با توجه به شکل‌گیری اولیه سیاست خارجی آمریکا بر اساس انزوای سیاسی و همچنین مشکلات داخلی در قرن بیستم، این کشور تا پایان جنگ جهانی اول در عرصه بین المللی حضور جدی پیدا نکرد و بیشتر به حوزه آمریکای مرکزی و جنوبی معطوف بود، اما اساس حضور ایالات متحده و حذف و تضعیف دیگر رقبا در عرصه بین المللی در همین زمان بنا نهاده شد. فقط در نیمه دوم قرن بیستم، ایالات متحده آمریکا حدود 100 کودتای نظامی و براندازی حکومت‌ها را طراحی و رهبری کرده است و ده‌ها بار بطور مستقیم دست به اشغال نظامی کشورها زده و یا آنها را تهدید به مداخله نظامی کرده است.
روش های ایالات متحده برای سرنگونی دولت های مردمی
مداخله آشکار از طریق پیاده کردن نظامیان، تهدید و یا توسل به کودتای نظامی و اقدام به براندازی به منظور سرنگون کردن دولت‌های ملی و مردمی که حاضر نیستند به برنامه‌ها و خواسته‌های یکجانبه گرایانه تن بدهند و جایگزین کردن آنها توسط دولت‌های مجری منافع سرمایه‌داری، از جمله روش‌هایی است که ایالات متحده آمریکا، در یک قرن اخیر و بویژه از اوایل دهه 50 میلادی جهت اجرا و پیشبرد منافع خود در کشورهای جهان و خصوصاً جهان سوم به کار برده است.
از جنگ جهانی دوم، کشورهای زیر سلطه، میدان اصلی دخالت‌ها و کودتاهای نظامی یا شبه کودتا و ضد کودتا و استقرار دیکتاتوری‌های نظامی بوده‌اند و به راحتی می‌توان ارزیابی کرد که کاربرد همه جانبه شیوه‌هایی چون تهدید، کودتا، اشغال نظامی و غیره، تا چه اندازه به استقلال کشورها و به فرایند تصمیم‌گیری دولت‌ها صدمه و زیان وارد می‌آورد، بدون تردید، دستگاه‌ها و آژانس های مختلف جاسوسی آمریکا فعالانه در طرح و اجرای کودتاها و توطئه‌ها، برای سرنگونی حکومت های مردمی، فعالانه مشغول‌اند و مسئول کودتاهای بی‌شمار در جهان هستند. البته در این راستا و برای دستیابی موفقیت‌آمیز به اهداف، آمریکا از کمک و پشتیبانی سیاستمداران طرفدار سیاست غرب استفاده‌های زیادی برده است.
بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی
مداخلات آمریکا در عرصه جهانی، در دوران ریاست جمهوری دموکرات ها و جمهوری خوا‌هان همواره وجود داشته است، اما نوع آن از دخالت سیاسی در زمان تصدی دموکرات‌ها به دخالت نظامی در دوران جمهوری خوا‌هان متغیر بوده است. به دستور ترومن، رییس جمهور وقت آمریکا و با هدف تسلیم کردن امپراطوری ژاپن، هواپیمای آمریکایی ، هیروشیما را در 6 اگوست 1945 بوسیله بمب اورانیومی بمباران کرد و همچنین ناکازاکی در 9 اگوست همان ماه بوسیله بمب پلوتونیمی بمباران شد که صدها هزار نفر جان باختند، ترومن چند روز بعد در مصاحبه ای، با اعلام خبر استفاده آمریکا از بمب اتم، در توجیه این اقدام آمریکا گفت: ما با این کارمان مانع از کشته شدن جوانان آمریکایی به دست ژاپنی ها شده ایم.
پایان جنگ جهانی دوم و تاسیس سازمان ملل
با پایان جنگ جهانی دوم، آمریکا در قالب طرح مارشال وارد اروپا شد و با در دست گرفتن سیستم اقتصادی و صنعتی کشورهای آسیب دیده، زمینه را برای مداخلات بیشتر فراهم کرد. به همین خاطر، صنایع این کشور توانست صنایع مشابه کشورهای دیگر را حتی در بازارهای داخلی آنها تحت الشعاع قرار دهد. این برتری اقتصادی منجر به برتری سیاسی، فرهنگی، و نظامی امریکا نیز گردید، سنگ بنای مداخله سیاسی امریکا در جهان نیز در این دوره بنا نهاده شد.
با تأسیس سازمان ملل متحد، امریکا با بدست آوردن حق وتو در این سازمان برتری و زمینه مداخله آشکار در امور جهانی را ایجاد کرد. در این دوره، اتحاد جماهیر شوروری تنها تهدیدکننده جدی منافع آمریکا بود و دوره جنگ سرد میان این دو قدرت در دنیا آغاز شد و جهان را به دو قطب و بلوک شرق و غرب تقسیم کرد. در آن زمان آمریکا با انعقاد پیمان آتلانتیک شمالی (NATO) حضور نظامی خود را در آمریکای شمالی و اروپای غربی محکم کرد و با مداخله در استقرار پلیس سازمان ملل در شبه جزیره کره، در این منطقه نیز حضور یافت که بحران های دوکره در سالهای بعد متأثر از آن بود.
