سرگئی ناریشکین، رئیس سرویس اطلاعات خارجی روسیه در اظهارنظری تازه گفته است که نهادهای اطلاعاتی غرب در تلاش‌اند تا به نیروهای مخالف طالبان کمک و افغانستان را در وضعیت بی‌ثبات نگه‌دارند. او گفت غرب این رویکرد را برای پیشبرد منافع ژئوپلیتیک خود در پیش گرفته است. این مقام روس مدعی شد که غرب به دنبال مسیرهایی برای حمایت و پشتیبانی از مخالفان طالبان است. این اظهارات درحالی مطرح می شود که ژنرال جک کین، تحلیل‌گر ارشد نظامی و از فرماندهان پیشین ارتش امریکا، نسبت به تهدید فزاینده تروریسم فرامرزی در افغانستان هشدار داد و آن را «بی‌سابقه و بسیار جدی» توصیف کرد.
این ژنرال امریکایی خواستار همکاری با جبهه مقاومت ضد طالبان شد. به گفته او، این همکاری بعد از ۱۱ سپتامبر منجر به سقوط رژیم طالبان شد.همزمان لیزا کورتس؛ مقام پیشین شورای امنیت ملی امریکا هم خواستار حمایت از جبهات مخالف طالبان شد و گفت: «طالبان از طریق انتخابات به قدرت نرسیدند، آنها با زور قدرت را گرفتند. طالبان نماینده مردم افغانستان نیستند. احمد مسعود و دیگر رهبران سیاسی از بخش‌هایی از مردم افغانستان نمایندگی می‌کنند و باید به آنان فضای بیان و حضور سیاسی داده شود.»
ترامپ و دو گزینه تعامل با مخالفان و تقابل با طالبان؟
برخلاف دولت بایدن که افغانستان با رهبری طالبان کمتر در سیاست خارجی آمریکا مطرح شده بود، دونالد ترامپ از همان نخستین روزهای کمپین انتخاباتی خود از این کشور برای فشار بر رقیب دموکراتش استفاده کرد. پس از آن نامزدهای او برای مناصب کلیدی از مشاور امنیت ملی گرفته تا وزیر دفاع، وزیر خارجه و رئیس سیا بر ضرورت مقابله با طالبان و کشیدن غلاف دشمنی بر روی این گروه تاکید کردند.
در چنین شرایطی اظهارات تند دولت ترامپ پس از یک سیاست چهارساله بی توجهی به افغانستان این امیدواری را درمیان مخالفان طالبان ایجاد کرد که دولت جدید ایالات متحده میتواند به تحقق خواسته‌های آنها برای مقابله با طالبان کمک کند. چنانچه که علی میثم نظری، مسئول بخش روابط خارجی جبهه مقاومت ملی افغانستان از پیروزی ترامپ ابراز امیدواری کرد. آقای نظری گفت ترامپ «اقدام های معناداری» را برای حمایت و به رسمیت شناختن «مقاومت مردم افغانستان علیه تروریسم جهانی و آرمان های مشروع آنها برای ایجاد یک افغانستان دموکراتیک، غیرمتمرکز و تکثرگرا» انجام خواهد داد.
این امیدواری درحالی احیا شد که برخی چهره‌های مطرح سیاسی در آمریکا از حمایت گروه‌های مخالفان طالبان سخن گفتند و نهادهای دولتی و اندیشکده‌های فکری ایالات متحده میزبان سخنرانی مخالفان طالبان شد. اما در میانه این امیدواری‌ها که با رویکرد ضدطالبانی دولت ترامپ و تهدیدهای او به طالبان در موضوعاتی چون برگرداندن تسلیحات باقی مانده آمریکایی و پایگاه بگرام گره خورده بود، هیاتی به ریاست آدام بویلر و با حضور زلمی خلیلزاد برای نخستین بار به صورت رسمی از کابل دیدن کرد.
