زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه پیشین آمریکا در امور افغانستان، روز گذشته در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس، با طرح ادعایی بیاساس، از احتمال وقوع کودتا در ایران سخن گفت. او مدعی شده که «چاقوها در ایران از غلاف بیرون آمدهاند» و این پرسش را مطرح کرده که «آیا پاکسازی یا کودتایی در راه است؟» خلیلزاد با مقایسهای غیرمنطقی میان وضعیت ایران و کشورهایی مانند شیلی، اتیوپی، کامبوج و بوروندی، تلاش کرده این تصور را القا کند که ایران نیز ممکن است دچار بیثباتی مشابه شود.
این اظهارات، موجی از واکنشهای تند را در میان کاربران شبکههای اجتماعی و چهرههای شناختهشده افغانستان به دنبال داشت. حمیرا قادری، نویسنده سرشناس افغان، با واکنشی صریح، سخنان او را بیارتباط با جایگاه و مسئولیتش دانست. هارون معترف، روزنامهنگار افغانستانی، نیز با طعنه نوشت: «آیا کار زمین را نیکو ساختی که به آسمان پرداختی؟» برخی کاربران افغان نیز خلیلزاد را «شخصیتی منفور» توصیف کردند.
منتقدان با اشاره به نقش خلیلزاد در فروپاشی افغانستان و عملکرد او در توافق دوحه، یادآور شدهاند که حضور او در هر روندی، نتایجی به همراه داشته که یا مشروعیت را از بین برده یا آینده را قربانی کرده است.
برخی کاربران نیز با لحنی طعنهآمیز، ادعای خلیلزاد درباره «چاقوهای از غلاف بیرونآمده» را به تمسخر گرفته و نوشتهاند: «آنچه بیرون میآید نه چاقو، بلکه شمشیر است.»
همزمان با تشدید روند اخراج مهاجران افغانستانی از ایران، خلیلزاد در توییتی از این روند انتقاد کرده و پرسیده بود که «چگونه کشوری که با فقر دستوپنجه نرم میکند، میتواند با موج مهاجران مقابله کند؟» این اظهارنظر نیز با واکنشهای تند همراه شد. بسیاری از شهروندان افغان، او را مسئول اصلی وضعیت کنونی مهاجران و نماد ناکامی سیاستهای آمریکا در افغانستان دانستهاند. برخی نیز طعنه زدهاند که آیا درباره اخراج مهاجران افغان از آمریکا هم موضعگیری خواهد کرد یا خیر؟
این نخستینبار نیست که سخنان زلمی خلیلزاد با انتقادهای گسترده در فضای مجازی روبهرو میشود. حساب کاربری او در شبکه اجتماعی ایکس، همواره محل منازعه و واکنشهای تند کاربران بوده و کمتر کسی با او با مدارای سیاسی برخورد کرده است. او که پس از شکست سیاستهایش در روند دوحه و ناکامی در بازگشت به صحنه قدرت با روی کار آمدن دوباره ترامپ، اکنون ایکس را به تریبون شخصی خود تبدیل کرده؛ جایی که اغلب اظهاراتش یا نادیده گرفته میشوند یا با انتقادهای تند و بیپاسخ مواجه میگردند.
اما توییتر نه تنها به جولانگاه اظهارنظرهای او تبدیل شده بلکه او از این تریبون به نقش لابیگری برای طالبان ادامه می دهد. خلیلزاد که رابطه نزدیکی با طالبان دارد و این گروه بازگشت دوباره خود به قدرت را مدیون او هستند، حالا کیلومترها دورتر از دوحه و میز مذاکره از اکانت رسمی خود در ایکس به لابی طالبان پرداخته و در تلاشی مذبوحانه به دنبال خریدن مشروعیت برای طالبان و توجیه سیاست های این گروه است بلکه از این طریق چیزی هم عاید او شود و از خان قدرتی که طالبان پهن کرده است بی بهره نماند. اما این صفحه نیز تاکنون برای او کارساز نبوده و اظهارنظرهایش خریداری ندارد.
چنانچه که او اخیر در اظهارنظری به قطعنامه تازه مجمع عمومی سازمان ملل در مورد افغانستان تحت حاکمیت طالبان، این قطعنامه را نادرست خوانده است. با نقاب یک کارشناس اما در اصل سخنگوی پنهان طالبان در انتقاد به این قطعنامه نوشته است: «میخواهم بپرسم، چند کشور از این مدعیان عدالت خواهی که از این قطعنامه حمایت کردند، واقعا سابقه خوبی در زمینه حقوق بشر دارند؟ چندتای آنها با زنان و دختران خود رفتار برابر و منصفانه دارند؟»
خلیلزاد پا را فراتر از نقد گذاشته و بیشتر از یک طالب خون دل می خورد که این قطعنامه روا نیست و طالبان را حکومت افغانستان خوانده است که زیربار فشار تحریم و مسدودشدن دارایی ها قرار دارد. اما کاربران افغانستان این سخنان او را شرم آور و نقش او در وضعیت کنونی افغانستان را به دلیل سیاست های غلط و اشتباه و خیانت به مردم افغانستان گوشزد کرده اند.
نگاهی به تلاش مذبوحانه او به نشان می دهد که خلیلزاد مهره سوخته ای که از بازی بیرون انداخته شده و حتی دیگر در میان جمهوریخواهان آمریکا که زمانی نمایندگی آنها را در افغانستان میکرد، طرفدار ندارد. از سوی دیگر، در افغانستان نیز چهره ای است که مردم او را عامل بدبختی می دانند و نسبت به هر اظهارنظر او حساس شده و او را فاقد صلاحیت در هر موضوعی می دانند و شهروندان افغانستان ترجیح میدهند که او سکوت کند و به گفته کاربران «مدتی آفتابی نشود.»
بیشتر بخوانید:
متقی مبارزه طالبان با مواد مخدر را «تاریخی» توصیف کرد
طعنه خلیلزاد به اسلام آباد: آیا پاکستان درحال تبدیل شدن به بزرگترین تولیدکننده خشخاش جهان است؟
هشدار کارشناس درباره پیامدهای تصمیم مسکو: غرب ممکن است از مخالفان طالبان حمایت کند