به گزارش ایراف، در افغانستان، به دلیل اشتراکات دینی با فلسطین، این موضوع در شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه در پلتفرم‌هایی مانند ایکس، فیسبوک و تلگرام مورد توجه قرار گرفته است. این گزارش با تحلیل محتوای رسانه‌های اجتماعی، به بررسی چگونگی بازتاب وضعیت غزه در میان کاربران افغان می‌پردازد و سعی دارد تصویری جامع از این موضوع ارائه دهد.
براساس تحلیل پست‌های منتشرشده در پلتفرم ایکس در بازه زمانی مورد بررسی، تعدادی ازکاربران افغان به موضوع غزه پرداخته‌اند. این پست‌ها عمدتاً توسط رسانه‌ها یا افراد تأثیرگذار منتشر شده و شامل محکومیت اقدامات اسرائیل، ابراز همدردی با مردم غزه و درخواست برای اقدام فوری بشردوستانه بوده است. به طور خاص:
تخمین زده می‌شود که حدود ۶۵٪ از پست‌های مرتبط با غزه در رسانه‌های اجتماعی افغانستان توسط کاربرانی منتشر شده که به گروه‌های مذهبی یا سیاسی وابسته‌اند، در حالی که ۳۵٪ توسط کاربران عادی یا رسانه‌های مستقل منتشر شده است.
تحلیل کیفی محتوای پست‌ها نشان می‌دهد که موضوعات زیر در رسانه‌های اجتماعی افغانستان پررنگ بوده‌اند:
محکومیت اقدامات اسرائیل
حدود ۸۰٪ پست‌ها به محکومیت بمباران، محاصره و کشتار غیرنظامیان در غزه پرداخته‌اند. به عنوان مثال، اعلامیه طالبان در ۲۰ جولای سال جاری، بر تجاوز، گرسنگی و بمباران وحشیانه تمرکز داشت.
ابراز همدردی با کودکان و زنان غزه
بیش از ۵۵٪ پست‌ها به وضعیت وخیم کودکان و زنان اشاره کرده‌اند. گزارش سازمان ملل مبنی بر کشته شدن بیش از ۱۷,۰۰۰ کودک فلسطینی در غزه به طور گسترده در این پست‌ها بازنشر شده است.
درخواست کمک‌های بشردوستانه
حدود ۳۰٪ پست‌ها خواستاراقدامات فوری بین‌المللی از جمله درخواست از سازمان ملل و نهادهای خیریه برای کمک به مردم غزه شده‌اند،
تأثیرگذاری و تعامل کاربران
پست‌های مرتبط با غزه در مقایسه با موضوعات داخلی افغانستان( مانند وضعیت اقتصادی یا اخراج مهاجران) تعامل نسبتاً بالایی داشته‌اند. به طور میانگین، هر پست مرتبط با غزه بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ تعامل (لایک، بازنشر، نظر) دریافت کرده است.
کاربران مذهبی و حامیان طالبان بیشترین فعالیت را در انتشار محتوای مرتبط با غزه داشته‌اند. این گروه‌ها اغلب از هشتگ‌هایی مانند #FreePalestine، #GazaUnderAttack و #فلسطین استفاده کرده‌اند.
رسانه‌هایی مانند طلوع‌نیوز نقش مهمی در هدایت گفتمان عمومی داشته‌اند. به عنوان مثال، گزارش طلوع‌نیوز در ۲۰ جولای ۲۰۲۵ درباره محکومیت وضعیت غزه بیش از ۱,۲۰۰ بازدید در وب‌سایت خود دریافت کرد.
مقایسه با سایر موضوعات اجتماعی
وضعیت غزه در مقایسه با سایر موضوعات داغ در رسانه‌های اجتماعی افغانستان، مانند اخراج مهاجران از ایران یا وضعیت اقتصادی، از نظر حجم محتوا در رتبه دوم قرار دارد. برای مثال:
موضوع اخراج مهاجران افغان از ایران حدود ۴۵٪ از محتوای رسانه‌های اجتماعی را در بازه زمانی مشابه به خود اختصاص داده است.
