به گزارش ایراف، نادر یاراحمدی، رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی ایران در حاشیه سفر به مرز دوغارون اعلام کرد که از ابتدای سال جاری تاکنون ۵۰۰ هزار مهاجر افغان بدون مدارک قانونی از سراسر ایران شناسایی و از طریق مرزهای میلک و دوغارون به افغانستان بازگردانده شده‌اند.
یاراحمدی با تأکید بر ادامه روند اخراج مهاجران غیرقانونی، گفت: «بازگشت اتباع افغان فاقد مدرک یکی از مهم‌ترین مطالبات مردمی است که تحقق آن نیازمند همراهی مردم ایران با نهادهای مسئول دارد.»
یاراحمدی همچنین از تشکیل ۲ کارگروه تخصصی مشترک بین ایران و افغانستان در زمینه بازگشت اتباع خبر داد.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که گزارش‌ها حاکی از تشدید روند اخراج مهاجران افغان در هفته‌های اخیر است. بر اساس آمارهای رسمی، تنها در طول یک هفته گذشته حدود ۱۰۰ هزار نفر از این افراد از ایران اخراج شده‌اند.
در مقابل، نهادهای بین‌المللی و سازمان‌های حقوق بشری نسبت به وضعیت بحرانی اخراج‌شدگان در مرزها هشدار داده‌اند. گزارش‌ها حاکی از محرومیت بسیاری از این افراد از امکانات اولیه مانند آب، غذا و سرپناه در مرزهای دو کشور است.
سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM) در گزارش جدید خود اعلام کرد از سپتامبر ۲۰۲۳ تا آوریل ۲۰۲۴ بیش از ۲ میلیون و ۴۳۰ هزار مهاجر افغان از ایران و پاکستان به کشورشان بازگشته‌اند. بر اساس این گزارش که روز چهارشنبه ۱۱ تیر منتشر شد، به بیش از یک میلیون نفر از این بازگشت‌کنندگان کمک‌های بشردوستانه ارائه شده است.
سازمان بین‌المللی مهاجرت تأکید کرد که بیش از نیمی از این بازگشت‌ها به صورت اجباری انجام شده است. این نهاد بین‌المللی همچنین اعلام کرد تنها در ماه ژوئن سال جاری میلادی، ۲۵۶ هزار مهاجر افغان از ایران اخراج شده یا به کشورشان بازگشته‌اند.
بر اساس این گزارش، کمک‌های بشردوستانه با مشارکت کشورهای ژاپن، اتحادیه اروپا، بریتانیا، کره جنوبی، سازمان ملل، نروژ و برخی کشورهای دیگر تأمین شده است. نهادهای وابسته به سازمان ملل متحد پیش‌بینی کرده‌اند که در سال ۲۰۲۵ حدود دو میلیون افغان دیگر از ایران اخراج خواهند شد.
میثم مهدی پور، مدیر مسئول پایگاه خبری تحلیلی ایراف، دراین خصوص گفت: پروژه «اخراج بی‌برنامه مهاجران» نه تنها یک مطالبه مردمی نیست، بلکه بخشی از پازل تفرقه‌افکنانه دشمن در دل ایران بزرگ بود؛ پروژه‌ای که از دل آن، اسرائیل بیش از هر کسی سود برد؛ هم در تضعیف انسجام اجتماعی، هم در مشغول‌سازی نهادهای امنیتی و هم در انحراف افکار عمومی از تهدید اصلی.
همچنین رئیس دادگستری یزد، برخی از اتباع افغانستان در کشف شبکه‌های جاسوسی همکاری داشته‌اند، اما هم‌زمان گزارش‌هایی از بازداشت دست‌کم پنج تبعه افغانستان به اتهام جاسوسی منتشر شد که باعث نگرانی‌هایی درباره افزایش احساسات ضد مهاجر در ایران شد.
دکتر حسام سلامت، جامعه شناس ایرانی در پستی در اینستاگرام خود «تمام قد علیه افغانستانی ستیزی در ایران» به پا خاسته است.
وی در یادداشت خود نوشته است: چنانکه پیداست در روزهای گذشته که جامعه ایران درگیر بحث درباره جنگ اخیر شده است و دارد حواشی موضوع را با خودش مرور می کند. دیگر بار افغانستانی‌های ایران در صف اول دشنام و دشمنی قرار گرفته اند و به عنوان متهم ردیف اول «شبکه نفوذ معرفی شده اند. روایتی که دست بالا گرفته است در گوش ما می خواند که افغانستانی ها نمک خوردند و نمکدان شکستند و عناصر اصلی جاسوسی اسرائیل در ایران همین افغانستانی ها بودند.»
از طرفی دکتر آرش نصر اصفهانی، جامعه شناس و پژوهشگر ایرانی در یادداشت اخیر خود اظهار کرده است: «در چهار دهه گذشته یک الگوی تکرار شونده در مواجهه با بسیاری مسائل و بحران‌های اجتماعی در ایران شکل گرفته است، الگویی که در آن با بروز یک مشکل عمومی به جای تحلیل پیچیدگی‌های مسئله و عوامل متعدد دخیل در آن پناهندگان افغانستانی با تعمیم‌های ناروا به عنوان عامل و آنها مقصر اصلی معرفی می‌شوند و بلافاصله اخراج جمعی به عنوان راه حلی قاطع نتیجه گرفته می‌شود.»
نصر اصفهانی درباره اتهام اخیر به مهاجران افغانستانی که همکاری با رژیم اسرائیل است، می‌گوید: مسئله اینجاست که مقصر نمایی افغانستانی‌ها علیرغم سست بودن مبانی استدلالی و شواهد ضعیف آن عموماً نه تنها با مواجهه انتقادی در جامعه روبرو نمی‌شود بلکه بخش بزرگی از جامعه در تقویت و نشر آن نقش فعالی ایفا می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
«روایت همدلی و مهربانی» نمایشگاهی در هرات برای حمایت از ایران
واکنش صالح به اخراج گسترده مهاجران: تهران آماده جنگ می‌شود، مزاحم نشوید!
فرشته حسینی بازیگر افغانستانی سینمای ایران خواستار برخورد انسانی با مهاجران شد
