به گزارش ایراف، افغانستان تا به امروز در ۱۶ بازی المپیک شرکت کرده است، اما شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی این کشور اغلب مانع از حضور منظم و موفق در این رویداد جهانی شده است. در اینجا به تاریخچه حضور افغانستان در بازی‌های المپیک می پردازیم.
افغانستان اولین بار در بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۳۶ در برلین آلمان حضور یافت. این اتفاق به عنوان شروعی برای حضور افغانستان در دنیای المپیک محسوب می‌شود، اگرچه در آن زمان تیم افغانستان نتایج موفقیت‌آمیزی کسب نکرد.
پس از حضور اولیه در سال ۱۹۳۶، افغانستان در برخی از دوره‌های بعدی المپیک حضور داشت، اما جنگ‌ها و بحران‌های داخلی موجب محدود شدن ورزشکاران افغانستان شد. به عنوان مثال، در طول جنگ‌های داخلی افغانستان در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، حضور ورزشکاران این کشور در المپیک به شدت کاهش یافت.
گفتنی است که در سال ۱۹۸۰، افغانستان در بازی های المپیک تابستانی مسکو حضور یافت. این حضور نیز مدالی برای افغانستان به همراه نداشت؛ اما این المپیک از سوی دولت های غربی به سرکردگی آمریکا در اعتراض به اشغال افغانستان توسط شوروی در سال ۱۹۷۹ تحریم شد.
از سوی دیگر، چهار سال بعد در سال ۱۹۸۴ حکومت کمونیستی افغانستان در همراهی با بلوک شرق بازی های المپیک تابستانی لس آنجلس آمریکا را تحریم کرد.
در المپیک ۱۹۹۹ نیز افغانستان به دلیل حضور طالبان رسما از حضور در رویدادهای ورزشی بین المللی محروم شد.
پس از سقوط طالبان در سال ۲۰۰۱، افغانستان تلاش کرد تا دوباره به جامعه جهانی بازگردد. در این دوران، افغانستان به طور مستمر در بازی‌های المپیک شرکت کرده است. اولین حضور پس از سقوط طالبان در بازی‌های المپیک ۲۰۰۴ آتن، یونان بود. این بار، افغانستان با نمایندگانی از رشته‌های مختلف به بازی‌ها بازگشت.
در ۱۴ فوریه ۲۰۰۴ فدراسیون پارالمپیک افغانستان (اي اف پي) تاسیس شد. در این سال افغان ها برای اولین بار دو ورزشکار زن به نام‌های فریبا رضایی و روبینا مقیم‌یار را به المپیک تابستانی آتن اعزام کردند اگرچه نتایج این بازی‌ها به دلایل عدم توسعه ورزش در کشور همچنان موفقیت آمیز نبود؛ اما حضور این کشور در این رویداد جهانی به عنوان نمادی از امید و تلاش برای غلبه بر مشکلات داخلی ارزیابی شد.
با این حال، نقطه عطف بازی‌های المپیک و مدال آوری جوانان افغانستان در سال ۲۰۰۸ بود که افغانستان با نمایندگان معدودی روانه بازی های المپیک تابستانی چین شد و روح الله نیکپا، جوان افغانستانی موفق شد در تاریخ ۲۰ اگوست در رقابت های تکواندوی المپیک به مدال برنز برسد. این مدال اولین مدال رنگی افغانستان در طول تاریخ بازی های المپیک است.
شانزدهمین حضور افغانستان در بازی های المپیک نیز که از ۲۶ ژوئیه تا ۱۱ اوت ۲۰۲۴ (۵ تا ۲۱ مرداد ۱۴۰۳ خورشیدی) به میزبانی پاریس، پایتخت فرانسه برگزار شد، بوده است. این نخستین حضور این کشور در المپیک پس از سقوط کابل و تبعید خودخواسته بسیاری از ورزشکاران برجسته کشور به ویژه زنان بود.
در المپیک پاریس، افغانستان با حضور شش ورزشکار، از جمله سه زن، در رشته‌های دوچرخه سواری، شنا، دو و میدانی و جودو به میدان رفت.
در کنار المپیک، مسابقات پارالمپیک پاریس نیز از هفتم تا ۱۸ شهریور برگزار شد که ذکیه خدادادی از تیم پناهندگان توانست مدال برنز را کسب کند و افتخاری بزرگ برای افغانستان به ارمغان آورد.
لازم به ذکر است که با توجه به وضعیت جاری افغانستان و چالش‌هایی که این کشور همچنان با آن مواجه است، آینده حضور ورزشکاران افغان در بازی‌های المپیک و دیگر رقابت های جهانی به عوامل مختلف بستگی دارد. وضعیت سیاسی، اقتصادی و زیرساخت‌های ورزشی می‌تواند نقش مهمی در موفقیت ورزشکاران افغان در بازی‌های آینده ایفا کند.
تاریخچه حضور افغانستان در بازی‌های المپیک طی این سال ها اگرچه با مشکلات و چالش‌های زیادی همراه بوده، اما نشان‌دهنده امید و تلاش این کشور برای به نمایش گذاشتن توانمندی‌های خود در عرصه جهانی است. این حضور ادامه‌دار نشان می‌دهد که ورزش می‌تواند یک عامل مهم برای بهبود وضعیت اجتماعی و فرهنگی در افغانستان باشد و فرصتی برای نمایاندن استعدادهای جوان افغان در سطح جهانی فراهم آورد.
