به گزارش ایراف، برپایه گزارش نشریه رلیف وب، بر اساس تازه‌ترین تحلیل پایان‌سال برنامه نیازها و پاسخ‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد (HRP)، در بازه زمانی ژانویه تا دسامبر ۲۰۲۴، شرکای بشردوستانه توانستند به ۲۲.۴ میلیون نفر در سراسر افغانستان دست‌کم یک نوع کمک بشردوستانه ارائه دهند؛ رقمی که از هدف اولیه ۱۷.۳ میلیون نفر فراتر رفت و نشان‌دهنده گسترش دامنه مداخلات در شهرستان‌های با شدت بحران بالا بود.
با این حال، بر اساس گزارش این رسانه وابسته به ملل متحد، ماهیت این کمک‌ها به‌وضوح حاکی از تمرکز بیش‌ازحد بر توزیع مواد غذایی است؛ به‌گونه‌ای که ۶۷ درصد از دریافت‌کنندگان (نزدیک به ۱۵ میلیون نفر) تنها کمک غذایی دریافت کرده‌اند، آن‌هم در قالب سهمیه‌های کاهش‌یافته و با فواصل زمانی گسترده‌تر.
این تمرکز، هرچند توانست بخشی از نیازهای فوری ناشی از ناامنی غذایی را کاهش دهد، اما در عمل موجب غفلت از نیازهای اساسی و بلندمدت‌تر میلیون‌ها افغان شد؛ نیازهایی که در حوزه‌هایی چون آب آشامیدنی سالم، بهداشت، مراقبت‌های بهداشتی و سرپناه اضطراری تعریف می‌شوند.
رلیف وب نگاشته: بررسی دقیق‌تر داده‌ها نشان می‌دهد که تنها ۳.۱ میلیون نفر توانستند در هر ماه، کمک‌هایی در سه بخش مختلف دریافت کنند؛ یعنی تنها ۴۱ درصد از هدف تعیین‌شده ۷.۶ میلیون نفر در برنامه کمکهای چندبخشی. این کاستی، بیش از هر چیز ضعف در طراحی پاسخ‌های جامع و همزمان به بحران‌ها را آشکار می‌سازد. در مناطقی با شدت بحران چهار، تنها ۳۷ درصد و در مناطق سطح سه، ۵۴ درصد از جمعیت هدف توانستند چنین حمایتی دریافت کنند.
در گزارش آمده: در بعد مالی، بحران جدی‌تری مشاهده می‌شود. از بودجه ۳.۰۶ میلیارد دلاری مورد نیاز برای اجرای کامل این برنامه در سال ۲۰۲۴، تنها ۴۷ درصد تأمین شد. هرچند گزارش‌های مالی دیرهنگام تا ماه مه ۲۰۲۵ این رقم را به ۵۳ درصد افزایش داد (معادل ۱.۶۳ میلیارد دلار)، اما هنوز شکاف بودجه‌ای ۱.۴۳ میلیارد دلاری باقی است؛ شکافی که مستقیماً کارآمدی برنامه‌ها را کاهش داده و به‌ویژه در خوشه‌های حیاتی مانند آب و بهداشت که هدف‌گذاری‌هایی بالای ۱۰ میلیون نفر داشتند، آثار منفی شدیدی به‌جای گذاشته است.
زیرا تأمین مالی در این حوزه‌ها، ضمن افزایش آسیب‌پذیری عمومی، احتمال شیوع بیماری‌های واگیردار، گسترش سوءتغذیه و افزایش مرگ‌ومیر قابل پیشگیری را افزایش داده است. از همین رو، تحلیل‌گران سازمان ملل هشدار می‌دهند که تداوم چنین روندی در سال‌های آینده، نه‌تنها دستاوردهای بشردوستانه را تضعیف می‌کند، بلکه ممکن است به وخامت بیشتر وضعیت انسانی در کشور بینجامد.
در مجموع، به نقل از این نشریه، گزارش پایان‌سال HRP 2024 برنامه پاسخ بشردوستانه ضمن برجسته‌سازی تلاش‌های صورت‌گرفته، به‌روشنی ضرورت تغییر رویکرد از پاسخ‌های تک‌بعدی به پاسخ‌های جامع و چندبخشی را مطرح می‌سازد؛ تغییری که بدون افزایش فوری و هدفمند منابع مالی، امکان‌پذیر نخواهد بود.
این در حالی است که واشنگتن پست در گزارش جدید گفته افغانستان همچنان با آثار ویرانگر جنگ‌‌های چنددهه اخیر دست و پنجه نرم می‌کند، کاهش شدید کمکهای آمریکا، به‌ویژه پس از بازگشت دونالد ترامپ به قدرت، شرایط انسانی در افغانستان را به مرز فاجعه رسانده است.
بر بنیاد این گزارش، نظام بهداشتی افغانستان در آستانه فروپاشی، بیکاری گسترده، فقر مزمن و گرسنگی فزاینده، تنها بخشی از پیامدهای تصمیماتی است که بدون در نظر گرفتن واقعیت‌های میدانی اتخاذ شده‌اند. در چنین وضعیتی، ادعای مقامات طالبان مبنی بر خودکفایی اقتصادی، بیشتر به یک شعار سیاسی می‌ماند تا راه حل عملی برای برون رفت از بحران.
بیشتر بخوانید:
قطع کمکهای آمریکا؛ هشدار درباره تشدید بحران انسانی در افغانستان
هشدار نماینده بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر از گسترش بحران انسانی در افغانستان
