در نخستین ساعات بامداد امروز اول تیرماه 1404، ایالات متحده آمریکا در حملهای هماهنگ و جنایتکارانه، سه مرکز حساس هستهای ایران—فردو، نطنز و اصفهان—را هدف قرار داد. این اقدام، به گفته تحلیلگران، بزرگترین عملیات نظامی علیه زیرساختهای هستهای ایران از زمان آغاز برنامه هستهای این کشور به شمار میرود که پیامدهای جدی به دنبال خواهد داشت.
جزئیات عملیات نظامی آمریکا
– به گزارش پنتاگون، بمبافکنهای B-2 با استفاده از بمبهای سنگرشکن به تأسیسات زیرزمینی ایران حمله کردهاند.
– تمرکز اصلی این عملیات بر سایت فردو بوده، که در عمق ۹۰ متری زیر کوههای قم ساخته شده و از مقاومترین مراکز غنیسازی ایران است.
– دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در بیانیهای اعلام کرد: «فردو نابود شد، و این پیام روشنی برای تهران است.»
– منابع ایرانی اما تأکید دارند که سایتها پیشتر تخلیه شده و آسیب حیاتی وارد نشده است.
پیامدهای جدی حمله به تاسیسات هستهای
با وجود اینکه به گفته مقامات ایران این سایتها پیش از این تخلیه شده و خطر انتشارات مواد رادیواکتیو وجود ندارد، در کل حمله به تأسیسات هستهای، چه در ایران و چه در هر نقطهای از جهان، میتواند پیامدهایی بسیار جدی و چندلایه داشته باشد—از انسانی و زیستمحیطی گرفته تا سیاسی و حقوقی که در اینجا به برخی از موارد اشاره میکنیم:
خطر انتشار مواد رادیواکتیو: اگرچه تأسیسات نطنز و فردو احتمالاً فاقد مواد شکافتپذیر در سطحی بحرانی بودند، اما ضربه به تأسیسات ایمنی و ذخایر زبالههای هستهای میتواند منجر به نشت محلی شود. حتی نشتهای سطح پایین هم برای منابع آب زیرزمینی تهدید محسوب میشوند.
تأثیرات بر اکوسیستمهای محلی: در صورت انتشار ذرات آلوده، گیاهان، حیوانات و زنجیره غذایی در شعاعی چند ده کیلومتری دچار آلودگی خواهند شد. بهویژه در اکوسیستمهای شکننده مانند کویر مرکزی و مناطق نیمهخشک اطراف.
پیامدهای منطقهای و امنیتی: سیاری از کشورهای منطقه مانند لبنان، قطر، عراق، عمان و عربستان نسبت به گسترش تنشها و تهدید ثبات خاورمیانه هشدار دادهاند. برخی تحلیلگران معتقدند این حمله میتواند به درگیریهای گستردهتر یا حتی بسته شدن تنگه هرمز منجر شود.
واکنش ایران
در پی این اقدام ددمنشانه آمریکا، سازمان انرژی اتمی آن را «نقض آشکار قوانین بینالمللی» و معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) دانست و نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل خواستار نشست اضطراری شورای امنیت شد.
تحلیل رسانههای غربی
این اقدام جنایتکارانه آمریکا در رسانههای غربی واکنش های مختلفی را برانگیخته است، به گزارش سی بی اس این حمله در راستای فشار دیپلماتیک برای بازگرداندن ایران به میز مذاکره صورت گرفته است.
سی ان ان نیز هشدار داده که اقدام ترامپ ممکن است آمریکا را وارد جنگی تمامعیار کند. از سوی دیگر نیویورک تایمز این حمله را آغازگر فصلی غیرقابل پیشبینی در خاورمیانه خوانده است. گاردین نیز مشروعیت حقوقی این حمله را زیر سؤال برده و آن را خلاف منشور سازمان ملل دانسته است.
باید گفت؛ حمله امروز امریکا به تاسیسات هستهای ایران، نه تنها نقطه عطفی در مناقشه ایران و آمریکا رقم زده، بلکه میتواند توازن امنیتی منطقه را بهطور کامل دستخوش تغییر کند در حالی که پیامدهای ژئوپلیتیکی، حقوقی و دیپلماتیک این اقدام بهشدت مورد توجه ناظران بینالمللی قرار گرفته است.
بیشتر بخوانید:
عراقچی: از تمام ابزارها برای دفاع قاطعانه از سرزمین استفاده می کنیم
بروجردی: اسرائیل کم آورده است؛ افزایش قدرتنمایی ایران در روزهای آینده
بازی پیچیده آمریکا و رژیم صهیونیستی با ایران و پیامدهای آن برای افغانستان و منطقه
بیانیه سازمان انرژی اتمی در پی حمله آمریکا به سایتهای هستهای ایران