به گزارش ایراف، به نقل از روزنامه تهران تایمز، پس از سال ها جنگ، اشغال و هرج و مرج، منابع طبیعی افغانستان عمدتاً دست نخورده باقی مانده اند. ارزیابی های ایالات متحده و سازمان ملل نشان می دهد که ارزش این ذخایر معدنی به حدود یک تریلیون دلار می رسد. با این حال، به دلیل نبود زیرساخت، دانش فنی و سرمایه گذاری، این منابع همچنان بلااستفاده مانده بودند.
با خروج نیروهای خارجی از افغانستان در سال ۲۰۲۱، خلایی در حوزه سرمایه گذاری خارجی ایجاد شد که چین به‌سرعت آن را پر کرد و به بزرگ ترین شریک سرمایه گذاری مستقیم خارجی افغانستان تبدیل شد. طالبان که در سال ۲۰۲۱ دوباره قدرت را به دست گرفتند، اکنون با کمبود منابع مالی مواجه اند و به دنبال بهره برداری از معادن این کشور برای تأمین بودیجه خود هستند.
نخستین قرارداد مهم سرمایه گذاری خارجی طالبان در ژانویه ۲۰۲۳ با شرکت چینی CAPEIC امضا شد، قراردادی ۲۵ ساله برای استخراج نفت در ولایت سرپل که طبق آن چین سالانه ۱۵۰ میلیون دلار سرمایه گذاری می کند.
این رقم در سه سال آینده به ۵۴۰ میلیون دلار افزایش خواهد یافت و دولت طالبان نیز ۲۰ درصد سهم در این پروژه دارد که می تواند تا ۷۵ درصد نیز افزایش یابد. گفته می شود این پروژه برای بیش از ۳۰۰۰ نفر اشتغال ایجاد خواهد کرد.
چین تاکنون حدود ۲۰۰ قرارداد معدنی با افغانستان امضا کرده که در نتیجه آن از سال ۲۰۲۱ تاکنون حدود ۱۵۰ هزار شغل در بخش معدن ایجاد شده است. در زمینه زیرساخت نیز پروژه بزرگ استخراج معدن مس مس عینک در ولایت لوگر که پس از امضای قرارداد اولیه در سال ۲۰۰۸ به دلیل درگیری های نظامی متوقف شده بود، تابستان سال ۲۰۲۴ دوباره کلید خورد.
این معدن دومین ذخیره بزرگ مس جهان را در خود جای داده و در صنایع باتری خودروهای برقی و نیمه رساناها نقش کلیدی دارد.
چین اگرچه هنوز حکومت طالبان را به طور رسمی به رسمیت نشناخته، اما خواستار لغو تحریم های بین المللی علیه افغانستان و آزادسازی ۹ میلیارد دلار ذخایر ارزی فریز شده در خارج از کشور شده است.
همچنین، چین اعلام کرده که برای تمامی خطوط تعرفه ای افغانستان معافیت کامل قائل خواهد شد. این اقدام در زمانی مطرح می شود که جنگ تعرفه ای بین چین و آمریکا شدت گرفته و می تواند دسترسی بدون تعرفه افغانستان به بازارهای چین را ممکن سازد.
علاوه بر چین، کشورهای دیگری نیز به همکاری با افغانستان ابراز علاقه کرده اند. ترکمنستان بیش از ۱.۵ میلیارد دلار در پروژه های مشترک با افغانستان سرمایه گذاری کرده و از هند، پاکستان و بانک های منطقه ای برای سرمایه گذاری در خط لوله گاز تاپی دعوت به عمل آورده است.
هند نیز طی دو دهه گذشته بیش از ۳ میلیارد دلار در افغانستان، عمدتا در پروژه های زیربنایی مانند شاهراه زرنج – دلارام سرمایه گذاری کرده است.
ایران نیز یکی از شرکای مهم اقتصادی افغانستان باقی مانده است. تجارت دوجانبه ایران و افغانستان در سال گذشته به بیش از ۳.۳ میلیارد دلار رسید و تهران در بخش معادن افغانستان، به ویژه در معدن غوریان هرات، سرمایه گذاری کرده است. همچنین، طرحی برای ایجاد یک منطقه اقتصادی مشترک معدنی میان دو کشور در دست بررسی است.
اگر طالبان موفق شوند بخش معدن افغانستان را به‌طور مؤثر فعال کنند، می توانند در زمینه ای به موفقیت برسند که طی دو دهه گذشته با حمایت غربی‌ها ناکام مانده بود، و این می تواند مهر تأییدی بر ناکامی دو تریلیون دلاری آمریکا در افغانستان باشد.
