قرار است به‌زودی دو دیپلمات طالبان اداره نمایندگی‌های سیاسی افغانستان در شهرهای برلین و بن را برعهده بگیرند. به گزارش روزنامه «فرانکفورتر آلگماینه سایتونگ»، مقامات طالبان این اقدام را در ازای فراهم‌کردن امکان پرواز اخیر برای اخراج ۸۱ شهروند افغانستان از آلمان درخواست کرده بودند.
در این میان، هم‌زمان با گمانه‌زنی‌ها درباره احیای روابط آلمان و طالبان، نام طرف سوم یعنی قطر نیز به میان آمده است. محمد بن عبدالعزیز الخلیفی، وزیر دولت قطر در امور خارجه، اعلام کرد که افغانستان در سیاست خارجی قطر جایگاه ویژه‌ای دارد. او پیشرفت اخیر میان طالبان و آلمان با میانجیگری قطر را مهم خواند و وعده داد که دوحه در مراحل بعدی این روند نیز نقش سازنده خود را ادامه خواهد داد.
همه مسیرها به دوحه ختم می‌شود؟
این نخستین بار نیست و بی‌تردید آخرین بار هم نخواهد بود که کشورها برای تعامل با افغانستان تحت حاکمیت طالبان به قطر متوسل می‌شوند. این کشور ثروتمند حاشیه خلیج فارس همواره در نقش میانجی روابط منطقه و جهان با طالبان حضور داشته و نامش بارها تکرار شده است. از پیش از بازگشت دوباره طالبان به قدرت تاکنون، که چهار سال از دور دوم حکومت سرپرست یا همان «امارت اسلامی» می‌گذرد، دوحه اگرچه با عنوان میانجیگری شناخته می‌شود، اما در عمل در قامت حافظ منافع طالبان از طریق سازوکاری موسوم به «روند دوحه» ظاهر شده است.
قطر در تمام این سال‌ها در تلاش بوده تا تحت نام پرونده‌ای به نام دوحه برای طالبان لابی‌گری و مسیر رو به پیشرفت این گروه را در تعامل با جهان هموار کند. این نیت اما پس از روی کارآمدن طالبان با نشست‌های دوره ای دوحه جان بیشتری گرفت و این کشور ثروتمند عربی را به بازیگر اول افغانستان و دروازه ورود تعامل با طالبان به ویژه برای کشورهای غربی تبدیل کرده است. چنانچه که قطر برخلاف بسیاری از کشورها با سقوط کابل روابط خود را محدود نکرد بلکه نقش بیشتری را در تحولات افغانستان به دست گرفت و در روزهای پس از شورش حمایت قاطعانه خود از طالبان را تحت نام پروژه های بشردوستانه و «میانجی» را نشان داد.
از سوی دیگر، به گفته ناظران هرچند عوامل متعددی برای پیروزی طالبان وجود نداشت اما نمی توان نقش قطر را در این پیروزی نادیده گرفت. چنانچه که الجزیره اولین خبرگزاری بود که پوشش زنده ورود جنگجویان طالبان به کاخ ریاست جمهوری را در 15 آگوست منتشر کرد. همچنین ملابرادر از هتلی مجلل در دوحه ورود طالبان به کابل و ارگ ریاست جمهوری را نظاره کرد؛ این حوادث قطعا نمی تواند تصادفی باشد.
تداوم تلاش های قطر برای طالبان به ویژه پس از دور سوم نشست دوحه که در میان بی توجهی به اعتراضات و انتقادات به این نشست و کرسی‌های خالی نمایندگانی از افغانستان با حضور طالبان برگزار شد و ناظران و منتقدان معقتد بودند که این نشست مسیر پیش رو طالبان برای تعامل با جهان را هموار و با هدف شناسایی این گروه صورت گرفته، نشان داد که برای دوحه طالبان اهمیت ویژه ای دارد و نمی توان تنها به نقش دیپلماسی میانجیگرانه این کشور بسنده کرد.
گستردگی چتر حمایتی قطر بر سر طالبان همچنین این کشور را به مدینه فاضله و آرمان‌شهر طالبان نیز تبدیل کرده است. دوحه از زمان بازگشایی دفتر طالبان تاکنون به میدان مذاکره و امتیازگیری طالبان از منطقه و جهان تبدیل شده است. طالبان هر زمان که خواسته‌ای دارند به لطف خوان گسترده‌ای که متحدان عرب برای آنها پهن کرده چشم به دوحه دوخته و حتی به خوبی می دانند که این شهر بی تردید به خواسته های آنها جامعه عمل خواهد پوشاند.
به طوری که به نظر می رسد دوحه حالا بیشتر به پیام رسان طالبان تبدیل شده که بدون درنظرگرفتن تغییرات در افغانستان حامل پیام های این گروه به جهان است؛ بدون آنکه ثبات و صلح در افغانستان اولویت داشته باشد. در واقع، دوحه برای تقویت نقش میانجیگرانه خود بدون درنظرگرفتن شرایط تبدیل به پلتفرم طالبان برای پیگیری منافع شده است.
به هر روی، نقش قطر در احیای روابط طالبان و آلمان که اکنون تا اعزام نمایندگان این گروه به برلین و بن پیش رفته، بیانگر عزم جدی دوحه برای تقویت جایگاه طالبان است. دوحه که حالا طالبان را از مخفیگاه ها در پاکستان به کرسی های قدرت در کابل رسانده و دوستی خود را به اثبات رسانده، کمر همت برای کسب مشروعیت جهانی برای طالبان و گشودن درهای تعامل برای این گروه فراتر از منطقه بسته و به نماینده طالبان مبدل شده است.
بیشتر بخوانید:
مقابله با تروریسم و امنیت منطقه‌ای، محور گفت‌وگوی لاوروف و متقی
قیمت امروز طلا در افغانستان (چهارشنبه اول مردادماه 1404)
قیمت افغانی به تومان و دلار امروز چهارشنبه (یکم مردادماه ۱۴۰۴)
ترمیم روابط کابل-برلین؛ به نام مهاجران به کام طالبان
وزیر کشور آلمان: بسیاری از کشورهای اروپایی خواهان اخراج مهاجران به افغانستان هستند
