به گزارش روابط عمومی حوزه هنری در ابتدای این برنامه، محمد صدیقی‌فر طی سخنانی گفت: من حداقل در شش سال گذشته با مردم افغانستان زندگی کردم و با حضور در هرات به عنوان کانون زبان فارسی با مردم این کشور حشر و نشر داشتم و امیدوارم مسیری را پیدا کنیم تا متفاوت تر از جلسات مشابه به مبحث مهم زبان فارسی در افغانستان بپردازیم.
وی ادامه داد: زبان فارسی در سه کشور ایران، افغانستان و تاجیکستان به عنوان زبان اصلی و رسمی مطرح در قانون اساسی مطرح است. در این میان، افغانستان کشوری چند زبانه است و در نگاه متمرکزتر حداقل دو زبانه؛ پشتو و دری است. فارسی عمدتا در مناطق مرکزی، شمال، شمال غرب و شمال شرق افغانستان پراکنده است و گویش‌های چون کابلی، هزاره، تاجیکی و بدخشی در آن وجود دارد.
فارسی، نقش وحدت بخش اقوام در افغانستان
این کارشناس مسائل افغانستان ادامه داد: زبان بیش از نیمی از جمعیت افغانستان، فارسی است، گفته می‌شود زبان فارسی دری، زبان دربار بوده است اما واقعیت این است که فارسی دری، زبان مردم، مسجد، مدرسه و به ویژه زبان هنر در افغانستان بوده است و از مولانا جلال الدین تا خلیل الله خلیلی و رهنورد زریاب شخصیت‌هایی است که می‌توان در این زبان نام برد.
صدیقی‌فر در ادامه عنوان کرد: شاید پشتو، اصلی ترین رقیب زبان فارسی بوده است، به ویژه از سال ۱۳۰۰ الی ۱۳۱۰ به بعد که سیاست پشتو سازی از طرف جریان های مسلط در افغانستان به کار گرفته و تلاش شد که به آن رسمیت داده شود. البته در کنار آن، زبان عربی از طریق نظام‌های دینی مدارس و زبان‌های انگلیسی و اردو با عواملی چون مهاجرت و بحث رسانه و حضور نیروهای خارجی در افغانستان رواج پیدا کرد.
سرکنسول پیشین ایران درهرات در بخش دیگری از توضیحاتش گفت: زبان فارسی در طول تاریخ افغانستان زبان شعر، حکومت داری، علم و نماد مدنیت شهرنشینی بوده است و همواره این زبان در میان اقوام افغانستان؛ به ویژه اقوام غیرپشتو، نقش وحدت بخش ایفا کرده است.
فارسی، زبان علم در افغانستان بوده و هست
وی عنوان کرد: پیوند مردم افغانستان با زبان فارسی عمیق و چند لایه است و زبان فارسی بخش مهمی از هویت فرهنگی و تاریخی افغانستان است.
صدیقی‌فر اظهار کرد: زبان فارسی زبان هویت و رسانه، دین و عرفان افغانستان است. همچنین فارسی، زبان آموزش و زبان علم بوده و هست و من فکر نمی کنم زبان دیگری و به این زودی ظرفیتی پیدا کند بتواند زبان فارسی را از سیطره زبان فارسی بر علم در افغانستان خارج بکند.
این کارشناس مسائل افغانستان تاکید کرد: زبان فارسی، بخش مهمی از هویت قومی نیمی از جمعیت افغان‌ها است و نقطه مشترک بین اقوام مختلف افغان‌ها محسوب می‌شود.
وی در ادامه تصریح کرد: همه، می‌دانند که حذف زبان فارسی از فرهنگ افغانستان امری محال است و یقینا هر نوع سیاستی از جمله رشد و توسعه پایدار، توسعه علم، امنیت و صلح در افغانستان بدون فهم و احترام و به کارگیری زبان فارسی امکان پذیر نخواهد بود و در سیاست هر حاکمیتی اعاقلانه نخواهند بود که به سمت حذف زبان فارسی در افغانستان بروند، ولی شواهدی وجود دارد که حریانهایی ر این کشور یقینا به سمت کنترل و محدود کردن زبان فارسی و تقویت زبان پشتو در افغانستان در بازه زمانی طولانی مدت می‌روند، اما با این وجود این موضوع نباید این نگرانی را برای ایجاد کند که دیگر شرایط برای ما از دست رفته است.
فارسی، یک سرمایه ژئوپلتیک
سرکنسول پیشین ایران درهرات در بخش دیگری از این نشست بیان کرد: نقش دیپلماسی در توسعه، راهبردی و چند بعدی است، دیپلماسی می‌تواند زبان فارسی را از محدودیت‌های جغرافیایی خارج کند، پیوندهای فرهنگی را عمق بخشد، پیوندهای هویتی ما را تثبیت کند و ابزار موثر و نفوذ نرم ایران در منطقه و جهان باشد و من باور دارم زبان فارسی یک سرمایه ژئوپلتیک است.
صدیقی‌فر تاکید کرد: اگر ما سیاست زدگی فرهنگی را کنار بگذاریم و کمی فرهنگی تر به موضوع فرهنگ نگاه کنیم، حتما فرصت ایده‌آلی به دست خواهد آمد، اما اگر این نگاه را کنار بگذاریم روز به روز فرصت‌ها از دست خواهد رفت. در حقیقت ما دارای زرّادخانه‌ای از سرمایه های فرهنگی هستیم که سلاح تیز و برنده آن زبان فارسی است.
وی عنوان کرد: جذابیت زبان فارسی در بحث هنر ومعونیت بسیار بالاست و می‌توان بحث فرهنگ را سیاست زده نکرد و از همه ظرفیت‌های فرهنگی این زبان فارسی استفاده کرد.
