به گزارش ایراف، دومین نشست هم‌اندیشی اندیشمندان ایران، افغانستان و روسیه با عنوان «چشم‌انداز امنیت منطقه‌ای» بعدازظهر با همت انجمن علمی مطالعات صلح ایران، مرکز مطالعات علمی-تحلیلی آکادمی علوم روسیه و مؤسسه تحقیقات صلح و توسعه کابل امروز یکشنبه ۲۷ بهمن‌ماه در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، شجاع احمدوند، رئیس دانشگاه علامه طباطبائی، به عنوان سخنران نخست این نشست گفت: “خوشحالم که دانشگاه علامه طباطبایی میزبان دومین هم‌اندیشی دانشمندانی از ایران، افغانستان و روسیه است. امروز در جمع استادان گرانمایه ایرانی، در خدمت استادانی از آکادمی علوم روسیه و نیز اندیشمندانی از کشور دوست و همسایه، افغانستان هستیم. همانطور که می‌دانیم، افغانستان از اهمیت ویژه‌ای در مسائل منطقه‌ای برای ایران و روسیه برخوردار است. این کشور پیوند دهنده چهار منطقه مهم در آسیاست و در طول تاریخ، شرق آسیا را به غرب آسیا و آسیای مرکزی را به جنوب آسیا پیوند داده است. بنابراین هم از تحولات این منطقه تأثیر پذیرفته و هم بر این منطقه تأثیرات جدی به جای گذاشته است و پیوندهای مهمی را ایجاد کرده است تا جایی که علامه اقبال لاهوری آن را قلب آسیا می‌داند.”
او ادامه داد: “در نیم قرن اخیر، افغانستان از موضوعات کلیدی روابط ایران و روسیه بوده است. در دهه ۱۹۸۰ ارتش سرخ به تقویت گفتمان کمونیسم در افغانستان مبادرت می‌کرد و جمهوری اسلامی به تقویت گفتمان اسلامی مشغول بود. در دهه ۹۰ طالبان دغدغه فکری هر دو کشور بودند و هر دو از مجاهدین شمال به رهبری احمد شاه مسعود حمایت می‌کردند. در دوره ۲۰ ساله جمهوریت نیز رویکرد دو کشور به هم نزدیک بود، به طوری که هم از حضور نیروهای خارجی در افغانستان ناخشنود بودند و هم توسعه روابط با کابل را در دستور کار داشتند. با قدرت گرفتن دوباره طالبان در ۲۰۲۱، تهران و مسکو رویکرد عملگرایانه تقریباً مشابهی را در پیش گرفتند. اینک در پرتو حضور طالبان و خروج ناتو، غربی‌ها و آمریکا، حداقل چهار مساله اساسی بروز کرده است که همکاری منطقه‌ای ایران، روسیه و افغانستان را اجتناب‌ناپذیر کرده است. یک، گسترش افراط‌گرایی و مبارزه طالبان با افراط‌گرایی، دوم قرائت افراطی از آموزه‌های دینی و کار دختران و زنان، سوم سیاست‌ها و بحران اقتصادی افغانستان و چهارم سیاست‌های طالبان در قبال مسائل آبی.”
رئیس دانشگاه علامه طباطبائی افزود: همه این سیاست‌ها موجب شده تا میلیون‌ها افغانستانی دست به مهاجرت به کشورهای همسایه بزنند و این شمار مهاجران، این کشورها را با مسائل مهمی روبرو ساخته است. همه این مسائل ضرورت تعامل اندیشمندان سه کشور روسیه، ایران و افغانستان را برای انداختن طرحی نو ضروری ساخته است. پیوستگی‌های تاریخی، مذهبی و فرهنگی ایران و افغانستان، در کنار حضور میلیون‌ها افغانستانی در ایران که بخشی از نخبگان هستند، اهمیت نقش ایران را در آینده افغانستان پررنگ‌تر ساخته است.
از این رو لازم است تا ایران و روسیه از طریق افزایش همکاری در نهادهای دانشگاهی و علمی طرحی نو در اندازند تا به درکی بهتر و واقعی‌تر از وضعیت سیاسی و امنیتی افغانستان دست پیدا کنند. بنابراین در یک سطح گفت‌وگوی اندیشمندان در خصوص مسائل منطقه با محوریت افغانستان ضروری است و در یک سطح دیگر همکاری سیاستمداران برای پیشبرد ابتکارات نوین با هدف برپایی ثبات و امنیت در منطقه عرصه جدیدی را در همکاری‌های منطقه‌ای این دو کشور فراهم کرده است.
