به گزارش ایراف به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، صدیقه ترابی، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت از محیط زیست، در مورد پیشنهاد اجرای طرح‌های مشترک محیط‌زیستی به دولت افغانستان در سفر اخیر و دیدار با مقامات این کشور، اظهار داشت: “طبق سند رسمی که با افغانستان داریم، به طور متوسط در شرایط نرمال پرداخت حق‌آبه برای تالاب هامون ۸۲۰ میلیون متر مکعب در سال است. این عدد با منابع آبی که قرن‌ها وارد ایران می‌شد و تالاب هامون از آن بهره می‌برد، متفاوت است.”
وی افزود: “عمده منابع آبی که وارد تالاب هامون می‌شد، منابع آب سیلابی بود که از رودخانه‌های مختلف، عمدتاً رودخانه هیرمند، تأمین می‌شد. احداث بند انحرافی کمال خان مسیر منابع آبی به ویژه سیلاب‌ها را منحرف کرده است.”
ترابی ادامه داد: “در سفری که به افغانستان داشتیم، آقای عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان در جلسات مختلف موضوع احیای تالاب هامون را با تأکید فراوان و دقت کافی برای طرف مقابل توضیح داد تا این موضوع مورد پی‌گیری قرار بگیرد.”
وی اضافه کرد: “علاوه بر حق‌آبه ایران بر اساس توافقنامه موجود، تأثیرات خشک شدن تالاب بر زندگی مردم ایران و افغانستان نیز باید مورد توجه قرار گیرد. طرف افغانستانی اعلام کرده است که تلاش می‌کند به طور دوستانه این مشکلات را حل کند.”
ترابی گفت: “در ساختار حکومتی افغانستان بخش محیط زیست وجود ندارد. به همین دلیل پیشنهاد دادیم طرح‌های محیط‌زیستی مشترک با دولت افغانستان تعریف شود که به عنوان مثال می‌توان به طرح‌های جلوگیری از پیامدهای ریزگردها و احیای تالاب هامون اشاره کرد.”
وی تأکید کرد: “وزیر امور خارجه کشورمان نیز در مورد تحقق این طرح‌ها از طریق کانال‌های بین‌المللی و در قالب طرح‌های دوجانبه، قول پی‌گیری داده است.”
معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت از محیط زیست افزود: “یکی از درخواست‌های ما که مورد تأکید طرف افغانستانی بود، این است که مراودات در سطح مقامات ارشد بین دو کشور به شکل مرتب انجام شود تا مشکلات موجود برطرف شده و زودتر به تفاهم برسند.”
ترابی درباره تأثیر تأمین منابع آبی برای احیای تالاب هامون بر محیط زیست منطقه گفت: “در حال حاضر خشک شدن هامون معیشت مردم را با مشکلات زیادی مواجه کرده و باعث مهاجرت مردم از آن منطقه شده است؛ بنابراین با تأمین حق‌آبه یا منابع آب مورد نیاز برای احیای تالاب هامون، شاهد کاهش پدیده گرد و غبار، افزایش معیشت و کاهش روند مهاجرت خواهیم بود.”
لازم به ذکر است که در سفر اخیر سید عباس عراقچی به افغانستان، موضوع تامین حق‌آبه ایران از رود هیرمند یکی از موضوعات محوری بوده است. با وجود اینکه طالبان تاکید کردند که از تمام امکانات فنی خود برای تامین حقاب ایران استفاده می‌کند؛ اما در سفر مورد اشاره هیچ توافقنامه جدیدی میان دوطرف در این زمینه امضا نشده است. بنابراین منتقدان می‌گویند که طالبان همچنان با تاکید بر مواضع تکراری پیشین از هرگونه تعهد عملی و اقدام اجرایی برای تامین حق‌آبه ایران طفره می‌روند.
