به گزارش ایراف، نشریه اکونومیست در تحلیلی تازه به تنشهای کنونی میان دهلینو و اسلامآباد پرداخت و پیشبینی کرد که در صورت وقوع درگیری بین این دو همسایه، این درگیری بر سر آب رودخانه سند خواهد بود.
در مقدمه این تحلیل آمده: هند مدعیست که پاکستان حامی حملات تروریستی اخیر به گروهی گردشگر هندی در کشمیر بوده که به کشته شدن ۲۶ نفر منجر شد. پاکستان هر نوع دخالت در این حمله را رد کرده است. در مقابل هند یکی از مهمترین توافقنامههای بین دو کشور در حوزه آب را به حالت تعلیق درآورده؛ توافقنامهای که زندگی صدها میلیون نفر به آن وابسته است.
این تحلیلگر نوشته است: «پاکستان به وضوح اعلام کرده که هرگونه اختلال در رسیدن آب را به منزله اعلام جنگ تلقی خواهد کرد. بیش از ۸۰ درصد کشاورزی پاکستان و یک سوم ظرفیت برقآبی آن به این آبی وابسته است که هند میخواهد مانع ورود آن به این کشور شود.»
لازم به ذکر است که آبهای مشترک دو کشور با توافقنامه Indus Waters (آبهای سند) مدیریت میشوند که در سال ۱۹۶۰ بین دو کشور امضا شد.
بر اساس این توافق، هند حق استفاده بدون محدودیت از سه رودخانه شرقی، یعنی راوی، بیاس و ستلج را دارد. در مقابل، سه رودخانه غربی، یعنی سند، جهلم و چناب، به پاکستان میرسد، مشروط بر اینکه استفاده از آنها نیز بدون محدودیت باشد.
برخی از این رودخانهها از منطقه مورد مناقشه کشمیر میگذرند؛ منطقهای که حمله تروریستی اخیر در آن رخ داد. طرفین مدعی مالکیت کامل کشمیر هستند، اما تنها بر بخشهایی از آن تسلط دارند.
علیرغم دههها تنش در منطقه، مسئله آب همواره خارج از محدوده این تنشها در نظر گرفته میشد. این توافق از چندین درگیری و دو جنگ جان سالم به در برده است.
این توافق دارای یک سیستم حل اختلاف مشخص است که برای مدتهای مدید به عنوان نمونهای موفق از مدیریت آبهای فرامرزی شناخته میشد؛ البته تا به امروز.
تعلیق این توافق، نشانهای از دوران روابط تیره میان هند و پاکستان است.
با وجود هراس از تبدیل شدن آب به سلاح، این موضوع همچنان اصلیترین تهدید علیه پاکستان محسوب میشود.
هند در حال حاضر فاقد زیرساختهای لازم مانند سدها برای قطع جریان آب به پاکستان است، اما در صورت عدم وجود توافق، میتواند ساخت این زیرساختها را آغاز کرده و بدون اطلاع همسایهاش، مانع از جاری شدن آب به سمت پاکستان شود.
همچنین این احتمال وجود دارد که هند مانع از رسیدن برقآبیهای مشترک، دادههای مربوط به سدها و اطلاعات سیل به پاکستان شود که در نتیجه، مدیریت رودخانهها برای این کشور بسیار دشوار خواهد شد.
بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که هند از این بحران به عنوان اهرم فشاری برای مذاکره مجدد بر سر آبهای مشترک استفاده خواهد کرد.
انتظار میرود تقاضای آب هند تا سال ۲۰۳۰ دو برابر شود و این کشور اکنون به سهم بیشتری از رود سند نیاز دارد؛ سهمی بیشتر از آنچه در سال ۱۹۶۰ تعیین شد.
اکنون دو همسایه مرزها را بستهاند، برخی دیپلماتها را اخراج کردهاند و تبادل آتش بین آنها ادامه دارد و احتمال رویارویی بیشتر نیز وجود دارد. با وخیمتر شدن تنشها، احتمالاً آب به مرز جدید رقابت طولانیمدت بین هند و پاکستان تبدیل خواهد شد.