به گزارش ایراف؛ چهارشنبه ۲۴ بهمن ماه جلسه ای با حضور و سخنرانی دکتر ماندانا تیشه یار، معاون پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی، دکتر غلامرضا زکیانی، رئیس دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجه دانشگاه علامه طباطبایی، دکتر محمود بشیری، معاون آموزشی دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجه دانشگاه علامه طباطبایی، دکتر جلال مرامی، معاون پژوهشی دانشکده، ادبیات فارسی و زبان‌های خارجه دانشگاه علامه طباطبایی، دکتر موسی رحیمی، مدیر گروه زبان ترکی استانبولی دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجه دانشگاه علامه طباطبایی، دکتر یوسف نوظهور، مدیر گروه فلسفه دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجه دانشگاه علامه طباطبایی، دکتر غلامرضا مستعلی پارسا، مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجه دانشگاه علامه طباطبایی، دکتر علیرضا امیدبخش، مدیر گروه آموزش و ادبیات انگلیسی دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجه دانشگاه علامه طباطبایی، محسن حبیبی، دانشیار گروه فلسفه دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجه دانشگاه علامه طباطبایی، سید احمد آقاجان زاده، رئیس گروه پژوهش دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجه دانشگاه علامه طباطبایی، دکتر زینب ناصر، استاد زبان فارسی دانشگاه بغداد عراق، دکتر فکتوریا مناتی، استاد دانشگاه بغداد عراق، دکتر لیلی مناتی، از دانشگاه بغداد عراق، دکتر آیسل ییلدیز، استاد زبان فارسی دانشگاه ترکیه، دکتر میتات چکیجی، استاد زبان فارسی دانشگاه ترکيه و دکتر جیلان محمد اوغلو، استاد زبان فارسی دانشگاه ترکیه در عمارت بلخ تهران برگزار شد.
دکتر محمود بشیری، معاون آموزشی دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجه دانشگاه علامه طباطبایی در این جلسه گفت: زبان فارسی یک عنصر و نماد هویتی است.این زبان فقط یک لفظ و چند واژه نیست، بلکه علاوه بر زبان، یک فرهنگ غنی هم است و نمی توان زبان فارسی و فرهنگ و ادبیات آن را از هم جدا کرد. به قول صائب تبریزی:
لفظ و معنی را به تیغ از یکدگر نتوان برید
کیست صائب تا کند جانان و جان از همه جدا
وی افزود: این زبان و فرهنگ آن فقط برای ما ایرانیان نیست، بلکه بین کشورهای مشهور به حوزه نوروز از جمله ایران، افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان، گرجستان، قزاقستان ، قرقیزستان و… مشترک است. البته کشورهایی چون ترکیه، عراق، هند، پاکستان و بنگلادش را هم باید به این جمع افزود.
معاون آموزشی دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجه دانشگاه علامه طباطبایی تاکید داشت: ما می توانیم حول محور زبان فارسی با هم متحد شویم و یک هویت جدید جمعی برای خود ایجاد کنیم و ارتباطی فراتر از جنبه های ظاهری داشته باشیم.
بشیری در ادامه جلسه با تاکید بر اهمیت زبان فارسی عنوان کرد: علاوه بر زبان فارسی و فرهنگ آن ما با این کشورها در هویت اسلامی بر محور دین نیز با هم مشترک هستیم و این دو عامل می تواند سبب تشکیل اتحادیه ای بین این کشورها گردد. این امر البته هیچ گونه منافات و تضادی با مسائل ملی آن‌ها نمی‌تواند داشته باشد. در گذشته های دور هم این گونه بوده است و هیچ مشکلی هم حادثه نمی شد؛ مثلاً مولانا جلال الدین، بلخی بود و زبانش فارسی بود و در قونیه زیست و همانجا هم رحلت کرد.
وی تاکید کرد: جالب است که نخستین حماسه گویان و حماسه سرایان فارسی بلخی و مروری و… بوده اند مثل ابوالموید بلخی، ابوعلی احمد بلخی، عباس مسعودی مروزی، احمد دقیقی طوسی، ابوالقاسم فردوسی و… که اسم و شهرت این شاعران نیز ترکیبی از فرهنگ فارسی و اسلامی است. پس می توان مجدداً حول محور زبان و ادبیات فارسی، و فرهنگ اسلامی متحد شد. به امید آن روز. البته اگر استعمار و «لرد مغرب» به قول اقبال لاهوری بگذارد:
لرد مغرب آن سراپا مکر و فن
اهل دین را داد تعلیم وطن
و ما را از هم جدا کرد.
