به گزارش ایراف، سخنگوی وزارت معادن و نفت طالبان گفته است که افغانستان در ساخت خط لوله تاپی جدیت دارد و این خط را بر اساس وعده ای که به ترکمنستان داده است در خاک افغانستان تکمیل خواهد کرد.
این خط لوله 10 میلیارد دلاری 1814 کیلومتر طول دارد و قرار است در نهایت سالانه 33 میلیارد متر مکعب گاز را از ترکمنستان به جنوب آسیا منتقل کند.
طبق گزارش‌های متعدد، بخش 214 کیلومتری ترکمنستان در سال 2018 با برگزاری مراسمی به مناسبت ورود آن به افغانستان تکمیل شد، اما همانطور که رسانه ها گزارش دادند هنوز وضعیت این خط که قرار است گاز را تا هند ارسال کند در خاک پاکستان و هندوستان مشخص نیست.
در سپتامبر 2024، ترکمنستان مراسم دیگری را به مناسبت ورود خط لوله تاپی به افغانستان برگزار کرد. قربانقلی بردی محمداف، رئیس جمهور پیشین و رئیس کنونی شورای مردمی ترکمنستان، پسرش، سردار بردی محمداف، رئیس جمهور و محمد حسن آخوند، نخست وزیر موقت طالبان در مرز افغانستان و ترکمنستان به مناسبت آغاز ساخت 150 کیلومتری بخش خط لوله سرحدآباد – هرات به این خط لوله پیوستند و در اوایل ماه دسامبر 2024، مقامات طالبان گزارش دادند که کار عملی آن آغاز شده است.
براساس اعلام رسانه های پاکستان بزرگ‌ترین مانع تاپی تامین امنیت این خط در افغانستان است به طوریکه نمی توانند نسبت به این موضوع اطمینان کنند.
پاکستانی ها اعلام کرده اند که انتقال گاز از ایران برای‌شان راحت تر از این است که بخواهند گاز را از افغانستان تحویل بگیرند، زیرا که طالبان توانایی تامین امنیت خط لوله تاپی را ندارد.
طالبان چهار مرحله را برای ساخت و ساز مشخص کرده اند: فاز اول، بخش سرحدآباد ترکمنستان به هرات است که از مرز ترکمنستان تا شهر هرات ادامه دارد. فاز دوم از هرات تا ولایت هلمند ادامه خواهد داشت. فاز سه از هلمند تا قندهار ادامه خواهد یافت. و مرحله نهایی قندهار را به مرز پاکستان وصل می کند.
تامین امنیت خط لوله تاپی مسئله ای است که از سالیان گذشته وجود داشته است به طوریرکه در سال 2021 یعنی همان سالی که طالبان دوباره قدرت را در افغانستان به دست گرفت مسئله خط لوله تاپی و تامین امنیت آن توسط پاکستان مطرح شد.
ولی در آن زمان، طالبان اعلام کرد امنیت این خط را تامین خواهند کرد. بر اساس گزارش ها، فرمانده دوم طالبان در 6 فوریه 2021 با رشید مردوف، معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه ترکمنستان دیدار کرد و پس از این دیدار اعلام شد دوطرف بر اهمیت برقراری و حفظ صلح و ثبات در افغانستان تاکید کرده اند و این اطمینان را به پاکستان می دهند تا مشکلی در خصوص خط لوله تاپی ایجاد نشود.
پاکستان اعلام کرده بود که امنیت این خط لوله نمی تواند توسط طالبان تامین شود مگر اینکه کشورهایی که از این گاز استفاده می کنند با تشکیل کنسرسیومی امنیت آن را تامین کنند و یا اینکه کشورهای دیگری چون روسیه هم به این خط لوله بپیوندند.
از سوی دیگر هندی ها نسبت به دریافت گاز از این خط تشکیک کرده و به دنبال دریافت گاز از مسیر دیگری به جز پاکستان هستند.
آن‌ها اعلام کرده اند که می توانند گاز را از طریق روسیه و ایران دریافت کنند که مسیر مطمئن تری نسبت به خط لوله تاپی است.
