به گزارش ایراف، پاکستان که از دهه 1970 میزبان میلیون‌ها مهاجر افغان بوده، با تصمیم تازه‌ای برای بازگشت مهاجرین غیرقانونی و دارندگان کارت شهروندی افغان (ACC)، مرحله جدیدی از سیاست‌های مهاجرتی خود را آغاز کرده است. وزارت کشور پاکستان در 7 مارچ 2025 اعلام کرد که این افراد باید تا 31 مارچ به صورت داوطلبانه پاکستان را ترک کنند. بر اساس این طرح، از اول آوریل عملیات اخراج مهاجرین آغاز خواهد شد.
طبق گزارش منابع پاکستان، این اقدام حدود 800 هزار مهاجر افغان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، از جمله کسانی که بیش از 40 سال است در پاکستان زندگی می‌کنند. قیصر خان افریدی، سخنگوی کمیساریای سازمان پناهندگان در پاکستان، اظهار داشت که کارت‌های ACC در سال 2017 برای افغان‌هایی که ثبت‌نام نشده بودند، صادر شد. علاوه بر این، حدود 1.4 میلیون مهاجر دیگر دارای کارت PoR هستند که تا 30 ژوئن اجازه اقامت دارند.
بازگشت صدها هزار مهاجر در مدت زمان کوتاه چالشی بزرگ است. بسیاری از مهاجرین با مشکلات اقتصادی، نبود مسکن و شرایط ناامن در افغانستان مواجه خواهند شد. علاوه بر این، مهاجرینی که نزدیک به چهار دهه در پاکستان زندگی کرده‌اند، اکنون باید خانواده و دارایی خود را به سرعت جمع‌آوری کنند. این شرایط باعث ایجاد فشار بر دولت سرپرست افغانستان خواهد شد که با محدودیت‌های زیرساختی و منابع روبه‌رو است.
مقامات پاکستانی ادعا می‌کنند که برخی از مهاجرین افغان در فعالیت‌های غیرقانونی و حتی تجمعات سیاسی دخالت دارند. وزیر کشور پاکستان تاکید کرده است که کنترل مهاجرین برای حفظ امنیت ملی ضروری است. با این حال، کارشناسان هشدار داده‌اند که اخراج دسته‌جمعی می‌تواند به بی‌ثباتی منطقه‌ای بیشتر منجر شود.
مهاجرین افغان و نهادهای بین‌المللی خواستار مهلت بیشتر برای بازگشت شده‌اند. احسان خان، یکی از مهاجرین افغان، گفت: «تصمیم بدون برنامه‌ریزی کافی، شرایط دشواری را برای خانواده‌های ما ایجاد می‌کند و رابطه مثبت میان افغانستان و پاکستان را تهدید می‌کند.» او خواستار تمدید مهلت تعیین‌شده شد تا مهاجرین بتوانند به شکلی آبرومندانه و مرحله‌ای بازگردند.
تصمیم پاکستان برای اخراج مهاجرین، روابط کابل و اسلام‌آباد را که پیش از این هم به دلیل مسائل امنیتی تیره شده بود، تحت تأثیر بیشتری قرار داده است. چهار سال است که نشست‌های سه‌جانبه میان پاکستان، افغانستان و UNHCR متوقف شده و این خلأ ارتباطی بر مدیریت مسائل مهاجرین سایه انداخته است.
سیاست جدید پاکستان در مورد مهاجرین افغان، چالشی انسانی و دیپلماتیک است که مدیریت صحیح آن به تعامل سازنده و همکاری‌های منطقه‌ای وابسته است. این تصمیم نیازمند درک متقابل و اقدامات مرحله‌ای برای کاهش فشار بر مهاجرین و بهبود روابط دوجانبه است.
