امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان به دعوت رسمی وزارت امور خارجه عمان به این کشور سفر کرده است. او به همراه یک هیات بلندپایه با مقام های سیاسی این کشور دیدار و گفتگوهایی با تمرکز بر روابط سیاسی و اقتصادی بین دو کشور خواهد داشت. این سفر در حالی اتفاق می افتد که طی روزهای اخیر رسانه ها از توقف 80 بورسیه دانشجویان زن افغانستان در مسقط خبر دادند؛ اما فراتر از آن، سرپرست وزارت خارجه طالبان در حالی با تاکید بر گسترش روابط سیاسی به عمان رفته است که شرایط داخلی و وضعیت جهانی چندان برای این گروه مطلوب نیست. افزایش اختلافات درون گروهی طالبان که اکنون به نظر می رسد مدیریت این اختلافات دچار مشکل شده طالبان را آسیب پذیرتر کرده است.
از سوی دیگر، اختلافات داخلی طالبان و قهروآشتی های مقامات آن و سفرهای پرسش برانگیز آنها به کشورهای عربی منجر به آن شده که مخالفان سیاسی طالبان از این آب گل آلود به دنبال گرفتن ماهی مراد خود باشند. شهرهای اروپایی در هفته های گذشته میزبان نشست های مختلفی از گروه های گوناگون مخالفان طالبان با محوریت «مقابله با طالبان و ارائه راه های بدیل» بودند.
همچنین آن سوی سکه بازگشت ترامپ به مسند ریاست جمهوری برای طالبان به امید فراهم سازی شرایط معامله دیگری با آمریکا تعبیر شده است. طالبان امیدوار اند بتوانند بار دیگر با ترامپ بر سر خواسته های‌شان و این‌بار «کسب مشروعیت و شناسایی بین المللی» از مسیر یک معامله به نتیجه برسند. هرچند که ترامپ بر فشار بر افغانستان مانند توقف کمک های مالی و تاکید بر در اختیار گرفتن پایگاه بگرام و بازگرداندن تسلیحات به جامانده آمریکایی در افغانستان تاکید کرده است.
ناظران می گویند که این اظهارات از سوی ترامپ بیشتر از آنکه قابلیت تحقق را داشته باشد مکانیزمی برای فشار بیشتر بر حکومت سرپرست طالبان است تا از رهگذر آن منافع آمریکا در افغانستان را تحقق بخشد؛ چرا که ضمن آنکه بازگرداندن این تسلیحات مقرون به صرفه نیست طالبان آنها را به عنوان نماد پیروزی می دانند که بازگرداندن آنها به معنای تسلیم است.
از سوی دیگر در اختیار داشتن این تسلیحات به تقویت این گروه برای کنترل بر افغانستان و مقابله با گروه هایی چون داعش خراسان کمک می کند.
مسقط مقصد جدید طالبان برای لابی گری؟
به طور کلی سفر این مقام بلندپایه طالبان به عمان به عنوان یک کشور عربی که همواره بر اصل بی طرفی تاکید و روابط خوبی با ایالات متحده دارد می تواند روزنه امیدی باشد برای طالبان جهت گشایش باب مذاکره با آمریکا و بعدتر شناسایی بین المللی و تقویت نقش جهانی؛ رویایی که طالبان در آستانه چهار سالگی بازگشت به قدرت هنوز به آن نرسیده است.
در همین راستا، پیش‌تر کشورهای عربی به ویژه قطر و امارات همواره نقشی تسهیل کننده و هموارکننده برای طالبان بازی کرده اند. این‌بار طالبان همزمان با لابی گری با آمریکا در امارات و قطر به دنبال مسیرهای تازه در کشورهای عربی برای بازکردن درهای تعامل با جهان به ویژه ایالات متحده است.
طالبان که مراوده با جهان را اولویت دیپلماسی خود قرار داده حالا هر سفر خارجی را نشانه ای به عنوان خروج از انزوا می داند، اما با توجه به اینکه نمایندگی افغانستان در مسقط اکنون در اختیار نماینده طالبان است احتمالا از این پس عمان که روابط نزدیکی با آمریکا دارد به مقصد جدید سفرهای سیاسی طالبان با هدف خروج از انزوا و لابی گری با جهان تبدیل شود.
در این میان،کشور سلطنتی عمان با توجه به موقعیت استراتژیک، سیاست خارجی متوازن و نقش میانجی‌گرانه بین کشورهای متخاصم در خاورمیانه و جهان، بازیگر جالبی از منظر ژئوپولیتیک و اقتصادی است. عمان همواره در تلاش بوده تا خود را به عنوان بازیگری نشان دهد که علیرغم رقابت های شدید و درگیری های عمیق، قادر به حفظ روابط کاری قوی با کشورهای خاورمیانه است. تمرکز این کشور سلطنت نشین بر سیاست خارجی متوازن، حل مناقشات و میانجیگری ماهرانه آن را در میان دولت های عربی منحصر به فرد کرده است.
این ویژگی های عمان به نظر می رسد که از چشم طالبان پنهان نمانده است. چنانچه که این گروه اکنون که در وضعیت پیچیده ای قرار دارد و با توجه به سابقه خوب روابط کشورهای عربی با طالبان با درک نقش عمان در منطقه و رابطه آن با کشورهای غربی، اکنون مسقط را به عنوان پایتختی دیگر برای لابی گری برگزیده است. این درحالی است که این کشور به واسطه مزیت های اقتصادی می تواند گزینه مطلوبی نیز برای سیاست خارجی «اقتصادمحور» طالبان باشد؛ امری که بر تقویت روابط سیاسی آن نیز تاثیرگذار خواهد بود.
