چندی پیش یک منبع موثق به ایراف اطلاع داد که قرار است در اواخر ماه فوریه سه دپارتمان سفارت آمریکا در افغانستان فعال شود. همزمان با این خبر، طالبان تصاویری از بازگشایی یکی از دروازه های خیابان منتهی به سفارت آمریکا را منتشر کردند. این در حالی است که با بازگشت ترامپ به قدرت و سیگنال هایی که طالبان برای رهبری جدید واشنگتن فرستاده پرسش‌های بسیاری را درباره روابط طالبان و آمریکا در سال پیش رو و در دوره جدید ریاست جمهوری ترامپ برانگیخته است.
در همین رابطه، سردار محمد رحیمی، کارشناس مسائل افغانستان و محقق در دانشگاه اینالکو پاریس معتقد است که در سال پیش رو ایالات متحده بر افغانستان تمرکز بیشتری خواهد داشت.
آقای رحیمی در گفتگو با ایراف می گوید: «به نظر می رسد که در سال 2025 ما شاهد تمرکز بیشتر ایالات متحده آمریکا بر موضوع افغانستان خواهیم بود. حالا این به شکل های مختلفی می‌تواند باشد. یعنی از بازگشایی بخشی از دپارتمان‌های سفارت آمریکا در افغانستان تا حضور غیرعلنی آمریکا در مثلا پایگاه بگرام تا دیگر تعاملات استخباراتی بین حکومت طالبان و ایالات متحده و یا حتی تشدید فعالیت‌های استخباراتی و نظامی و استفاده از پهپادهای آمریکایی برای برخی از اهداف مشخص مثل داعش و القاعده در افغانستان؛ ولی در مجموع به نظر می‌رسد که در سال ۲۰۲۵ ما شاهد حضور بیشتر آمریکایی‌ها در افغانستان چه به صورت سیاسی، امنیتی، استخباراتی و نظامی خواهیم بود و این نشان می دهد که افغانستان در دوره ترامپ نقش مهم‌تر و فعال‌تری را در معادلات منطقه‌ای ایفا خواهد کرد و به همین دلیل، حکومت طالبان برای نقش‌آفرینی که ایالات متحده از افغانستان می‌خواهد تحت فشار بیشتری قرار می‌گیرد.»
سیاست دوگانه طالبان در قبال آمریکا
این پژوهشگر افغان همچنین در رابطه با سیگنال های ارسال‌شده از سوی طالبان به آمریکا همزمان با پیروزی ترامپ، معتقد است که طالبان ضمن حفظ رویکرد ضدغربی به دنبال روابط با آمریکا نیز هستند و دوام خود را در گرو این مساله می‌دانند.
رحیمی گفت: «طالبان هم ضمن اینکه می خواهد رویکرد ضد غربی و ضد آمریکایی خود را حفظ کند که در ۲۰ سال گذشته با همین شعار هم پیش آمده؛ اما در کنار آن بخش‌های عمده‌ای از طالبان می‌دانند که بدون همکاری با غرب تداوم حکومت‌شان بسیار سخت خواهد بود.»
او همچنین معتقد است که این چراغ سبزها درحالی ارسال می‌شود که آمریکای دوره ترامپ تلاش می‌کند فشار را بر طالبان بیشتر کند تا امکان وادادگی طالبان یا به نحوی امتیازگیری از طالبان در راستای اهدافی که آمریکا در منطقه آسیای میانه یا جنوب آسیا دنبال می‌کند بیشتر فراهم شود. به همین دلیل، یک نوع تشدید تحرکات در موضوع افغانستان از طریق تیم امنیتی ترامپ می‌بینیم.
نقش اختلافات داخلی طالبان در تعامل یا تقابل با آمریکا
سردار محمد رحیمی در مورد اختلاف دیدگاه میان شبکه حقانی و طالبان قندهاری در خصوص تعامل با آمریکا هم می‌گوید که گروه‌هایی در درون طالبان معتقد اند که به لحاظ استراتژیک پشتون های حاکم بر افغانستان بدون همسویی و همکاری با غرب امکان تداوم قدرت‌شان با توجه به محیط منطقه‌ای که دارند، به خطر می‌افتد.
به باور رحیمی به لحاظ استراتژیک، پشتون‌ها فارغ از اینکه طالبان باشند یا حکومتی دیگر، یک نوع علاقه استراتژیک به آمریکا و غرب دارند. از سوی دیگر، در سطح رهبری، خود هبت الله آخوندزاده ممکن است یا واکنش نشان ندهد یا اینکه مخالفت کند؛ اما به لحاظ عملیاتی، تعامل با آمریکا برای طالبان یک اجبار و الزام است که به سمت آن حرکت خواهند کرد. هرچند طبیعتا با موانع و مشکلاتی مواجه خواهند بود و در واقع منطقه هم خواسته هایی را از طالبان دارد که این منجر به تشدید تنش در روابط درونی بین طالبان و منطقه و همینطور منطقه با طالبان خواهد شد.
قطع کمک‌ها اهرم فشار آمریکا بر طالبان
این کارشناس مسائل افغانستان، اظهارنظرهای اخیر جمهوریخواهان آمریکایی مبنی بر قطع کمک های آمریکا به افغانستان را به عنوان یک ابزار فشار بر طالبان ارزیابی می‌کند.
به گفته رحیمی، قطع کمک ها به معنای فشار بیشتر بر طالبان است. اگر طالبان به سمت توافق با آمریکا حرکت کنند همکاری های استخباراتی و به دنبال آن، کمک های مالی استخباراتی ادامه خواهد داشت، در غیر این صورت، آمریکا تلاش می‌کند از طریق گروه‌های دیگر یا در واقع برنامه های استخباراتی که دارد نفوذش را در افغانستان داشته باشد، توسعه دهد و از این طریق، حکومت طالبان را تحت فشار قرار دهد.
چین عامل اصلی نگاه ترامپ به افغانستان
سردارمحمد رحیمی در بخش دیگری از این گفتگو در پاسخ به این پرسش که بازگشت آمریکا به افغانستان چه پیامدهای منطقه ای دارد، گفت ترامپ به صورت مشخص، رقیب استراتژیک خود را چین معرفی کرده است و علاقه مندی‌اش به حفظ پایگاه بگرام و حضور مجدد آمریکا در بگرام هم به موضوع چین برمی‌گردد. در واقع با توجه به رویکردی که آمریکا برای فشار بر چین دارد، در دوره پیش رو افغانستان ممکن است نقش مهمی ایفا کند.
به همین دلیل، آمریکا در دوره ترامپ تلاش دارد تا با تشدید فعالیت های دیپلماتیک، سیاسی و امنیتی، افغانستان را در مسیر همسویی بیشتر با غرب در راستای اهداف استراتژیک فشار بر روسیه، چین و ایران سوق دهد و در این قسمت، اگر این هدف به صورت رسمی در تعامل با طالبان محقق نشود و ملا هبت الله آخوندزاده مخالفت کند به شکلی دیگر مانند قطع کمک‌ها فشار را بر حکومت طالبان بیشتر خواهد کرد.
ژئوپلیتیک افغانستان دلیل توجه آمریکا
رحیمی در پایان این گفتگو در مورد تفاوت نگاه آمریکا به افغانستان تحت حاکمیت طالبان و سوریه تحت کنترل تحریرالشام گفت: برای آمریکا افغانستان بیشتر به دلیل ژئوپلیتیک و جغرافیاسی سیاسی‌اش – فارغ از حکومتی که در آن حضور دارد- مهم است؛ اما در سوریه نوع حکومت بر سر کار برای آمریکا اهمیت دارد.
