به گزارش خبرنگار ایراف، از کابل، مناطق غربی پایتخت افغانستان که از نظر ترکیب جمعیتی، زیستبوم شیعیان محسوب میشود امسال در ایام محرم و حتی روز عاشورا در سکوتی باورنکردنی به سر میبرد. خیابانهای خلوت هستند، حتی پرچمهای حسینی هم به ندرت بر فراز بام ها برافراشته شده، و این وضعیت در اماکن عمومی، خیابانها و معابر نیز وجود دارد.
مناطق «پل سوخته» و «کوته سنگی» که در سالهای گذشته، با برافراشته شدن دهها دکه و چادر، شاهد عرضه محصولات محرمی، عکسها، شعرها و شعارها، پارچهها و پرچمهای حسینی و عاشورایی بودند، امسال کاملا خالی و خلوت هستند.
حتی ماشینها و موتورسیکلتها نیز که همه ساله با نصب پرچم و پخش نواهای عاشورایی، اقامه عزا میکردند و عشق و ارادتشان را به امام حسین(ع) نشان میدادند، امسال سوت و کور اند.
قطع اینترنت و تشدید تدابیر امنیتی
در مقابل اما تدابیر امنیتی از سوی طالبان به طرز چشمگیری تشدید شده است. نظامیان و شبه نظامیان طالبان در تمام معابر شهری، گذرگاههای عمومی و اطراف مراکز مذهبی، حضور پررنگی دارند. وزارت کشور طالبان پیشتر اعلام کرده بود که برای تامین امنیت عزاداران، تمهیدات ایمنی و امنیتی را تشدید کرده است؛ اما مردم میگویند که این حضور، پیش از آنکه برای امنیت باشد، برای محدودیت است.
در برخی موارد، برخورد نیروهای طالبان با افرادی که از محدودیتها در برپایی عزاداری عمومی یا حتی برافراشتن پرچم سرپیچی کرده اند، گزارش شده است.
البته شماری از شهروندان، اقدامات طالبان برای تامین امنیت در ایام محرم را مفید و مثبت ارزیابی میکنند و میگویند که برای جلوگیری از حوادث تروریستی احتمالی، تامین امنیت ضروری است، اما این امر نباید محملی برای محدودیت علیه عزاداری قرار بگیرد.
همچنین در روز عاشورا به بهانه جلوگیری از حوادث تروریستی، دسترسی به اینترنت به طور کامل قطع شده است.
افرادی که با خبرنگار ایراف در کابل گفتگو کرده اند میگویند که طالبان پیش از فرارسیدن ایام محرم در دیدار با علما و فعالان فرهنگی شیعه به آنها هشدار داده بودند که از هرگونه برگزاری مراسم عمومی پرهیز کنند. طالبان همچنین تهدید کرده بودند که با مظاهر محرمی در خیابانها یا حتی فراز خانه ها برخورد خواهد شد.
عزاداری حسینی در خانهها و تکیهخانهها
علیرغم وضع محدودیتهای گسترده از سوی طالبان اما مردم متدین کابل، همچنان به اقامه عزا و برپایی مراسم عاشورایی در خانهها و تکیهخانهها، مساجد و حسینیهها ادامه میدهند.
خبرنگار ایراف میگوید که شبهنگام، دستههای ۱۰ – ۱۲ نفری از جوانان و نوجوانان را دیده که برای شرکت در مراسم شب عاشورا وارد مساجد و تکایا میشدند.
زنان و مردان کهنسال نیز با برپایی مراسم روضههای خانگی، ارادت خود به اباعبدالله (ع) و یاران آن حضرت را نشان میدهند تا چراغ عزای عاشورا خاموش نشود.
