به گزارش ایراف، در این یادداشت که امروز (پنجشنبه، ۲ مردادماه) در وبسایت این رسانه انتشار یافته، آمده: گروه افراطی داعش یکی از شومترین پدیدههای قرن بیستویکم به شمار میرود که ریشه در پیچیدگیهای تاریخی، سیاسی و مذهبی خاورمیانه دارد.
یادداشت افزوده: این گروه پدیدهای ناگهانی نبود، بلکه محصول چند دهه دگرگونی و تحولات است که پس از اشغال عراق در سال ۲۰۰۳، فروپاشی دولتهای منطقه و بهرهبرداری ابزاری از گفتمانهای افراطی مذهبی، زمینه رشد و گسترش پیدا کرد.
به باور نگارنده، داعش از دل گروههای جهادی سلفی برخاست، اما با انتخاب رویکردی فوقالعاده بنیادگرا و خشونتمحور، خود را بهعنوان «دولت اسلامی» معرفی کرد. این ادعا نه بر اساس مشروعیت مردمی، بلکه بر پایه ترور، ارعاب و تحریف مفاهیم دینی استوار بود.
نویسنده المرصاد افزود: رهبران خونریز داعش با سوءاستفاده از مفاهیمی چون «خلافت» و «جهاد» توانستند جوانان ناامید اهلسنت عراق و سوریه را جذب کنند و آنها را به ماشینهای جنگی تبدیل نمایند تا در راستای اهداف شوم خود به کار گیرند.
این مقاله در ادامه به فرآیند شکلگیری و تکامل گروه تروریستی داعش در سه مرحله پرداخته است: نخست، تأسیس آن در جریان جنگ عراق به رهبری ابومصعب الزرقاوی که با تمرکز بر خشونت فرقهای علیه شیعیان، پایههای نخستین این گروه را بنیان نهاد.
دوم، تغییر نام آن به «دولت اسلامی عراق» پس از کشته شدن الزرقاوی در سال ۲۰۰۶ که در دوران رهبری ابوبکر البغدادی به اوج قدرت رسید.
و سوم، گسترش فعالیتها به سوریه در پی بحران داخلی آن کشور، که فرصت را برای داعش فراهم ساخت تا مناطق وسیعی را تحت کنترل خود درآورده و خود را بهعنوان یک قدرت جهانی مطرح کند.
این گروه با بهرهگیری از تبلیغات روانی و رسانههای اجتماعی، تصویری پرزرق و برق از قدرت و هیبت به نمایش گذاشت، در حالی که در واقعیت، اقتصاد آن بر پایه غارت، قاچاق و بردهداری استوار بود.
نگارنده همچنین ادعا کرده که یکی از ویژگیهای خاص داعش، بهرهبرداری سنجیده از مفاهیم آخرالزمانی و مهدویت بود. برخلاف القاعده که از ورود به این مباحث پرهیز میکرد، داعش بهطور فعال از پیشگوییهای اسلامی در مورد جنگهای آخرالزمانی سوءاستفاده میکرد تا پیروانش را به خشونت تشویق کند.
به نوشته المرصاد، این گروه حتی ادعا میکرد که ظهور «مهدی موعود» نزدیک است و جنگهای آن بخشی از سناریوی الهی برای پایان جهان میباشد.
چنین رویکردی نه تنها افراد مستعد افراطگرایی را جذب کرد، بلکه به داعش امکان داد تا خشونت خود را بهعنوان بخشی از یک مأموریت مقدس توجیه کند.
در ادامه این مقاله آمده: سقوط داعش در سالهای اخیر بهخوبی نشان داد که این گروه پیش از آنکه یک دولت واقعی باشد، بیشتر یک پروپاگاندا پوچ و خیالی بیپایه بود. نبود زیرساخت اجتماعی واقعی، اتکا به کشتار و غارت و مقاومت جوامع محلی در نهایت منجر به فروپاشی آن شد.
با این حال، نگارنده تاکید کرده که میراث داعش -چه در قالب ایدولوژی افراطی، چه شبکههای زیرزمینی و چه آسیبهای روانی ناشی از جنایتهای آن- همچنان بهعنوان یک تهدید باقی مانده است. شناخت ریشهها و روند تکامل تاریخی این گروه، نه تنها برای درک گذشته، بلکه برای مقابله با تکرار چنین پدیدههایی در آینده، امری ضروری است.
گفتنیاست، با آنکه طالبان ادعا میکند داعش در افغانستان سرکوب شده و تهدید جدی به شمار نمیرود؛ اما گزارشهای بینالمللی از حضور قابل ملاحظه این گروه در این کشور هشدار میدهند.
در این میان، مقامهای امنیتی روسیه و اعضای مجلس نمایندگان آمریکا نیز از حضور گروههای تروریستی به ویژه داعش در افغانستان خبر داده و ابراز نگرانی کردهاند.
از سوی دیگر، بنابر اعلام طالبان، نیروهای این گروه شامگاه دوشنبه ( ۱۹ خرداد) به مخفیگاه داعش در حوزه پانزدهم شهر کابل حمله کردند که در پی آن، دو داعشی نیز کشته شدند و این بیانگر حضور این گروه تروریستی در قلب کابل است.
هرچند، یک مامور سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا گفت که این قرارگاه مربوط به یکی از واحدهای استخباراتی طالبان بوده و این عملیات طالبان علیه داعش را «ساختگی» و برای جلب رضایت آمریکا خوانده بود.
بیشتر بخوانید:
گسترش روابط ازبکستان و طالبان؛ امضای توافقنامه ۲.۵ میلیارد دلاری برای توسعه تجارت
پیشبینی وضعیت آب و هوای افغانستان (پنجشنبه، ۲ مردادماه ۱۴۰۴)
دستاوردهای سال گذشته بانک مرکزی افغانستان | از حفظ ارزش افغانی و مهار تورم تا مبارزه با پولشویی