به گزارش ایراف،مادرید پایتخت اسپانیا در دو روز گذشته میزبان دوازدهمین کنفرانس امنیتی هرات به ابتکار انستیتو مطالعات استراتژیک افغانستان بود. در این نشست که با عنوان «افغانستان: رستاخیز امید، تلاش مشترک» برگزار شد، برگزارکنندگان، هدف آن را چگونگی گذر از «وضعیت موجود» به «وضعیت مطلوب» به جای روایت کلیشه ها پیرامون صلح و توسعه عنوان کردند.
مسئولان انستیتو مطالعات استراتژیک افغانستان پیش از برگزاری این نشست گفته بودند که قرار است به تهدیدات امنیتی در افغانستان، نقش دیپلماسی و تحریم ها، آینده زنان در فضای سیاسی، جایگاه دین در حکومت و مسئولیت جامعه جهانی در قبال بحران انسانی و امنیتی افغانستان پرداخته شود.
این بار این کنفرانس با یک ادعای بزرگ برگزار شد: چگونگی گذار به وضعیت مطلوب از شرایط موجود به جای پرداختن به روایت کلیشه‌ها. این هدف در حالی برنامه دو روزه این نشست را تعیین کرد که شرکت کنندگان بیشتر بر تهدیدات برآمده از افغانستان در سایه حاکمیت طالبان تمرکز کردند.
رحمت الله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی افغانستان هشدار داد که اگر جهان خطر حاکمیت طالبان را جدی نگیرد، فاجعه ای بزرگتر از 11 سپتامبر رخ خواهد داد. رایان کراکر، سفیر سابق آمریکا در افغانستان گفت که دور دوم حکومت طالبان بدتر از دور اول و تروریسم در این کشور همچنان زنده است.
برخی شرکت کنندگان این نشست در حالی حاکمیت طالبان در افغانستان را خطرآفرین تلقی کردند که برخی دیگر این گروه را «واقعیت موقت» افغانستان دانستند. آصف درانی، نماینده ویژه پیشین پاکستان در امور افغانستان ضمن آنکه طالبان را «واقعیت موقت» افغانستان خواند، گفت این گروه در شرایط کنونی حاضر به مصالحه و گفتگوی سیاسی نیست.
آنچه در سخنان بیشتر شرکت‌کنندگان مشهود بود نگرانی از حاکمیت مطلق و بی چون و چرای طالبان بر جغرافیای افغانستان و خطرآفرین و تهدیدزا بودن آن بود؛ اما راه حل عبور از شرایط کنونی با هجمه ای از تهدیدات ناشی از افغانستان به گفته این افراد چیست؟ کنفرانس امنیتی هرات در پایان این نشست از چه مکانیزمی برای برون رفت از شرایط کنونی افغانستان صحبت کرد؟ آیا این کنفرانس ظرفیت ارائه مکانیزمی برای تغییر شرایط در افغانستان را دارد یا تنها به ضرورت گذار از شرایط کنونی افغانستان تکیه کرده است؟
سخن از گذار وضعیت موجود به این معناست که امکانات،ظرفیت ها و پتانسیل های موجود امکان این شرایط را فراهم کند که عاملان آن بتوانند با آنچه در دست دارند دوره گذار را رقم بزنند.اما برای رسیدن به این خواسته مطابق آنچه در اعلامیه کنفرانس آمده مطابق با واقعیت موجود آیا کنفرانسی در فرسنگ ها دورتر از افغانستان و در جغرافیایی به نام تبعید و در جای خالی کرسی طرف های اصلی و آن هم در بازه زمانی دو روزه توان ارائه راه حل و فراهم آوری مسیر گذار را حتی در بلندمدت دارند.
این در حالی است که افغانستان سال‌هاست که درگیر عبور از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب بوده است. در بزنگاه های مهم تاریخی که کشور در دامن اختلافات درونی و جنگ های خانمان سوز گیر کرده بود حاکمان آن همواره با شعارهایی بلندپروازانه خواستار ایجاد مدینه فاضله ای بودند که در آن امنیت تامین، رفاه فراهم و شهروندان راضی باشند؛ اما افغانستان تاکنون نتوانسته به سلامت از بحران هایی که دهه ها تجربه کرده عبور کند؛ امری که نشان می دهد فراهم آوری شرایط مطلوب در جغرافیای پیچیده و استثنایی افغانستان کاری بسیار سخت و دشوار است.
در این میان، کنفرانس امنیتی هرات که عمری 12 ساله دارد و روزگاری نقش یکی از مهم ترین نشست های امنیتی افغانستان را با ماهیتی علمی و نه یک پلتفرم پالیسی ساز داشت، اکنون در شرایطی که صدای آن در گوش حاکمان کنونی افغانستان کمتر شنیده می شود و در تبعید برگزار شده آیا نسخه‌هایش می‌تواند راهگشا باشد؟
به ویژه آنکه اکنون جهان دیگر توان یا تمایل حضور دردساز در افغانستان را ندارد و چهره های حاضر در این نشست هم نفوذ گذشته را از دست داده‌اند آیا می‌تواند آرمانشهر مردم افغانستان را بسازد و شرایط مطلوبی که دهه ها است فراهم نشده را نسخه‌ای جدید برای حل بحران چندبعدی افغانستان بیابد؟
