به گزارش ایراف،«بزرگان طالبان حتی به قیمت مرگ به سمت اختلافات نمی‌روند.» این بخشی از پاسخ ذبیح الله مجاهد، سخنگوی ارشد حکومت سرپرست طالبان در گفتگو با بخش پشتو بی‌بی‌سی است. او در این مصاحبه در پاسخ به خروج عباس استانکزی؛ معاون پیشین وزارت امور خارجه طالبان در پی اختلاف با سیاست های ملا هبت‌الله آخوندزاده ضمن تکذیب این خبر آن را «یک سفر تفریحی و دیدار با خانواده» خواند. این در حالی است که همزمان با نشر این خبر، وزارت امور خارجه طالبان خبر خروج و یا فرار استانکزی از کشور را تکذیب کرده و گفته بود که او در افغانستان حضور دارد؛ اما حالا مجاهد آن را یک سفر تفریحی می‌خواند که از سوی برخی از جریان ها «سوءاستفاده» شده است. مجاهد با بیان اینکه او از فرودگاه کابل خارج شده می‌گوید زمانی که تعطیلات استانکزی به پایان رسید او به افغانستان بازخواهد گشت.
این اظهارنظرهای سخنگوی طالبان و عدم رد حواشی در مورد استانکزی نشان می دهد که اختلافات درون گروهی طالبان دیگر در نهادها و ادارات حکومت سرپرست محصور نمانده و طالبان اکنون به جای تکذیب و رد این گزارش ها باید به راه‌های دیگر برای وجود این اختلافات متوسل شوند.
سخنگوی طالبان در پاسخ به اعتراض های مکرر استانکزی به نحوه سیاست گذاری رهبر طالبان و فرامین او، با «داخلی» خواندن این موضوع مدعی شده است که استانکزی در برابر رهبر طالبان نیز انتقادات خود را بیان کرده و نظر شخصی او بوده است؛ اظهاراتی که نشان می دهد مجاهد وجود اختلافات و تفاوت دیدگاه استانکزی با رهبر طالبان را رد نکرد و آن را «نظری شخصی» خواند. این صحبت های مجاهد نشان از پذیرش وجود اختلافات در میان طالبان دارد.
از سوی دیگر، بیان این مساله که استانکزی نقد خود را به رهبر طالبان نیز به صورت حضوری وارد کرده است نشان می دهد که رهبر این گروه انتقادات او را نپذیرفته است؛ چه در صورت پذیرش این انتقادات طبیعتا دامنه آن گسترش نمی یافت که بحث خروج او از افغانستان را به میان بکشد.
گفتنی است که استانکزی نخستین موردی است که به دلیل آنچه «اختلاف» با رهبر طالبان و صدور حکم بازداشت او از سوی هبت الله عنوان شده، از افغانستان خارج شده است. این در حالی است که همزمان با این خروج یک فایل صوتی نیز از او نیز منتشر شده بود که در آن از تغییر رهبری طالبان و کنار زدن هبت الله آخوندزاده صحبت کرده است؛ سخنانی که حکایت از آن دارد که عمق اختلافات درباره سیاست‌های رهبر طالبان عمیق تر شده است.
این درحالی است که آقای مجاهد در جریان این مصاحبه گفت که در درون رهبری طالبان گوش شنوایی برای شنیده شدن صداهای انتقادی مقامات هست که نباید این افراد نارضایتی خود را علنی و دستمایه مخالفین طالبان قرار دهند.
تقاضای مجاهد از رهبران طالبان برای علنی نساختن نارضایتی های داخلی نشان از ناراحتی طالبان از بروز اختلافات و رسانه‌ای شدن آن دارد. مجاهد با استفاده از نام «مخالفین طالبان» در بهره گیری از شرایط به وجود آمده به دنبال آن است تا خطر این افراد برای بقای نظام را گوشزد کند. این درحالی است که همزمان با تشدید اختلافات طالبان فعالیت جریان های مخالف این گروه با نهادها و کشورهای مختلف نیز پررنگ شده است.
مجاهد همچنین افزوده است که هبت الله آخوندزاده به مقامات طالبان گفته است که اگر سخنانش خلاف شریعت اسلامی بود قبول نکنند. این صحبت ها نشان می دهد که سکوت و یا عدم تغییر سیاست های او در برابر انتقادات رهبران طالبان او فرامین و قوانین خود را درست و منطبق با شریعت می داند؛ اما پرسش این است که اگر این تصمیمات مطابق «شرع» است و تقریبا تمام رهبران طالبان با احکام شرعی آشنایی دارند و حتی در مدارس دینی مشترک تحصیل کرده اند چرا اختلاف دیدگاه وجود دارد؟
طالبان بارها در پاسخ به انتقادات از سیاست های محدودکننده آنها در موضوعات مختلف سیاسی و اجتماعی گفته اند که برای این گروه در نظر گرفتن «شریعت اسلامی» مبنا و اولویت تصمیمات‌شان است. این درحالی است که این پرسش مطرح می شود که طالبان از طیف فکری یکسان در حوزه دینی برخوردار هستند؛ اما چرا بازهم بر سر سیاست‌گذاری اختلاف وجود دارد؟ آیا شریعت خود طالبان نیز شاخه شاخه است؟
در بخش دیگری از این مصاحبه، سخنگوی طالبان می افراید که ملا هبت‌الله آخوندزاده به تمام «پیروان و مجاهدینش» گفته است که اعتراض ها و نارضایتی های‌شان را به او انتقال دهند.
