به گزارش ایراف، مناطق شمالی افغانستان برای دومین سال متوالی با هجوم گسترده ملخ‌های مراکشی مواجه شده‌اند؛ آفتی که تهدیدی جدی برای محصولات کشاورزی به‌ویژه گندم، محسوب می‌شود. این بحران در حالی رخ می‌دهد که بیش از 80 درصد جمعیت کشور به بخش کشاورزی وابسته است و بیش از یک‌سوم مردم با ناامنی غذایی شدید دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
کارشناسان معتقدند که ترکیبی از خشکسالی سال‌های گذشته، چرای بیش از حد دام‌ها، کمبود اقدامات نظارتی و سم‌پاشی، همراه با بارندگی‌های پراکنده، زمینه را برای گسترش این آفت فراهم کرده است. سال گذشته، ملخ‌های مهاجم هفت ولایت افغانستان را درگیر کردند و از آنجایی که تجهیزات سم‌پاشی و حشره‌کش‌ها به‌سختی تأمین می‌شد، بیشتر اقدامات کنترلی به روش‌های مکانیکی محدود بود.
حکومت طالبان با همکاری سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد(FAO)، از تابستان سال گذشته نظارت بر وضعیت تخم‌گذاری ملخ‌ها را آغاز کرده و بیش از 30 هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی را بررسی کرده است.
نتایج این مطالعات نشان می‌دهد که 3 هزار و 864 هکتار زمین به‌طور جدی آلوده به تخم ملخ بوده است. در بهار امسال، وسعت آلودگی افزایش یافته و اکنون 11 ولایت در معرض خطر قرار دارند، از جمله پنج ولایت کلیدی که به‌عنوان «سبد غذایی» افغانستان شناخته می‌شوند.
در مواجهه با این بحران، همکاری‌های منطقه‌ای نقشی حیاتی دارد. شواهد نشان می‌دهند که ملخ‌ها از تاجیکستان به افغانستان مهاجرت کرده و در مزارع این کشور تخم‌گذاری کرده‌اند، اما عدم هماهنگی میان دو کشور مانع از کنترل مؤثر این آفت شده است.
با وجود تمام چالش‌ها، امیدهایی برای کنترل بحران امسال وجود دارد. بارندگی‌های فراوان و دمای پایین در ماه‌های اخیر روند رشد ملخ‌ها را کندتر کرده است. همچنین، مقامات تجهیزات لازم برای سم‌پاشی را تأمین کرده‌اند و دولت هند نیز 40 هزار لیتر حشره‌کش برای کمک به مهار بحران اهدا کرده است. تاکنون، بیش از 17 هزار هکتار از زمین‌های آلوده سم‌پاشی شده است.
سازمان FAO علاوه بر عملیات مقابله با ملخ‌ها، به بازسازی معیشت کشاورزان نیز توجه دارد. از جمله اقداماتی که تاکنون انجام شده، تأمین خوراک دام، توزیع بذر گیاهان خوراکی، و کمک‌های نقدی به کشاورزان خسارت‌دیده است. همچنین، با تشویق جوامع محلی به مشارکت در شناسایی تخم‌های ملخ، روند کنترل آفت سرعت گرفته است.
در ماه‌های آینده، مشخص خواهد شد که آیا اقدامات کنترلی توانسته‌اند این بحران را مهار کنند. FAO و نهادهای محلی همچنان به حمایت از کشاورزان ادامه خواهند داد تا با روش‌های پیشگیرانه، از شدت آسیب‌های وارده کاسته شود.
لازمبه ذکر است که افغانستان پیش از این نیز با هجوم گسترده ملخ‌ها مواجه شده است. در سال‌های 1980 و 2001، این آفت بخش زیادی از محصولات کشاورزی این کشور را نابود کرد.
بحران ملخ‌های مراکشی در سال 2023 نیز تأثیر شدیدی بر کشاورزی افغانستان داشت و بخش‌های وسیعی از مزارع گندم و مراتع از بین رفتند. در آن زمان، به‌دلیل کمبود تجهیزات، کشاورزان ناچار شدند با روش‌های دستی، ملخ‌ها را نابود کنند. امسال، با برنامه‌ریزی گسترده‌تر، امید بیشتری برای کاهش خسارات وجود دارد.
