به گزارش ایراف به نقل از سفارت جمهوری اسلامی ایران در کابل، این نشست با حضور علیرضا بیگدلی، سرپرست سفارت ایران، و با هدف تقویت همکاری‌های فنی و دیپلماتیک در زمینه مدیریت منابع آب‌های مشترک و اجرای دقیق مفاد معاهده دوجانبه هیرمند (۱۳۵۱ هجری شمسی/۱۹۷۳ میلادی) میان هیئت‌های رسمی ایران و افغانستان برگزار شد.
در این مذاکرات، دو طرف درباره وضعیت جریان آب رود هیرمند، نحوه سهمیه‌بندی آب، شرایط سد کجکی و دیگر مسائل فنی مرتبط گفت‌وگو و تبادل نظر کردند.
هدف اصلی این نشست، تقویت همکاری‌های دوجانبه در حوزه مدیریت منابع رودخانه‌های مرزی، کاهش تنش‌ها و درگیری‌های احتمالی و افزایش شفافیت در اجرای مفاد معاهدات عنوان شده است.
نشست‌های کمیته مشترک رودخانه مرزی هیرمند، یکی از سازوکارهای پیش‌بینی‌شده در معاهده سال ۱۳۵۱ هجری شمسی (۱۹۷۳ میلادی) میان ایران و افغانستان است که نظارت بر اجرای معاهده و رسیدگی به اختلافات احتمالی از اهداف اصلی آن به شمار می‌رود.
گفتنی است که مسائل آبی بین طالبان و ایران بیشتر به موضوعات مربوط به رودخانه‌ها و منابع آب مشترک بر می‌گردد. یکی از مهم‌ترین این مسائل، مدیریت و استفاده از منابع آب رودخانه هیرمند است.
رودخانه هیرمند، منبع اصلی آب در استان سیستان و بلوچستان ایران است و از افغانستان سرچشمه می‌گیرد. مسئله این است که کنترل و تخصیص آب هیرمند می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر روی منابع آبی و معیشت مردم دو کشور داشته باشد.
ایران نسبت به رویکرد طالبان درباره اجرای معاهده هیرمند ناراضی است و این موضوع تبدیل به یکی از مسائل حساس در روابط دو کشور شده است. ایران درخواست دارد که افغانستان به توافق‌های قبلی در خصوص تخصیص آب پایبند بماند تا تأمین آب برای منطقه سیستان و بلوچستان ایران همچنان ادامه داشته باشد.
ساخت سدهایی مانند سد کمال‌خان که جریان آب به سمت ایران را محدود کرده، باعث خشکسالی و مشکلات زیست‌محیطی در منطقه سیستان و بلوچستان شده است.
این موضوع علاوه بر ابعاد فنی و مدیریتی، ابعاد سیاسی و دیپلماتیک نیز دارد و حل آن نیاز به همکاری و تفاهم بین دو کشور دارد.
این در حالی است که سید عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در سفر بهمن ماه 1403 خود به کابل گفته بود که در موضوع حقابه ایران از هیرمند، طرف افغانستانی رویکردی «سازنده» داشته است.
از سوی دیگر نخست‌وزیر و سرپرست وزارت خارجه طالبان هم درباره حقابه ایران گفته بودند که اگر معاهده‌ای هم نبود، وظیفه شرعی و انسانی آن‌ها حکم می‌کرد که آب را به ایران برسانند. آنان تاکید کردند که حقابه ایران بر اساس معاهده هیرمند پرداخت خواهد شد.
