دونالد ترامپ در نخستین سفر بینالمللی خود، خاورمیانه و ریاض را به عنوان اولین مقصد سفر انتخاب کرد. او قرار است در جریان این سفر سه روزه، از دو کشور قطر و امارات متحده عربی نیز بازدید کند. ناظران دلیل اصلی این سفر را «ثروت و تجارت» میدانند؛ دو عنصری که ترامپ علاقه زیادی به آنها دارد. این سفر قرار است میلیاردها دلار سرمایهگذاری جدید را به ایالات متحده تزریق کند.
رویاهای بلندپروازانه ترامپ در بخش تجارت، کشورهای ثروتمند عربی را به عنوان نخستین مقصد سفرش انتخاب کرد؛ برخلاف رسم رایج در کاخ سفید که کانادا، مکزیک یا کشورهای اروپایی به عنوان اولین مقصد سفرهای روسای جمهور آمریکا انتخاب میشدند. علاقه ترامپ به معامله و تجارت تا آنجاست که او برای حل بحرانهای سیاسی موجود نیز به پول متوسل میشود و به نوعی به دنبال آن است تا از طریق پول چالشها را حل کند و به عبارت دقیقتر، «بخرد». مانند مسئله هند و پاکستان. به طوری که او اخیراً در بحبوحه تنشهای میان هند و پاکستان گفته بود: «من گفتم بیایید ما قرار است با شما کلی تجارت انجام دهیم. اگر شما جلوی آن را بگیرید ما تجارت خواهیم کرد و اگر شما جلوی آن را نگیرید ما تجارت نخواهیم کرد.»
و حالا در ریاض، در میانه بحرانهای متعددی که تاکنون در هیچیک دستاورد قابل توجهی نداشته است، امیدوار به آیندهای روشن اقتصادی از رهگذر سرمایههای میلیارد دلاری کشورهای عربی است. حرص ترامپ برای این برنامههای بلندپروازانه، او را از رویکردی که سالها پیش، قبل از آنکه قدرت را در ایالات متحده برای نخستین بار به دست بگیرد، داشت، دچار تغییری بزرگ کرده است.
این تغییر رویکرد نسبت به عربستان در حالی است که او پیش از رسیدن به ریاست جمهوری، ریاض را متهم به نقض حقوق بشر و دست داشتن در حادثه ۱۱ سپتامبر کرده بود. او پیش از ورود به کاخ سفید در سال ۲۰۱۶، عربستان را به شدت مورد انتقاد قرار داد. همچنین در جریان کارزارهای انتخاباتیاش، ریاض را متهم به نقض حقوق بشر، تبعیض علیه زنان و همجنسگرایان و حتی دست داشتن در حملات ۱۱ سپتامبر کرد.
او در ژوئن ۲۰۱۶ در صفحه فیسبوک خود نوشته بود: «عربستان سعودی و بسیاری از کشورهایی که مبالغ هنگفتی به بنیاد کلینتون دادهاند، میخواهند زنان را به عنوان برده نگه دارند و همجنسگرایان را بکشند. هیلاری باید تمام پولهایی را که از این کشورها گرفته، بازگرداند.»
ترامپ همچنین در جریان یکی از کارزارهای انتخاباتیاش گفته بود: «عربستانیها کسانی هستند که همجنسگرایان را از ساختمانها پایین میاندازند و زنان را میکشند و با آنها بدرفتاری میکنند.» او همچنین عربستان سعودی را متهم به دست داشتن در حملات ۱۱ سپتامبر کرد و گفته بود: «چه کسی مرکز تجارت جهانی را منفجر کرد؟ این عراقیها نبودند، عربستانیها بودند، نگاهی به عربستان بیندازید، اسناد را باز کنید.»
این سفر در حالی صورت گرفته است که گروهی که نماینده اعضای خانواده قربانیان حملات یازده سپتامبر هستند، امروز در بیانیهای پیرامون سفر ترامپ به عربستان گفتند که این کشور خلیج فارس باید «انکار دست داشتن خود در حملات تروریستی» را متوقف کند. یکی از اعضای این گروه به انبیسی نیوز گفته است: «رئیسجمهور ممکن است بخواهد ما به پیش برویم، اما تا زمانی که سعودیها از دروغهای چند دههای خود در مورد نقش مأموران و نهادهایشان در قتل عزیزانمان دست نکشند، هیچ شانسی برای وقوع این اتفاق وجود ندارد.»
ترامپ در حالی در میانه این انتقادها قراردادهای میلیارددلاری با عربستان سعودی منعقد کرده است که او تاکنون بارها دولت بایدن را به دلیل خروج آشفته از افغانستان که منجر به مرگ ۱۳ سرباز آمریکایی شده بود، مورد انتقاد قرار داده است.
اما حالا ترامپ در اولین سفر بزرگ خارجی خود به مکانی بازگشته که در دور اول ریاست جمهوریاش آنجا را انتخاب کرده بود: جغرافیایی که روزگاری او از منتقدان اصلی سیاستهای حقوق بشری و ارزشهای دموکراتیکش بود. اما حالا، تجارت -به گفته او برای ایالات متحده- و فراتر از آن، معاملات پرسود خانوادگیاش با حاکمان مختلف عرب خلیج فارس، بین او و حقوق بشری که از آن انتقاد کرده بود، فرسنگها فاصله انداخته است. فاصلهای که قرار است «پول» این جای خالی را پر کند.