به گزارش ایراف، در شرایط اضطراری، جامعه ایران با درک تمایز میان اختلاف داخلی و تهدید خارجی، به شکلی کم‌سابقه متحد شد. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که بیش از ۷۸٪ مردم دفاع از کشور در برابر تجاوز اسرائیل را ضروری دانسته‌اند، حتی در میان منتقدان سیاسی؛ از اصلاح‌طلب تا اصولگرا، از فعالان مدنی تا نظامی، همگی در دفاع از تمامیت ارضی کشور موضعی واحد اتخاذ کردند.
نقش رسانه‌ها و نخبگان
رسانه‌ها، دانشگاهیان و انجمن‌های علمی مانند انجمن جامعه‌شناسی ایران، با صدور بیانیه‌هایی بر ضرورت همبستگی ملی تأکید کردند. بیش از ۴۵۰ استاد دانشگاه نیز با امضای طوماری، ضمن محکومیت حملات، خواستار بازنگری در سیاست‌های امنیتی شدند.
همسویی افکار عمومی منطقه، به‌ویژه افغانستان، با جمهوری اسلامی ایران
واکنش گسترده نخبگان و احزاب افغانستان
شخصیت‌هایی چون حامد کرزی، عبدالله عبدالله، و ذبیح‌الله مجاهد (سخنگوی طالبان) حملات اسرائیل را نقض آشکار حقوق بین‌الملل دانسته و همبستگی خود را با ملت ایران اعلام کردند. این موضع‌گیری‌ها از سوی احزاب مختلف، از جمله حزب وحدت اسلامی و حزب کنگره ملی افغانستان نیز تکرار شد.
تحلیلگران برخی از مواردی را که موجب همدلی و همبستگی بیشتر افغانستان با ایران شده است از این قرار می‌دانند؛
پیوندهای فرهنگی و تاریخی
ایران و افغانستان، به‌ویژه در حوزه زبان، دین، ادبیات و حافظه تاریخی، اشتراکات گسترده‌ای دارند. بسیاری از نخبگان افغان، ایران را نه‌فقط یک کشور همسایه، بلکه بخشی از «تمدن مشترک خراسانی» می‌دانند. این پیوندها باعث می‌شود که هرگونه تهدید علیه ایران، در سطحی نمادین، تهدیدی علیه هویت منطقه‌ای تلقی شود.
پایگاه خبری تحلیلی ایراف در مجموعه هایی که پیشتر منتشر کرده به اعلام همبستگی و همدلی نخبگان، سیاسیون و مردم افغانستان با ایران پرداخته است، نمونه ای از آن شعری از حکیم بینش است؛
زبان گفت‌وگو گاهی تفنگ و گاه خودکار است
ولی با اهل خیبر ذوالفقار مرتضی کار است
زدی یک زخم کاری، می‌خوری صد زخم کاری‌تر
جهان در پیش چشمانت پس از این تیره و تار است
نگاه مشترک به رژیم صهیونیستی
بسیاری از نخبگان سیاسی و فرهنگی افغانستان، حملات اسرائیل را تجاوز به اصول بنیادین حقوق بین‌الملل و تهدیدی برای صلح منطقه‌ای دانسته‌اند. شخصیت‌هایی چون عبدالله عبدالله، حامد کرزی، و ذبیح‌الله مجاهد این حملات را شدیدا محکوم کرده و بر حق ایران در دفاع از خود تأکید کرده‌اند.
نگرانی از بی‌ثباتی منطقه‌ای
تحلیلگران افغان هشدار داده‌اند که ادامه درگیری‌ها میان ایران و اسرائیل می‌تواند به گسترش افراط‌گرایی، ناامنی مرزی و بحران اقتصادی در افغانستان منجر شود. از آنجا که ایران شریک تجاری اصلی افغانستان است، هرگونه بی‌ثباتی در ایران، مستقیماً بر زندگی مردم افغانستان تأثیر می‌گذارد.
حضور اتباع افغانستان در ایران
بیش از پنج میلیون اتباع افغانستان در ایران زندگی می‌کنند. نخبگان افغانستان نگران‌اند که تشدید تنش‌ها، وضعیت این افراد را دشوارتر کند چنانچه می‌بینیم که اخراج مهاجران هم اینک نیز شدت گرفته است. بنابراین، همسویی با ایران در این شرایط، نوعی حمایت از هم‌وطنان خود نیز تلقی می‌شود.
همسویی دیگر کشورهای منطقه با ایران
حملات نظامی اسرائیل به خاک ایران، موجی از واکنش‌ها را در سطح منطقه و جهان به دنبال داشت. کشورهایی چون پاکستان، عراق، چین و روسیه هر یک با انگیزه‌ها و ملاحظات خاص خود، مواضعی همسو با ایران اتخاذ کردند.
پاکستان: امنیت مرزی و تهدید مشترک
در پی حملات اسراییل به ایران، پاکستان حملات اسرائیل را «نقض تمامیت ارضی ایران» دانست و خواستار خویشتنداری شد. نخست‌وزیر پاکستان در تماس تلفنی با رئیس‌جمهور ایران، حمایت قاطع کشورش را اعلام کرد. این در حالی بود که منابع امنیتی پاکستان اعلام کردند که تأسیسات هسته‌ای این کشور نیز در معرض تهدید پهپادهای اسرائیلی بوده‌اند.
عراق: پیوندهای مذهبی و محور مقاومت
وزارت خارجه عراق حملات را محکوم و آن را تهدیدی برای صلح منطقه‌ای دانست. از سوی دیگر حشد الشعبی و دیگر گروه‌های همسو با ایران، آمادگی خود را برای مقابله با تهدیدات اعلام کردند و مراجع دینی در نجف و کربلا بر لزوم وحدت اسلامی در برابر تجاوز خارجی تأکید کردند.
چین: دیپلماسی محتاطانه با حمایت سیاسی
چین در نشست شورای امنیت، حملات اسرائیل را محکوم و خواستار توقف فوری تنش‌ها شد. وزارت خارجه این کشور اعلام کرد با هرگونه نقض حاکمیت ایران مخالف است و آماده ایفای نقش سازنده در کاهش تنش هاست.
چین در شورای حکام آژانس انرژی اتمی نیز، به قطعنامه‌ای که ایران را متهم می‌کرد، رأی منفی داد.
روسیه: حمایت لفظی و نقش میانجی
روسیه نیز در شورای امنیت، حملات اسرائیل به ایران را محکوم کرد و نسبت به پیامدهای جهانی آن هشدار داد.روسیه همچنین، آمریکا را به حمایت ضمنی از حملات اسرائیل متهم کرد و خواستار بازگشت به دیپلماسی شد.
در مجموع باید اذعان داشت که همسویی کشورهای منطقه با ایران، بازتابی از نگرانی‌های امنیتی، پیوندهای فرهنگی و مذهبی، و رقابت‌های ژئوپلیتیکی است.
اگرچه سطح حمایت‌ها از همبستگی سیاسی گرفته تا محکومیت دیپلماتیک متفاوت است، اما در هر صورت، حملات اسرائیل به جمهوری اسلامی ایران که 12 روز به طول انجامید، موجب تقویت گفتمان مقاومت و بازتعریف اتحادهای منطقه‌ای شده است.
بیشتر بخوانید:
اسرائیل را همانند داعش به کمک برادران افغانستانی شکست می‌دهیم
واکنش گسترده رسانه‌های پاکستان به پیام رهبر ایران پس از شکست آمریکا و اسرائیل
