به گزارش ایراف به نقل از نشریه صدای جنوب آسیا، هند با درک واقعیت‌های جدید سیاسی در افغانستان، اهداف استراتژیک خود را در دو محور اصلی دنبال می‌کند: نخست، گسترش شبکه‌های ارتباطی با آسیای مرکزی و دوم، مقابله با تهدیدات امنیتی ناشی از فعالیت گروه‌های ضد هندی که در گذشته از خاک افغانستان استفاده می‌کردند. این رویکرد در تضاد کامل با موضع دهه ۱۹۹۰ هند قرار دارد که پس از به قدرت رسیدن طالبان، روابط خود با افغانستان را به طور کامل قطع کرده بود.
تعامل هند با افغانستان در دو مرحله قابل بررسی است. در مرحله اول که پس از سال ۲۰۰۱ آغاز شد، هند با سرمایه‌گذاری بیش از ۳ میلیارد دلار در پروژه‌های توسعه ای شامل انرژی، بهداشت و آموزش، نقش فعالی در بازسازی افغانستان ایفا کرد. مرحله دوم پس از سال ۲۰۲۱ و خروج نیروهای آمریکایی آغاز شد که در آن هند ابتدا رویکردی محتاطانه در پیش گرفت اما به تدریج با توجه به نیاز به حفظ منافع امنیتی و استراتژیک خود، به تعامل با طالبان روی آورد.
دلایل تعامل مجدد هند با طالبان و تغییر رویکرد هند مؤثر بوده‌اند می توان به این موارد اشاره کرد؛ نگرانی از بحران انسانی در افغانستان، تمایل به حفظ دستاوردهای گذشته، تغییر موضع طالبان نسبت به هند و در نهایت پذیرش این واقعیت که طالبان به عنوان بازیگر اصلی صحنه سیاسی افغانستان باقی خواهد ماند.
هند از طریق مکانیسم‌های چندجانبه مانند نشست‌های منطقه‌ای و همکاری با سازمان‌های بین‌المللی از جمله برنامه جهانی غذا، به تداوم حضور خود در افغانستان پرداخته است. در این میان، تیرگی روابط پاکستان با طالبان به دلیل اختلافات مرزی و حمایت طالبان از تحریک طالبان پاکستان (TTP)، فضای مناسبی برای بهبود روابط هند با حکومت سرپرست افغانستان ایجاد کرده است.
با این حال، چالش‌های متعددی پیش روی تعامل عمیق‌تر هند با طالبان وجود دارد. نگرانی‌های امنیتی ناشی از فعالیت گروه‌هایی مانند داعش خراسان (ISKP) و TTP، همراه با مواضع سختگیرانه طالبان در مورد تشکیل دولت فراگیر و محدودیت‌های آموزشی برای زنان، از موانع اصلی در مسیر توسعه روابط دو طرف محسوب می‌شود.
هند در حال حاضر با اتخاذ رویکردی میانه‌رو، ضمن حفظ حضور دیپلماتیک خود در کابل، از به رسمیت شناختن رسمی طالبان خودداری کرده است. این استراتژی هوشمندانه که برآمده از محاسبات دقیق منافع ملی و ملاحظات امنیتی است، نشان‌دهنده بلوغ جدید سیاست خارجی دهلی‌نو در قبال تحولات افغانستان محسوب می‌شود. موفقیت این رویکرد در گرو توانایی هند در مدیریت چالش‌های پیش‌رو و انعطاف‌پذیری حکومت سرپرست افغانستان در پاسخ به نگرانی‌های منطق‌الیه خواهد بود.
