به گزارش ایراف، به تازگی آقای علیرضا بیکدلی ، سرپرست سفارت جمهوری اسلامی ایران در کابل، از روند توسعه این جاده بازدید کردکه نشان‌دهنده اهمیت ویژه‌ای است که دولت‌های ایران و افغانستان به این پروژه استراتژیک قائل هستند. جاده فراه – ماهیرود یکی از مسیرهای جدید ترانزیتی به شمارمی‌آید که می‌تواند دو کشور را به هم پیوند دهد و همینطوربه عنوان پلی برای اتصال به بازارهای آسیای میانه عمل کند. در این گزارش، به بررسی ابعاد مختلف این پروژه و تأثیرات آن بر روابط اقتصادی، تجاری و دیپلماسی ایران و افغانستان خواهیم پرداخت.
موقعیت جغرافیایی و اهمیت استراتژیک جاده فراه – ماهیرود
فراه – ماهیرود از مناطق مهم در مرز ایران و افغانستان است که دو کشور را از طریق جاده مرزی متصل می کند. این جاده که از ولایت فراه در افغانستان آغاز می شود و به مرز ماهیرود در خراسان جنوبی ایران می رسد، نقشی برجسته در مبادلات تجاری و ترانزیت کالادارد و هم در زمینه جابجایی مسافرنیز باعث تسهیل رفت وآمد شده است. در شرایط فعلی که ایران می خواهد روابط اقتصادی و تجاری خود را با کشورهای آسیای میانه و افغانستان تقویت کند، این جاده به‌مثابه کریدوری راهبردی در پیوند تجاری این منطقه محسوب می‌شود.از ویژگی‌های مهم این جاده، دستیابی راحت تر به شبکه‌های حمل‌ونقل داخلی ایران است که می تواند ایران را با نقاط مختلف آسیای میانه وصل کند. این مسیر می تواندکالاها و محصولات کشاورزی و صنعتی را از ایران به کشورهای همسایه و از افغانستان به بازارهای ایران و جهان انتقال دهد. . بالخصوص و با در نظر گرفتن موقعیت ژئوپولیتیکی ویژه ایران و افغانستان، جاده فراه – ماهیرود قادر خواهد بود به عنوان یک گذرگاه عبور و مرور اصلی برای ورود و خروج کالا به دو کشور و کشورهای منطقه عمل کند.
اهداف اقتصادی و تجاری پروژه فراه – ماهیرود
افزون بر ظرفیت های زیربنایی، پروژه توسعه جاده فراه – ماهیرود به دنبال اهداف اقتصادی و تجاری مهمی است که افزایش حجم صادرات ایران به افغانستان و کشورهای آسیای میانه یکی از هدف های اصلی این طرح است. یکی از مهم‌ترین شرکای تجاری ایران در منطقه، افغانستان است که اهمیت زیادی دارد. در سال‌های اخیر، آمارها نشان می‌دهد که ایران قسمت بزرگی از صادرات خود به افغانستان را از طریق مرز ماهیرود، انجام داده است.بیش از ۳۸ درصد از صادرات ایران به افغانستان در سال ۱۴۰۳، از طریق بازارچه مرزی ماهیرود انجام شده است. این آماربالا نشان دهنده این است که گذرگاه ماهیرود ، نقش حیاتی در تسهیل تجارت و تبادلات تجاری میان دو کشور داشته است. بنابراین، بازسازی این جاده و توسعه آن می‌تواند به‌طور قابل ملاحظه ای ظرفیت‌های صادراتی ایران را افزایش دهد و برای محصولات ایرانی در افغانستان و آسیای میانه بازارهای جدیدی پیداکند. همچنین بهبود کیفیت زیرساخت‌ها و دسترسی آسان تر به بازارهای جدید، زمینه را برای جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در بخش‌های مختلف، از جمله حمل‌ونقل، لجستیک، صنعت و کشاورزی فراهم می کند. به علاوه این جاده به رشد اقتصادی مناطق مرزی ایران و افغانستان و ایجاد فرصت‌های شغلی بیشتر در این ناحیه کمک می کند.
همکاری‌های دوجانبه و دیپلماسی اقتصادی ایران و افغانستان
طرح جاده فراه – ماهیرود فقط یک برنامه عمرانی و زیربنایی نیست بلکه یک ابزار دیپلماسی اقتصادی است که روابط ایران و افغانستان را بهبود می بخشد. به همین منوال، سرپرست سفارت ایران در کابل، آقای بیکدلی، از نزدیک با مقامات افغان در ولایت فراه و وزارت راه و ترابری افغانستان دیدار کرده و روند پیشرفت‌های پروژه را ارزیابی کرده است. ایشان بر اهمیت این جاده به‌عنوان سمبل همکاری‌های مثبت و سازنده میان دو کشور تأکیدکردند. بالخصوص در شرایط حاضرکه هر دو کشور نیازمند تقویت روابط اقتصادی برای رویارویی با چالش‌های جهانی و منطقه‌ای هستند، این طرح یک فرصت عالی برای تقویت وحدت و هم‌کاری در منطقه است.
چشم‌انداز آینده و تاثیرات پروژه بر اقتصاد منطقه
محور فراه – ماهیرود هم به کیفیت روابط اقتصادی ایران و افغانستان کمک خواهد کردو هم به صورت مستقیم بر اقتصاد منطقه‌ای اثرگذارخواهدبود. با در نظر گرفتن افزایش ظرفیت حمل‌ونقل کالا از طریق این مسیر، انتظار می‌رود که هزینه‌های حمل‌ونقل کاهش پیدا کند و سرع تر به مقصد برسد. این مسئله به‌ویژه در شرایطی که بازارهای کشورهای آسیای میانه به‌دنبال مسیرهای کوتاه‌تر و کم‌هزینه‌تر برای تأمین کالاهای مورد نیازخود هستند، اهمیت خاصی خواهد داشت.همچنین با تکمیل این جاده و پیشرفت زیرساخت‌های آن، همکاری‌های صنعتی، کشاورزی و تجاری بین ایران و افغانستان افزایش می یابد که سبب توسعه پایدار در مناطق مرزی خواهدشد و می‌تواند به رشد اقتصادی این ناحیه کمک کند. همینطور، این پروژه فرصتی را برای انتقال فناوری و دانش فنی در بخش های مختلف ایجاد خواهد کرد که به پیشرفت استانداردهای صنعتی و اقتصادی در دو کشور کمک کند.
نتیجه‌گیری
جاده فراه – ماهیرود یک کریدور ترانزیتی و اقتصادی جدید است که نقش مهمی در گسترش روابط ایران و افغانستان ایفا خواهد کرد. این طرح یک ابزار زیرساختی برای تسهیل تجارت و حمل‌ونقل کالا می باشد و هم، یک فرصت برای پیشرفت اقتصادی و اشتغال زایی در مناطق مرزی دو کشور تلقی می‌شود. همچنین، این پروژه نشانه ای از همکاری‌های دوجانبه و همبستگی میان ایران و افغانستان در عرصه اقتصادی و تجاری در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی است. در نتیجه، اتمام بهره‌برداری از جاده فراه – ماهیرود برای ایران و افغانستان و کشورهای آسیای میانه فرصتی برای گسترش پیوندهای اقتصادی و تجاری و ایجاد یک شبکه ترانزیتی پایدار و کارآمد باشد.