زبان مهم‌ترین مولفه هویت ملی
محسن حبیبی، دانشیار گروه فلسفه دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجه دانشگاه علامه طباطبایی هم در این جلسه ضمن توضیحاتی در خصوص زبان فارسی و اهمیت آن در هویت ملی ایرانیان، گفت: یکی از مسائل مهم برای همه کشورها مسئله هویت ملی است و تا زمانی که این مسئله حل نشود ما نمی‌توانیم به سراغ مسائل دیگر برویم. باید مسئله هویت ملی برای مردم به صورت روشن و شفاف بیان شود و بر روی مولفه های هویت ملی کار شود و زمانی که مردم نسبت به این مولفه حساس شوند احساس هویت ملی در مردم و دولت شکل می‌گیرد و انسجامی ایجاد می‌شود.
وی افزود: از جمله مهم‌ترین مؤلفه‌های هویت ملی، مسئله زبان است. در واقع اگر بگوییم مهم‌ترین مسئله در شکل گیری هویت ملی مسئله زبان است گزاف نگفته ایم. البته هویت ملی مولفه های دیگری نیز دارد.
این استاد فلسفه بیان کرد: یک مولفه می‌تواند هویت مردم را در یک کشور با یکدیگر پیوند دهد و زبان مولفه پیونددهنده هویت افراد به یکدیگر در کشور ایران است، مولفه ای که تمام ایرانیان را کنار یکدیگر جمع کرده است زبان است.
حبیبی توضیح داد: در ایران اقوام زیادی داریم، اما زبان فارسی زبان یک قوم نیست، بلکه زبان تمام اقوام است و در طول تاریخ این زبان متعلق به تمام ایرانیان بوده است.
وی افزود: شعرای ترک زبان، کرد زبان و عرب زبان همه به فارسی شعر می سرودند و فارسی عامل پیوند ایرانیان از زمان قدیم تا امروز بوده است.
این استاد فلسفه با تاکید بر اهمیت زبان فارسی نسبت به سایر زبان ها و گویش های ایران، گفت: قرار دادن زبان فارسی در عرض زیان های دیگری که در ایران بوده و هست اشتباه است، زیرا زبان فارسی زبان ملی ما است.
حبیبی در ادامه توضیح داد: کشور ما بعد از هند بالاترین تنوع قومیتی و زبانی را دارد و یک زبان همه این قومیت ها را بهم مرتبط کرده است. باید در مقابل هر چیزی که بخواهد به زبان فارسی ضربه ای وارد کند، ایستاد و زبان فارسی که زبان فرهنگی ایران است را حفظ کرد.
وی با اشاره به ویژگی‌های ممتاز زبان فارسی، گفت: زبان فارسی یکی از قوی‌ترین زبان‌ها در تولید واژگان و مفاهیم، زبان فارسی یکی از آهنگین‌ترین، باستانی‌ترین و کارآمدترین زبان‌های دنیا است.
این استاد فلسفه با تاکید بر کارآمدی زبان فارسی، گفت: زبان فارسی بسیار کارآمد است و می‌تواند زبان علمی شود. این زبان ویژگی های منحصر به فردی دارد و از ۱۰ شاعر بزرگ دنیا چهار یا پنج نفر از آنان ایرانی هستند.
وی ادامه داد: این روزها موضوعی به نام آموزش به زبان مادری هست و این یکی از خطرناک ترین مواردی است که در ارتباط با زبان فارسی مطرح می‌شود. زبان مادری را در خانه می آموزیم، اما در جامعه بهتر است آموزش به زبان فارسی باشد.
این استاد فلسفه در پایان تاکید کرد: خوب است که زبان های قومی آموزش داده شوند؛ اما حد آن باید مشخص باشد. نباید زبان فارسی تضعیف شود و این جریاناتی که می‌خواهند هر قوم صرفا زبان مادری را بیاموزد می‌خواهند به زبان فارسی ضربه وارد کنند و باید در مقابل چنین موضوعی ایستاد. زبان فارسی اصلی ترین مولفه هویت ایرانیان است و باید آن را پاس داشت.
گفتنی است که زبان فارسی با اینکه یکی از پایه‌های اصلی هویت ایرانی است و به عنوان زبان ملی و رسمی ایران شناخته شده است، ولی هویتی بسیار فراتر از کشور ایران به مثابه یک واحد سیاسی جغرافیایی دارد.
فارسی پس از عربی، زبان دوم جهان اسلام است و امروزه هم گروندگان به اسلام در چین و دیگر نقاط آسیا فارسی را به‌عنوان زبان دوم متن‌های اسلامی پس از عربی می‌آموزند. فارسی همچنین جزو چند زبانی است که در بسیاری از دانشگاه‌های اصلی جهان به‌عنوان رشتهٔ تحصیلی در مقطع کارشناسی و بالاتر ارائه می‌شود و بسیاری از دانشگاه‌ها نشریه‌هایی به فارسی یا دربارهٔ آن دارند. آموزش فارسی در ۳۴۰ دانشگاه جهان انجام می‌پذیرد.