چِنداوُل؛ گرانیگاه تشیع در کابل
در این میان اما حال و هوای محرم و عاشورا در تکیهخانه عمومی چِنداوُل در قلب کابل، بسیار متفاوت است. این مرکز بزرگ مذهبی و فرهنگی، بیتوجه به تهدیدها و محدودیتها همانند همه سالهای گذشته و با پیروی از یک سنت دیرپای تاریخی، مراسم عاشورایی را پرشور و شکوهمند برگزار کرده است.
خبرنگار ایراف میگوید فضای چِنداوُل به کلی متفاوت از فضای حاکم بر شهر است؛ گویی اینجا خارج از حیطه حکومت طالبان است و یا محدودیتهای اعمال شده بر غرب کابل و سایر مناطق پایتخت، در اینجا ابلاغ و اعمال نشده است. حتی شهروندان ساکن چِنداوُل هم بر فراز خانههایشان پرچمهای حسینی را برافراشته و به این ترتیب، عشق ابدی و تعلق تاریخی خود به امام و شهدای کربلا را نشان داده اند.
از نظر تاریخی نیز چِنداوُل، چراغدار آیینهای شیعی در کابل بوده است و علمای مبارز و انقلابی همچون آیتالله سید میرعلی احمد حجت و دیگران، در برابر محدودیت و سرکوب رژيمهای حاکم ایستاده و شمع عشق و ارادت به پیشوایان شیعه به ویژه حضرت اباعبدالله الحسین (ع) را روشن و شعلهور نگه داشته اند؛ سنتی که امسال بار دیگر احیا شده و این نشان میدهد که چنداول همچنان گرانیگاه و مرکز ثقل تشیع در کابل است.
همدلی شیعه و سنی در روز عاشورا
با اینهمه صحنههای امیدبخشی نیز هست که نشان میدهد عاشورا فراتر از مکتب و مذهب، متعلق به عموم مسلمانان و چه بسا تمام انسانهای آزاده جهان است. در کابل این فراگیری را میتوان در مشارکت همدلانه جوانان شیعه و سنی در توزیع شربت در مناطقی دید که از نظر ترکیب جمعیتی، از شیعیان و سنیها تشکیل شده است.
خبرنگار ایراف گزارش میدهد که در برخی نقاط شهر مانند «قلعه فتحالله»، «تایمنی» و «دارالامان» جوانان شیعه و سنی را دیده که با راهاندازی «سقاخانههای سیار» برای مردم شربت توزیع میکنند.
این در حالی است که اماکن ثابت توزیع شربت و چای در سطح شهر، برخلاف سالهای گذشته، برچیده شده و به جز چند مورد معدود در مقابل برخی مساجد در غرب کابل، خبری نیست.
با این حال، جوانان شیعه و سنی با استفاده از ماشینهای شخصی، اقدام به راه اندازی «سقاخانههای سیار» کردهاند تا با توزیع شربت برای مردم، هم عشق و ارادت به امام حسین (ع) و عاشورا را نشان دهند، هم به نوعی علیه محدودیتهای اعمالشده، اعتراض کنند و هم همدلی شیعه و سنی در یک آیین مشترک دینی را توسعه و ترویج دهند.
حسین در قلب من است
خبرنگار ایراف با شماری از شهروندان کابل درباره چگونگی برپایی عزاداریهای حسینی صحبت کرده است. او میگوید مردم علیرغم ابراز ناامیدی از وضعیت حاکم، تاکید میکنند که حسین همچنان قلب آنهاست و هیچ قدرتی نمیتواند میان آنها و عاشورا فاصله ایجاد کند.
موتورسواری در یکی از خیابانهای غرب کابل که علیرغم محدودیتها پرچم حسینی را برافراشته، میگوید: شاید این بیرق (پرچم) را بردارند؛ اما عشق امام حسین (ع) را نمیتوانند از قلب ما بردارند. همه چیز ما از حسین (ع) است.
بیشتر بخوانید:
عزاداری در سکوت؛ اینترنت در شهرهای بزرگ افغانستان قطع شد
وقتی عاشورا نقطه پیوند میشود؛ همنفسی شیعه و سنی در افغانستان