هندی ها مذاکراتی نیز با مقامات روسیه و ایران نیز داشته اند.
در همین رابطه، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی به بیان توضیحاتی درباره مزیت های تبدیل ایران به هاب گازی منطقه از طریق برقراری ارتباط با روسیه برای انتقال گاز این کشور به هند از مسیر ایران پرداخت و گفت: انتقال گاز روسیه به ایران نقشه انرژی جهان را تغییر می دهد.
فرهاد شهرکی درباره مزیت های تبدیل ایران به هاب گازی منطقه از طریق برقراری ارتباط با روسیه برای انتقال گاز این کشور به هند از مسیر ایران گفت: در سال‌های اخیر، همکاری‌های استراتژیک بین ایران و روسیه در حوزه انرژی به یکی از موضوعات کلیدی در تحولات ژئوپلیتیک جهانی تبدیل شده است. این همکاری‌ها با هدف انتقال گاز روسیه به ایران و تبدیل تهران به هاب انرژی منطقه، نه تنها می‌تواند نقشه انرژی جهان را تغییر دهد، بلکه تأثیرات عمیقی بر اقتصاد، سیاست و امنیت منطقه‌ای و جهانی خواهد داشت.
شهرکی در ادامه درباره اهداف استراتژیک این همکاری ایران و روسیه گفت: یکی از اهداف اصلی انتقال گاز روسیه به ایران از طریق خطوط لوله است. این طرح می‌تواند به روسیه کمک کند تا گاز خود را به بازارهای آسیایی و خاورمیانه صادر کند، بدون آنکه وابستگی خود به اروپا را افزایش دهد. از سوی دیگر، ایران می‌تواند از این گاز برای مصرف داخلی و صادرات به کشورهای همسایه استفاده کند.
این عضو کمیسیون انرژی مجلس خاطرنشان کرد: ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود، می‌تواند به عنوان یک هاب انرژی در منطقه عمل کند. این نقش نه تنها شامل انتقال گاز روسیه به کشورهای دیگر، بلکه شامل توسعه زیرساخت‌های انرژی، ایجاد مراکز تبادل گاز و افزایش ظرفیت صادراتی ایران خواهد بود.
وی درباره دسترسی ایران به بازارهای جدید نیز توضیح داد: با انتقال گاز روسیه به ایران، هر دو کشور می‌توانند به بازارهای جدید در آسیا و خاورمیانه دسترسی پیدا کنند. این بازارها شامل کشورهایی مانند هند، پاکستان، چین و کشورهای حاشیه خلیج فارس هستند که تقاضای فزاینده‌ای برای انرژی دارند.
شهرکی در ادامه گفت: همکاری ایران و روسیه می‌تواند به تقویت امنیت انرژی هر دو کشور کمک کند. با ایجاد شبکه‌های انرژی متنوع، هر دو کشور می‌توانند از وابستگی به یک بازار واحد بکاهند و در برابر نوسانات قیمت و تحریم‌ها مقاوم‌تر شوند.عضو کمیسیون انرژی مجلس توضیح داد: تبدیل ایران به هاب انرژی منطقه می‌تواند به افزایش نفوذ سیاسی و اقتصادی ایران در خاورمیانه منجر شود. این موضوع می‌تواند واکنش کشورهای منطقه و قدرت‌های جهانی را به همراه داشته باشد.
این نماینده مجلس توضیح داد: همکاری ایران و روسیه در حوزه انرژی، با هدف انتقال گاز روسیه به ایران و تبدیل تهران به هاب انرژی منطقه، فرصت‌های بی‌شماری را برای هر دو کشور ایجاد می‌کند. این همکاری می‌تواند به توسعه زیرساخت‌های انرژی، دسترسیبه بازارهای جدید و تقویت امنیت انرژی منجر شود. با این حال، چالش‌هایی مانند تحریم‌های بین‌المللی، رقابت منطقه‌ای و محدودیت‌های فنی و مالی می‌توانند اجرای این پروژه‌ها را با مشکل مواجه کنند.