موضوعات اقتصادی، مانند بیکاری و فقر، حدود ۳۰٪ از محتوا را تشکیل می‌دهند.
وضعیت غزه با حدود ۲۰٪ از محتوای کلی، همچنان موضوعی مهم و تأثیرگذار است.
مقامات طالبان در چندین پست در ایکس، بیانیه‌هایی منتشر کرد که در آن‌ها «ظلم اسرائیلی‌ها، محاصره، گرسنگی، سرکوب غیرنظامیان، استفاده از کمک‌های بشردوستانه به‌عنوان دام و بمباران و کشتار زنان و کودکان» در غزه را به شدت محکوم نمود. طالبان خواستار اقدام فوری امت اسلامی، کشورهای اسلامی و نهادهای بین‌المللی برای کمک به مردم غزه شد.
همچنین انس حقانی در صفحه ایکس خود پستی منتشر کرد که در آن کشتار فلسطینیان توسط اسرائیل را «نسل‌کشی» و «جنایت علیه بشریت» خواند و از فروپاشی اخلاقی نظم جهانی انتقاد کرد. این پست بازتاب گسترده‌ای در میان کاربران داشت.
محمد جلال، عضو ارشد کمیسیون فرهنگی طالبان و از افراد نزدیک به انس حقانی در پیامی که در ایکس منتشر کرد، به حمایت‌های مداوم اقتصادی، نظامی و دیپلماتیک ایالات متحده و کشورهای غربی از رژیم صهیونیستی انتقادکرد. ایشان این حمایت‌ها را همدستی در جنایات علیه مردم فلسطین خواند وتاکید کرد: سکوت، تأمین مالی و وتوهای غرب ، چراغ سبزی برای ادامه کشتار بی‌وقفه در غزه است. این دیپلماسی نیست بلکه فروپاشی اخلاقی است.
تحلیل و تفسیر
حساسیت دینی و فرهنگی: اشتراکات دینی و احساس همبستگی با فلسطین به‌عنوان یک موضوع اسلامی، باعث شده که وضعیت غزه در افغانستان بازتاب گسترده‌ای داشته باشد. این موضوع به‌ویژه در میان کاربران مذهبی و حامیان گروه طالبان پررنگ است.
نقش طالبان: اعلامیه‌های رسمی طالبان، مانند بیانیه ۲۰ جولای ، نقش مهمی در شکل‌دهی به گفتمان عمومی داشته‌اند. این بیانیه‌ها نه‌تنها در رسانه‌های اجتماعی بازتاب یافته‌اند، بلکه به‌عنوان یک ابزار سیاسی برای تقویت جایگاه این گروه در میان کاربران مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
نتیجه‌گیری
وضعیت غزه در رسانه‌های اجتماعی افغانستان بازتاب قابل‌توجهی داشته و به‌عنوان یکی از موضوعات کلیدی در گفتمان عمومی ظاهر شده است. این موضوع به‌ویژه به دلیل احساس همبستگی دینی و انسانی، حمایت گسترده‌ای در میان کاربران افغان دریافت کرده است. برای تحلیل دقیق تر توصیه می‌شود نهادهای پژوهشی در افغانستان پروژه‌های متمرکزی برای رصد و تحلیل محتوای رسانه‌های اجتماعی راه‌اندازی کنند.
بیشتر بخوانید:
چین با هزینه ۱۷۰ میلیارد دلار بزرگترین سد جهان را می‌سازد
«توافق اولیه» طالبان و ازبکستان برای تأمین برق افغانستان
حمله‌های شدید اسرائیل به غزه و بحران انسانی بی‌سابقه؛ کودکان بر اثر گرسنگی جان می‌بازند