پس از این دیدار که طالبان به گفته خودشان براساس «احساس بشردوستانه» جورج گلزمن را آزاد کرد. در مقابل، آمریکا نام سراج الدین حقانی و دو چهره دیگر شبکه حقانی را از فهرست«پاداش برای عدالت» را حذف و نام افغانستان از گزارش تهدیدهای امنیتی علیه ایالات متحده خارج شد. بعدتر گزارش هایی تایید نشده از حضور هواپیماهایی آمریکایی در پایگاه بگرام و واگذاری آن به آمریکا در رسانه ها خبرساز شد.به تازگی دونالد ترامپ در نخستین انتصاب رسمی برای افغانستان، ماری کبیر بیشاپینک را به عنوان معاون دستیار وزیر امور خارجه آمریکا برای افغانستان منصوب کرد.
آمریکای ترامپ در حالی این امتیازات را به طالبان واگذار کرد که به گفته ناظران قصد دولت ترامپ فشار بر طالبان برای تحقق منافع خود از مسیر افغانستان همچون کاهش نفوذ رقبا در منطقه به ویژه چین است.اما طالبان از همان ابتدا دست دوستی خود را به سمت آمریکا دراز کرد. وزارت خارجه طالبان پس از اعلام پیروزی ترامپ در بیانیه ای ابراز امیدواری کرد که «در سایه تعامل متقابل فصل جدیدی از روابط را بگشاید.»اما در این میان، همانطور که معامله با طالبان برای ترامپ نه به دلیل وجود این گروه، بلکه برای تحقق شعارهای انتخاباتی و وعده‌هایش برجسته شده است، اعضای کابینه او نمی‌خواهند امتیاز نزدیکی با مخالفان این گروه را از دست بدهند؛ حداقل به بهانه مبارزه با تروریسم.
در واقع، علیرغم لفاظی های تند کابینه ترامپ علیه طالبان این کشور به دلیل مسائل مهم تر چون بحران غزه و جنگ اوکراین و روسیه و مساله پرونده هسته ای ایران که در این صد روز نخست حکومت‌داری هیچ کدام نتوانسته به نتیجه مطلوب برسد، فعلا گزینه اقدام تند علیه طالبان وجود ندارد. این درحالی است که به گفته ناظران دستگاه های اطلاعاتی آمریکا رابطه نزدیگی با طالبان دارند به همین دلیل آنها نمی‌خواهند که این گروه را از خود برانند. از همین رو، نگاه دولت ترامپ به مخالفان سیاسی و نظامی طالبان همچنان به دلیل مسائلی چون دموکراسی، حقوق زنان و تروریسم خواهد بود اما این به معنای حمایت نظامی از آنها علیه طالبان نخواهد بود. این درحالی است که آمریکا بدیل های زیادی نیز در برابر طالبان ندارد.
از سوی دیگر، حمایت از مخالفان طالبان با هدف براندازی نظام طالبان تنها در صورتی محقق خواهد شد که مانند آنچه جک گین گفته است حادثه 11 سپتامبر دیگری رخ بدهد. از سوی دیگر به نظر می رسد که مخالفان کنونی طالبان در شرایط ائتلاف شمال دهه نود میلادی نیستند. یکی از دلایلی که اکنون جبهه های مخالف طالبان حمایت بین المللی کمتری دارند، نبود اجماع،برنامه منسجم و اختلافاتی است که نتوانسته تاکنون آنها را در مسیر مبارزه با طالبان همصدا کنند. به طوری که به تازگی جبهه مقاومت ملی افغانستان و حزب جمعیت از مجمع ملی برای نجات افغانستان به دلیل عدم رعایت برخی ملاحظات کناره گیری کردند.
با این حال برخی ناظران معتقدند که حمایت آمریکا از مخالفان طالبان نه به دلیل نگرانی از پایمال شدن دموکراسی در افغانستان یا تقویت تروریسم فرامرزی است بلکه سیاستی است برای بی ثبات کردن افغانستان در راستای اهداف ژئوپلتیکی امری که مسبوق به سابقه بوده است. به طوری که امرالله صالح معاون پیشین رئیس جمهوری افغانستان در تویتی جانب احتیاط را رعایت و هشدار داده بود که بیش از حد احساسی رفتار نکنند و زیاد از حد به رئیس جمهور آمریکا دل نبندند.