این سخنان مجاهد حامل این پیام است که برای رهبر طالبان «آزادی بیان و عقیده» و «کثرت آراء» مهم است و او همواره تمایل به شنیدن نظرها و دیدگاه های مختلف با هدف بهبود نظام دارد؛ اما این درحالی است که با گذر زمان مقامات طالبان این انتقادات را از طریق رسانه ها و اخیرا بی پرده تر و مستقیم تر ابراز می کنند.
این امر خود نیز نشان می دهد که مقامات طالبان یا با رسانه ای کردن اختلافات به دنبال کسب محبوبیت و یا خریدن مشروعیت برای خود در شرایط نزاع بر سر قدرت هستند و یا با نرسیدن صدای انتقاد آنها به گوش رهبر طالبان این افراد مسیر دیگری را برای بیان نارضایتی های‌شان انتخاب کرده اند.
مجاهد در بخش دیگری از این گفتگو در پاسخ به این سوال که آیا اختلافات و تصمیم های رهبر طالبان مسیر فروپاشی نظام را فراهم خواهد کرد، می گوید: «نه خیر! ما به چیزی که سازش کردیم بر اساس شریعت اسلامی تعهد داریم. ما بر اساس شریعت حق داریم نظر بدهیم اعتراض کنیم؛ اما این تصمیم امیر است که آیا قبول می‌کند یا نه و معنی امیر این است که شما تحت امر او هستید، از او اطاعت می کنید و بر اساس شریعت می‌توانید خواست های خود را بیان کنید.»
این اظهارات نشان می دهد که در صورت وجود اختلافات و یا به گفته مجاهد «انتقادات» در نهایت حرف آخر را رهبر طالبان خواهد زد که اطاعت مطلق را به وجود می آورد. مجاهد به صراحت اعلام کرده است که حرف آخر در نظام طالبان را رهبر خواهد زد که اطاعت از او لازم و حتمی است. از سوی دیگر این اظهارات نشان می دهد که در نظام فکری طالبان این تنها شریعت و شخص رهبر است که امور حکومت داری را به پیش خواهد برد، به طوری که او در بخش دیگری از این سخنان اعتماد به امیر را به دلیل دارا بودن درجه «شیخ الاسلامی» بسیار بالا می برد و اجازه شک کردن به تصمیمات او را نادرست دانسته و جایز نمی داند.
آموزش دختران و آینده مبهم
او همچنین در پاسخ به سوالات مربوط به وضعیت آموزش و تحصیل دختران در افغانستان می افزاید که «تفاوت دیدگاه» و «نگاه حساس علما» به موضوع آموزش منجر به وضعیت کنونی و به تاخیر افتادن روند آموزشی دختران افغانستان شده است.
مجاهد با حواله دادن مساله آموزشی به تفاوت دیدگاه و نگاه حساس علما نشان داد که مساله آموزش دختران همچنان یک چالش باقی خواهد ماند که آینده آن نامشخص و مبهم است. تاکید او بر وجود حساسیت میان برخی از علما ضمن سلب مسئولیت از رهبر طالبان آن را موضوعی جمعی نه شخصی و سلیقه محور هبت الله آخوندزاده بیان می‌کند.
کمک های بشری و حقوق به تعویق افتاده کارمندان
علاوه بر مساله اختلافات درون گروهی طالبان و آینده جنگ قدرت در افغانستان، پرداخت حقوق کارمندان حکومت سرپرست به ویژه با تعلیق کمک های ایالات متحده نیز در افغانستان خبرساز شده است. مجاهد در این گفتگو وعده داده است که حکومت طالبان حقوق معوقه این کارمندان را تا تاریخ 20 ماه جاری پرداخت کرد.
این مقام طالبان اما در پاسخ به تاثیر توقف کمک های آمریکا بر افغانستان گفت که این کمک ها تاثیری نداشته چرا که کمک ها به بخش های اساسی نبوده است. او همچنین افزود که موضوع عدم پرداخت حقوق کارمندان ربطی به این کمک ها ندارد.
«ما هیچ نگرانی نداریم چون نه به ترامپ و نه به آمریکا هیچ اتکایی نداریم و البته خواست همه کشورها است که در حل مشکلات موجود کمک کنند و اینکه سرمایه بلاک شده افغانستان که حق مردم افغانستان است آزاد شود.»
سخنانی که نشان می دهد او به طور تلویحی ضمن تلاش برای حفظ استقلال حکومت طالبان چراغ سبزی به آمریکا نشان می دهد که درهای افغانستان در زمینه کمک به این کشور برای همه از جمله آمریکا باز است و نقطه اختلاف جدی در این مسیر وجود ندارد.
