به گزارش ایراف، مجله خبری انگلیسی The Week در تحلیل تازه خود این موضوع را مطرح کرده است که اگر نیروهای شوروی در سال ۱۹۷۹ وارد افغانستان نمی‌شدند، احتمالاً مسیر تاریخ برای این کشور بداقبال، به گونه‌ای دیگر رقم می‌خورد.
چگونه عملیات محرمانه سیا منجر به اشغال افغانستان توسط شوروی شد
در این یادداشت به طور خلاصه آمده است که لئونید برژنف، رهبر اتحاد جماهیر شوروی، فریب خورد تا برای نجات دولت کمونیستی منتخب افغانستان که با شورش‌هایی روبرو بود، نیرو اعزام کند. این اقدام تهاجم محسوب نمی‌شد؛ بلکه نیروها بنا به درخواست دولت قانونی وقت اعزام شدند.
در این تحلیل بیان شده است که این شورش‌ها نتیجه‌ی عملیات محرمانه‌ی سازمان سیا بود که بر اساس طرح امنیتی زبیگنیف برژینسکی، مشاور امنیت ملی وقت آمریکا، شکل گرفت؛ مردی لهستانی‌تبار که می‌خواست ارتش شوروی را در افغانستان به دام اندازد تا راه آزادی لهستان از سلطه‌ی شوروی هموار شود. کارتر در سوم ژوئیه ۱۹۷۹، پنج ماه پیش از ورود نیروهای شوروی به افغانستان در ۲۴ دسامبر، مجوز این عملیات را صادر کرد.
همچنین گفته شده است که برژینسکی در واقع در شب کریسمس ۱۹۷۹، پیامی برای کارتر فرستاد و به او بابت «ویتنامی که به شوروی هدیه کرده بود» تبریک گفت.
۲ تریلیون دلار و بازگشت طالبان: تحلیلی از جنگ و شکست آمریکا در افغانستان
در این متن آمده است که طالبان در سال ۱۹۹۶ قدرت را در افغانستان به دست گرفت. پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، جورج بوش، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، در چارچوب جنگ جهانی علیه تروریسم، به افغانستان حمله و آن را اشغال کرد و با ساده‌انگاری تلاش کرد تا دموکراسی آمریکایی را در آن کشور پیاده کند.
نویسنده، دلیل ظاهری این حمله را خودداری طالبان از تحویل اسامه بن لادن عنوان می‌کند؛ کسی که پیش‌تر در کنار آمریکا علیه شوروی جنگیده بود. بن لادن گریخت و بعدها در زمان ریاست‌جمهوری اوباما، در پاکستان کشته شد.
در ادامه این تحلیل، گفته شده است که تا سال ۲۰۲۱، آمریکا پس از صرف ۲.۳۱۳ تریلیون دلار، با ناامیدی تصمیم به خروج گرفت. طالبان به راحتی دولت منتخب وابسته به آمریکا را سرنگون کرد و حکومت خود را با عنوان امارت اسلامی افغانستان اعلام کرد؛ حکومتی که هنوز به رسمیت شناخته نشده است.
در این متن همچنین اشاره شده که طالبان نسخه‌ای سختگیرانه از شریعت اسلامی را اعمال و حقوق زنان را سلب کرده است؛ اقدامی که جامعه جهانی را شوکه کرد.
پیچیدگی روابط خارجی طالبان: از تیرگی با پاکستان تا تعامل با چین و تردید هند
در این یادداشت آمده است که سازمان اطلاعات ارتش پاکستان (ISI) از طالبان پشتیبانی و آن را هدایت می‌کرد، اما روابط بین آن‌ها به تدریج رو به تیرگی گذاشت؛ تا جایی که طالبان رفتار ISI را سلطه‌جویانه تلقی می‌کرد. ژنرال عاصم منیر، فرمانده کنونی ارتش پاکستان، به دلیل سوءمدیریت این روابط مورد انتقاد قرار گرفته است.
در این تحلیل همچنین بیان شده که هند نیز به دلیل نگرانی از حملات احتمالی عناصر وابسته به ISI، سفارت خود را تعطیل کرد. دهلی‌نو حتی پس از درخواست‌های مکرر طالبان برای بازگشایی سفارت، واکنش کندی نشان داد و ده ماه پس از بستن آن، یک هیئت فنی به افغانستان اعزام کرد. لازم به ذکر است که هند در دوران حکومت دموکراتیک، بزرگ‌ترین کمک‌کننده به افغانستان بود.
در مقابل هند، چین به سرعت با طالبان وارد تعامل شد و در سال ۲۰۲۳، دو کشور سفیر مبادله کردند. شرکت‌های چینی نیز در حوزه معدن و اکتشاف نفت در افغانستان فعال هستند.
از غارتگری تاریخی تا سرمایه‌گذاری مدرن: ثروت پنهان افغانستان و نقش چین و هند
نویسنده در این یادداشت می‌گوید: ناسا تخمین زده است که افغانستان یک تریلیون دلار ذخایر معدنی شامل لیتیوم، مس، آهن و عناصر نادر خاکی دارد. لیتیوم در استان غزنی واقع شده است؛ همان‌جایی که سلطان محمود غزنوی از آنجا برای حمله و غارت هند می‌رفت. احتمالاً یک شرکت چینی به نام گوچین ۱۰ میلیارد دلار در غزنی سرمایه‌گذاری خواهد کرد.
در این متن به کشور چین اشاره شده و آمده است که این کشور علاقه‌مند است مطمئن شود شورشیان اویغور از افغانستان کمک دریافت نکنند. همچنین، چین برنامه دارد کریدور اقتصادی چین-پاکستان را به افغانستان گسترش دهد.
نویسنده اشاره می‌کند که اخیراً هند نیز در بحبوحه بحران در روابطش با پاکستان، تمایل خود را برای تعامل با طالبان نشان داده است. به قول معروف، دیر رسیدن بهتر از هرگز نرسیدن است.
در پایان این یادداشت آمده است که آمریکا پس از آنکه در سال ۱۹۷۹ ویتنامی به شوروی هدیه کرد، ۲۲ سال بعد خودش گرفتار ویتنامی دیگری شد.
