به گزارش ایراف،ریچارد گوان، مدیر بخش سازمان ملل در گروه بین‌المللی بحران، اظهار داشت: “یک اختلاف دیپلماتیک مبهم درباره اینکه چه کشوری باید پیش‌نویس قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل درباره افغانستان را تهیه کند، در حال تبدیل شدن به یک درگیری و جنجال بزرگ بین ایالات متحده و چین است.”
او افزود که این بحث تأثیرات مهمی دارد، نه‌تنها بر نحوه تعامل سازمان ملل با حکومت سرپرست افغانستان در کابل، بلکه بر جایگاه چین به‌عنوان یک قدرت پیشرو در شورای امنیت نیز اثر خواهد گذاشت.
مارک مگنیر، کارشناس مسائل روابط چین و آمریکا در نشریه ساوت چاینا مورنینگ پست گفت:ماه‌هاست که تنش‌ها در حال شکل‌گیری است، اما پس از روی کار آمدن دولت جدید دونالد ترامپ، این اختلاف تشدید شد. موضوع اصلی این است که چه کشوری باید ابتکار عمل را در تدوین و هدایت قطعنامه‌های سازمان ملل برعهده بگیرد که این مسئله بر نحوه مدیریت عملیات صلح‌بانی و تحریم‌ها از سوی شورای امنیت تأثیر می‌گذارد.
گوردون فلر، پژوهشگر مؤسسه اسمیتسونیان آمریکا، می‌گوید: “حکومت سرپرست افغانستان مجبور شده‌اند رویکردی کاملاً عمل‌گرایانه اتخاذ کنند،زیرا چینی‌ها و برخی از شرکای غیرچینی آن‌ها مشتاق هستند تا عملیات حفاری‌های گران‌قیمت را آغاز کنند، در حالی که زمین‌شناسی این مناطق هنوز کاملاً شناخته نشده است.”
او افزود: “مشکل اصلی بر سر یک مسئله ساده ریاضی است: چه مقدار پول به حکومت سرپرست افغانستان خواهد رسید و چه کسانی از این قراردادها سهم خواهند برد.”
چین، مانند بیشتر کشورهای جهان، هنوز حکومت سرپرست افغانستان را به‌رسمیت نمی‌شناسد. با این حال، در اواخر سال ۲۰۲۳، چین اولین کشوری بود که یک سفیر از حکومت سرپرست افغانستان را پذیرفت و به یکی از مهم‌ترین منابع گردشگران خارجی در افغانستان تبدیل شد.
این تحولات موجب نگرانی غرب شده است که مبادا پکن در حال حرکت به‌سمت برقراری روابط دیپلماتیک کامل با کابل باشد.
جرمی چان، تحلیلگر ارشد در گروه اوراسیا، می‌گوید: “چین منافع استراتژیکی در افغانستان دارد – از مبارزه با تروریسم گرفته تا استخراج معادن و سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی تحت ابتکار کمربند و جاده – که پکن را به ایفای نقش رهبری در ادغام افغانستان در جامعه بین‌المللی علاقه‌مند می‌کند.”
او افزود: “تعجب‌آور نیست که رقابت بین آمریکا و چین به سازمان ملل نیز کشیده شده است، جایی که پکن برای نقش‌آفرینی بیشتر در نهادهای چندجانبه تلاش می‌کند، در حالی که واشنگتن نمی‌خواهد هیچ نفوذی را به چین واگذار کند.”
در پاییز سال ۲۰۲۳، چین اعلام کرد که قصد دارد هدایت سیاست‌های سازمان ملل در مورد افغانستان را به‌عهده بگیرد. اما واشنگتن – هم در دوران بایدن و هم در دولت جدید ترامپ – با این اقدام مخالفت کرده است.
دو هفته پیش، چین و پاکستان پیش‌نویس قطعنامه‌ای برای تمدید مأموریت کمک‌رسانی سازمان ملل در افغانستان برای یک سال دیگر ارائه دادند. در پاسخ، آمریکا و کره جنوبی پیش‌نویس مشابهی را با تغییراتی در زبان مربوط به حقوق بشر منتشر کردند.
این “رقابت بر سر پیش‌نویس‌ها” باعث بن‌بست در مذاکرات پشت درهای بسته شورای امنیت شد، زیرا هیچ‌یک از طرفین حاضر به عقب‌نشینی نبودند.
مسئله اصلی، محتوای قطعنامه نیست، بلکه این است که چه کسی آن را ارائه می‌دهد.
گوان هشدار داد: صرف‌نظر از اینکه این بازی دیپلماتیک چگونه حل شود، بحث کنونی در حال پنهان کردن یک پرسش اساسی‌تر است: سازمان ملل چگونه می‌تواند به بهترین شکل با افغانستان تعامل کند؟ بحث‌های فعلی کمکی به این موضوع نخواهد کرد.
