به گزارش ایراف، سفر فیلیپو گراندی، کمیسار عالی سازمان ملل در امور پناهندگان به ایران با هدف بررسی وضعیت مهاجران افغان به‌ویژه در پی موج اخراج‌های اخیر، ایجاد گفت‌وگوهای سه‌جانبه میان ایران، افغانستان و سازمان ملل برای یافتن راه‌حل‌های مشترک و جلب منابع مالی و کمک‌های بشردوستانه از سوی نهادهای بین‌المللی برای حمایت از مهاجران بازگشتی در اواخر تیرماه صورت گرفت.
در این سفر، گراندی با عباس عراقچی، معاون وزارت امور خارجه، اسکندر مومنی، وزیر کشور ایران، علیرضا کاظمی، وزیر آموزش و پرورش و دیگر مسئولان بلندپایه، درباره وضعیت مهاجران افغان، خدمات ارائه‌شده از سوی دولت ایران، و راهکارهای منطقه‌ای برای مواجهه با موج بازگشت‌کنندگان رایزنی کرد. وی همچنین ضمن ابراز نگرانی نسبت به اخراج‌های اجباری، بر لزوم بازگشت تدریجی، داوطلبانه و انسانی مهاجران تأکید کرد.
شایان ذکر است، دیدار وزیر امور خارجه ایران با کمیسار عالی سازمان ملل روز سه‌شنبه ٣١ تیرماه در تهران صورت گرفت. هرچند جزئیات این نشست منتشر نشده، اما مهمترین محور این دیدار، «تداوم روند بازگشت داوطلبانه پناهندگان افغان» به کشورشان بوده باشد.
با این حال پیش از این، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ابراز امیدواری کرده بود که فیلیپو گراندی با حضور در دو سوی مرز، زمینه‌ساز شکل‌گیری «نگاه واقع‌بینانه» به روند بازگشت مهاجران شود. او همچنین خواستار حمایت جامعه جهانی از ایران در مدیریت این روند شده بود.
از سوی دیگر، طبق گزارشات در دیدار اسکندر مومنی، وزیر کشور ایران با گراندی در روز سه شنبه، موضوعاتی از جمله درخواست ایران برای برگزاری نشستی سه‌جانبه با حضور ایران، طالبان و نماینده کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان، افزایش کمک‌های مالی سازمان‌های بین‌المللی، ساماندهی اتباع افغانستان و جلوگیری از قاچاق مواد مخدر از جمله مباحثی بود که در مورد آن گفتگو شده‌است.
علیرضا کاظمی، وزیر آموزش و پرورش جمهوری اسلامی نیز در دیدار با فیلیپو گراندی که روز سه شنبه ٣١ تیرماه انجام شد، با انتقاد از اینکه در دو سال اخیر کمک سازمان ملل به ایران برای مهاجران افغان، «کمتر از یک درصد» بوده خواستار افزایش کمک‌ها شد.
کمیسار عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان در این دیدار با اشاره به محدودیت‌های طالبان برای آموزش دختران در مدارس افغانستان، تاکید کرده که باید به این کشور در تحصیل دانش‌آموزان کمک شود.
کاظمی نیز اعلام کرد که ایران آمادگی دارد در راستای حمایت آموزشی، تمامی دانش آموزان افغانستانی را با استفاده از شبکه آموزش بومی و در چارچوب تفاهم نامه همکاری سه جانبه، آموزش داده و بر اساس اساسنامه مکاتب مجازی مصوب شورای عالی آموزش و پرورش، به آنان مدرک تحصیلی معتبر ارائه دهد.
از دستاوردهای سفر گراندی به ایران می‌توان به این موارد اشاره کرد؛
– توافق اولیه برای برگزاری نشست‌های سه‌جانبه میان ایران، افغانستان و سازمان ملل
– اذعان رسمی به نقش ایران در ارائه خدمات بهداشتی، آموزشی و اشتغال به مهاجران، علی‌رغم تحریم‌ها
– طرح نگرانی‌ها درباره اخراج‌های اجباری و تأکید بر بازگشت تدریجی و انسانی مهاجران
یکی از نتایج مهم سفر کمیساریای عالی سازمان ملل به افغانستان و ایران، توافق اولیه برای برگزاری نشست‌های سه‌جانبه میان ایران، افغانستان و سازمان ملل با هدف هماهنگی در بازگشت مهاجران و تأمین مالی پروژه‌های حمایتی از طریق بانک جهانی و بانک توسعه آسیایی بود.
