این بازارچه که فاصله‌اش تا گوادر پاکستان، آن را به یکی از نزدیک‌ترین نقاط مرزی برای تجارت با این کشور تبدیل کرده است، از سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را شروع کرده و در سال ۱۳۹۹ به طور رسمی به گذرگاه مرزی ارتقا یافت. ریمدان فقط یک منطقه تجاری نیست، بلکه نمادی از همزیستی، همکاری و امید برای مردمان دوسوی مرز است.
مردمانی با قلب‌های گرم و دست‌های پرتلاش
اهالی منطقه ریمدان، عمدتاً بلوچ هستند؛ انسان‌های سخت‌کوش، مهمان‌نواز با فرهنگ اصیل و سنت‌های غنی. زندگی در این خطه مرزی، چالش‌های مخصوص خود را دارد؛ از گرمای طاقت فرسای کویر تا تنگناهای زیرساختی که سالیان دراز، سایه بر معیشت مردم انداخته بود؛ اما بازارچه ریمدان، مانند بارانی بهاری، طراوت و پویایی را به این سرزمین بازگرداند. مردم محلی، از بازاریان و بازرگانان کوچک گرفته تا کارگران و رانندگانی که کالاها را جابه‌جا می‌کنند، در این بازارچه مشغول فعالیت هستند.
همچنین زنان بلوچ با عرضه صنایع دستی مانند سوزن‌دوزی‌های رنگارنگ و منحصربه‌فرد، سهم مهمی در رونق بازار دارند. این بازارچه برای ساکنانش، فراتر از یک مکان تجاری است؛ ریمدان فضایی برای تعامل، تبادل فرهنگی و تقویت پیوندهای اجتماعی میان ایرانیان و پاکستانی‌ها است. هر روز، چهره‌های خندان و گفت‌وگوهای صمیمی میان مرزنشینان دو کشور، تصویری از صلح و همکاری را به نمایش می‌گذارد.
فواید بازارچه ریمدان: پلی برای توسعه و زندگی
بازارچه ریمدان، از نگاه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، مزایای فراوانی برای منطقه و ایران به ارمغان آورده است.
رونق اقتصادی و اشتغال‌زایی: ریمدان به عنوان یکی از مناطق راهبردی برای تجارت با پاکستان، امکان صادرات و واردات کالاهایی مانند میوه‌های تازه (به‌ویژه انبه)، مواد غذایی، مصالح ساختمانی، دام زنده و سوخت را مهیا کرده است. این فعالیت‌ها، هم برای تجار محلی و هم برای کارگران، رانندگان و ساکنان این منطقه، فرصت‌های شغلی پایدار را فراهم کرده است.
بر اساس اظهارات مدیر بازارچه‌های مرزی سیستان و بلوچستان، در سال‌های اخیر، جریان صادرات از ریمدان پس از رفع موانع موقت، نقش مهمی در اقتصاد ملی و منطقه‌ای ایفا کرده است.
تقویت دیپلماسی مرزی: ریمدان، به خاطر فاصله نزدیکش به بندر گوادر پاکستان و دسترسی به بازارهای کراچی و همچنین کشورهای حوزه خلیج فارس، دروازه‌ای برای گسترش روابط تجاری ایران با جنوب آسیا و فراتر از آن است. این گذرگاه، با تسهیل تردد زائران پاکستانی به مقاصد زیارتی مانند عراق، بعد معنوی و انسانی روابط دو کشور را نیز تقویت کرده است.
توسعه زیرساخت‌ها: با تبدیل شدن ریمدان به گذرگاه رسمی مرزی، دولت ایران اقداماتی مانند اتصال سامانه گمرکی، ایجاد قرنطینه دامی و نباتی و بازسازی جاده‌ها برای توسعه این ناحیه انجام داده است. همچنین این زیرساخت‌ها باعث آسان تر شدن تجارت شده و هم به بهبود کیفیت زندگی مردم و دلگرمی آنان کمک کرده است.
امنیت و همبستگی اجتماعی: بازارچه ریمدان، با به وجودآوردن فرصت‌های اقتصادی، باعث شده تا سطح امنیت بالا برود و محرومیت کاهش پیدا کند. زمانی که معیشت مردم تأمین گردد، انگیزه برای کنش های غیرقانونی کاهش می‌یابد و حس تعلق به جامعه تقویت می‌شود.
در سال‌های ابتدایی، ریمدان از نظر زیرساختی، فاقد امکانات کافی بود، اما به دلیل سرمایه‌گذاری‌های اخیر، امکاناتی مانند سامانه گمرکی مستقل، قرنطینه دامی و نباتی فراهم شده است.
کالاهای اصلی مورد معامله در این بازارچه شامل میوه‌های تازه، مواد غذایی، مصالح ساختمانی و دام است که هم برای مصرف داخلی و هم برای صادرات به پاکستان و کشورهای همسایه استفاده می‌شوند.
نکته حائز اهمیت این است که ریمدان در دسترسی ایران به ۳۷ درصد از جمعیت جهان (پاکستان، هند و چین)نقش دارد. این موقعیت استراتژیک، ریمدان را به یکی از مهم‌ترین نقاط مرزی ایران تبدیل کرده که پتانسیل تبدیل شدن به هاب تجاری منطقه را دارد.
چالش‌ها و چشم‌انداز آینده
با در نظر گرفتن دستاوردها، اما همچنان ریمدان با چالش‌هایی مواجه است. ناکافی بودن زیرساخت‌ها، قطع شدن موقت فعالیت‌ها به خاطر مسائل مرزی با پاکستان و همچنین نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر برای جذب گردشگران و تاجران، از جمله موانع پیش رو هستند، اما با توجه به ظرفیت های موجود، می‌توانیم آینده روشنی برای این بازارچه تصور کنیم. تشکیل بازارچه‌های خرده‌فروشی مشترک، توسعه و پیشرفت گردشگری مرزی و تقویت همکاری‌های دوجانبه با پاکستان، می‌تواند ریمدان را به نمادی از توسعه پایدار در جنوب شرق ایران تبدیل کند.
روزنه‌ای رو به امید
بازارچه مرزی ریمدان، فقط یک مکان برای خرید و فروش نیست، ریمدان جایی است که آرزوهای مردمان مرزنشین به واقعیت می‌پیوندد. در این بازارچه، غرفه ها، معاملات تجاری و لبخندها، روایتگر تلاش، مقاومت و امید را بازگو می‌کنند. ریمدان، با متصل کردن اقتصاد و فرهنگ، نه تنها کیفیت زندگی مردم را بهبود بخشیده، بلکه پنجره‌ای به سوی جهانی بزرگ‌تر گشوده است.
