فرستاده رئیسجمهور روسیه در امور افغانستان، گفته بود که به رسمیت شناختن رژیم طالبان توسط مسکو به دلیل همکاری کابل در مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر موجه است. او گفت: «افغانستان از این نظر مهم است که ما نگرانیهای شناختهشدهای در مورد تروریسم داریم که قبلاً از افغانستان سرچشمه میگرفت. همچنین مسئله قاچاق مواد مخدر وجود دارد. از آنجایی که متوجه شدیم رژیم فعلی تمام تلاش خود را برای مقابله با این مشکل انجام میدهد، حفظ همکاری نزدیک با دولت افغانستان مهم شد.»
پیش از این روسیه نام طالبان را از فهرست گروههای تروریستی خود حذف کرده بود. وزارت امور خارجه روسیه در یک بیانیه رسمی در این رابطه نوشته بود که: «حذف عنوان تروریستی از جنبش طالبان راه را برای ایجاد یک همکاری تمامعیار با کابل به نفع مردم روسیه و افغانستان باز میکند. روسیه از عملیات نظامی و انتظامی انجامشده توسط مقامات افغانستان در خاک خود علیه داعش شاخه خراسان که ایدئولوژی فوق رادیکال «جهاد جهانی» را ترویج میدهد، قدردانی میکند.»
حالا در نخستین گفتوگوی تلفنی میان وزرای خارجه طالبان و مسکو، دو طرف بر امنیت منطقهای تأکید کردهاند. روسیه همواره در توجیه اقدام شناسایی طالبان که تا حدی نمادین هم است، نگرانیهای امنیتی و تهدیدات تروریستی را برجسته کرده است و تمامقد در حمایت از طالبان در این موارد ایستاده است. اما پرسش این است که آیا طالبان حالا که روسیه چنین دست و دلبازی بزرگی کرده و طلسم شناسایی این گروه را شکسته است، میتواند روسیه را سربلند کند؟
مسکو معتقد است که طالبان متحدانی خوب برای نگرانیهای امنیتی کرملین هستند و همواره از طالبان به دلیل مبارزه با تروریسم و مشخصاً داعش شاخه خراسان قدردانی کردهاند. این در حالی است که وضعیت تهدیدات امنیتی از افغانستان همچنان پایدار و منطقه را تهدید میکند. طالبان، هرچند مبارزاتی را علیه داعش انجام دادهاند، اما این گروه تهدید شماره اول امنیتی از افغانستان و به طبع آن برای منطقه است. طالبان هنوز نتوانسته منطقه را متقاعد به توانایی خود در مبارزه با تروریسم کند. تاریخ منازعه و درگیری در افغانستان نشان داده است که حل مسئله ناامنی تروریسم چندبعدی است و تنها محدود به رأس قدرت نمیشود. طالبان برای موفقیت در این امر نیازمند سطح نفوذ و قدرت بالا در تمام سطوح جامعه افغانستان است اما هنوز مشخص نیست که توانایی طالبان در این مسئله تا چه میزان است.
از سوی دیگر، هیچ رابطه مستقیمی میان شناسایی و توانایی در مهار تروریسم و قاچاق مواد مخدر وجود ندارد. شناسایی عامل مهمی و ضروری است، اما طبعاً تنها عامل نیست. اینکه طالبان از قبلِ شناسایی تا چه میزان میتواند به خواستههای مسکو جامعه عمل بپوشاند نیز نیازمند راستیآزمایی است. در دور نخست حکومتداری طالبان برخلاف سه کشور که طالبان را به رسمیت شناخته بودند، این گروه بعدتر به واسطه حمایت از تروریسم فروپاشید.
همچنین باید گفت طالبان جنبشی پیچیده و هزارتو است که آنچه به بیرون درز میکند تنها لایههای سطحی است. در درون طالبان شبکهای از ارتباطات با گروههای افراطی است که ریشهدار و گذر از این اتحادها یا تعدیل آنها و در نظر گرفتن خواستههایشان کار آسانی نیست. از طرف دیگر، همزمان با شناسایی طالبان از سوی مسکو، ما شاهد سکوت جریانهایی چون شبکه حقانی هستیم که مشخص نیست آیا رویکرد آنها در این مسئله مثبت است یا خیر. بنابراین، برای طالبان مسیر همراهی با مسکو آسان نخواهد بود.
بیشتر بخوانید:
رسانه روسی: طالبان خواهان بازرسی آمریکا از بگرام شده است
وزارت خارجه پاکستان: هیچ تصمیمی درباره به رسمیت شناختن “طالبان” اتخاذ نشده است
تلاش چین برای حضور بیشتر در افغانستان: یونگ از گفتگو پیرامون تقویت همکاری ها با متقی خبر داد