همچنین از سال 1947 و اشغال فلسطین، عملاً مرکز نفوذ صهیونیزم به ایالات متحده انتقال یافت و امریکا حمایت های آشکار خود را از اسرائیل به روش های مختلف از جمله (حمایت های سیاسی، مالی و نظامی ـ وتو قطعنامه ها علیه اسرائیل ـ طرح قیمومیت برای فلسطین و …) آغاز کرد.
اقدامات متجاوزانه ایالات متحده در کشورها
بعد از به قدرت رسیدن رونالد ریگان در 1981با تحریکات کابینه او، ارتش عراق به رهبری صدام به ایران حمله کرد و جنگ 8 ساله را به مردم ایران تحمیل کرد، در طول 8 سال جنگ تحمیلی، کمک های نظامی و اطلاعاتی کابینه ریگان به عراق باعث طولانی شدن جنگ و کشته شدن هزاران نفر از هر دو طرف شد، از سال 1982، با حمایت ریگان، انواع تجهیزات از قبیل: کامپیوتر، ماشین های نظامی، مواد شیمیایی با استفاده دوگانه، از طریق کمپانی های مختلف امریکایی داخل و خارج از کشور در اختیار صدام حسین گذاشته شد. این تکنولوژی ها و مواد در ساخت بمب های شیمیایی و استفاده از آن در جنگ با ایران توسط عراق بکار گرفته شد.
در 17 ژانویه 1991 کابینه بوش پدر بعد از نشان دادن چراغ سبز به صدام حسین برای اشغال کشور همسایه (کویت) به عنوان رها سازی و آزاد کردن کویت به عراق حمله ور شد. با اینکه در همان زمان می توانستند رژیم صدام حسین را سرنگون کنند، از انجام این کار خودداری کردند.
پس از وقایع 11 سپتامبر در 7 اکتبر 2001 ، نیروهای امریکایی تحت عنوان مبارزه با تروریسم و ریشه کردن القاعده به رهبری اسامه بن لادن، به افغانستان حمله کردند. حمله به افغانستان، آمریکا را با مشکلات عدیده ای روبرو ساخت و در برقراری امنیت در این کشور دچار سردرگمی شد، از طرفی افشای اهانت و شکنجه اتباع افغان در زندانهای گوانتانامو، احساسات ضد آمریکایی و اعتراضات مردمی را در این کشور تشدید کرد و باعث حملات پراکنده بر علیه نیروهای امریکایی گردید و سرانجام ایالات متحده ناچارشد با شکست و سرافکندگی ار افغانستان خارج شود.
در 19 مارس 2003، بعد از اتهامات و پرونده های ساختگی جورج بوش و کابینه او نسبت به عراق ازجمله : تهیه و تولید سلاح های کشتار جمعی، رابطه رژیم صدام با القاعده و فاجعه 11 سپتامبر و … و بدون توجه به افکار عمومی جهان، آمریکا و متحدانش به عراق حمله کردند و پس از سه هفته مقاومت مشکوک، عراق اشغال شد، با حمله به عراق، نه تنها هیچگونه سند و مدرکی مبنی بر وجود و تولید سلاح های هسته ای در عراق بدست نیامد، بلکه با تداوم اشغال و اقدامات تروریستی این کشور دچار نا امنی و بی ثباتی شد. از طرفی ایالات متحده هزینه های زیادی را در عراق متحمل شد، تشکیل انواع گروههای مسلح با عناوین جهادی و اقدام به عملیات بر علیه نیروهای امریکایی خسارت های مالی و جانی زیادی را بر ایالات متحده وارد کرد.
در نهایت این دوره از مداخلات پیامدهای خوبی برای ایالات متحده در پی نداشت. حضور آمریکا در خاورمیانه و جنگ در افغانستان و عراق، برای مقابله با تروریسم باعث شد گروههای تروریستی نظیر القاعده و طالبان در سراسر خاورمیانه و دیگر کشورها پخش شوند و حوزه فعالیت آنها از یکی دو نقطه به چندین حوزه متکثر شود و حتی به اروپا و داخل امریکا نیز گسترش یابد و اتباع و جهانگردان امریکایی و منافع ایالات متحده از قبیل: سفارتخانه ها و دفاتر و شرکت ها در سراسر دنیا مورد تهدید واقع شوند.
همچنین از سال 2003 و با عنوان مبارزه با تروریسم ایالات متحده با حضور در کشورهای آسیای میانه و منطقه قفقاز با برهم زدن معادلات سیاسی به بحران در این منطقه دامن زد و با طراحی و اجرای انقلاب هایی با عناوین (انقلابهای مخملی) یا (انقلابهای رنگین)، حکومت های این منطقه را سرنگون و حکومتهای دست نشانده طرفدار خود را بر سر کار آورد.
نتیجه گیری
آنچه که طی ده سال آینده احتمالاً اتفاق خواهد افتاد صدمه خوردن ایالات متحده در جبهه های مختلف سیاسی، اقتصادی، و نظامی خواهد بود. عکس العمل ایالات متحده به توسعه این روند در حال حاضر بسیار نامطمئن می باشد و حتی می تواند از درون، این کشور را با چالش های اساسی روبرو سازد.
بیشتر بخوانید:
ضربه موشکی ایران به بزرگترین پایگاه آمریکا در منطقه | با پایگاه العدید قطر بیشتر آشنا شوید
مشاور فرمانده سپاه: تردید نباید کرد که آمریکا در حمله به «فردو» شکست خورد
