اعراب در بخش کشاورزی افغانستان سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ نگاه قطری‌ها به انار قندهار

به گزارش ایراف به رغم اینکه تقریبا 70 درصد جمعیت افغانستان در مناطق روستایی زندگی می‌کنند، که عمده این جمعیت کشاورز است،‌ اما طبق آمارهای بانک جهانی تنها یک‌سوم تا یک‌چهارم تولید ناخالص افغانستان آن‌هم براساس مقدار برداشت سالیانه مربوط به بخش کشاورزی است.

زمین‌های قابل کشت این کشور که تنها 12 درصد از 65 میلیون هکتار این سرزمین را شامل می‌شود به واسطه نا‌امنی، اختلافات ارضی و مین‌های به جا مانده از حمله شوروی و جنگ داخلی به چالش عمده کشاورزان در بازگشت به خانه‌های خود و از سرگیری فعالیت‌های کشاورزی تبدیل شده است و تنها 40 درصد از کل زمین‌های کشاورزی حاصلخیز است که این به نوبه خود باعث عدم ثبات نرخ رشد تولید کشاورزی شده است.

موسسات بین المللی معتقد اند برای اینکه کشاورزی افغانستان سرپا بایستد نیارمند سرمایه گذاری سالانه بیش از 200 میلیون دلار است.

اخیرا مسئولان اتاق معادن و صنایع افغانستان اعلام کرده‌اند که مذاکراتی را با برخی از سرمایه‌گذاران عرب حاشیه خلیج فارس در خصوص سرمایه گذاری در بخش کشاورزی این کشور داشته اند.

ظاهرا سرمایه گذاران عرب تمایل دارند در کنار ایجاد مزارع کشاورزی صنعتی اقدام به فرآوری محصولات کشاورزی افغانستان کرده و آن را به جای عرضه در بازار داخل افغانستان به کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر کنند.

گفته شده یکی از محصولاتی که قرار است روی آن سرمایه گذاری ویژه ای صورت گیرد انار قندهار است که دارای کیفیت بالایی است و متقاضیان متعددی در داخل و خارج از افغانستان دارد.

نبود سردخانه اولین معضل بخش کشاورزی افغانستان

مسئولان اتحادیه میوه تازه و سبزیجات افغانستان می‌گویند، تولیدات کشاورزان در سال جاری افزایش یافته است؛ اما به دلیل نبود سردخانه مناسب این محصولات را نمی توان در طول سال مصرف کرد.

امید حیدری گفته است: برای صادرات محصولات کشاورزی نیازمند سردخانه هستیم که این سردخانه ها باید در بخش های مرزی احداث شوند.

او معتقد است ایجاد سردخانه‌های صادراتی می تواند موجب افزایش صادرات محصولات کشاورزی افغانستان شود.

به باور آقای حیدری ایجاد سردخانه‌ها از یک‌سو در حفظ‌ و نگهداری میوه‌جات و سبزیجات موثر است از سوی دیگر سبب ایجاد شغل نیز می‌شود.

در حال حاضر طلبان به دنبال رقابت در ایجاد بازار صادراتی محصوات کشاورزی با بخش خصوصی است که این مسئله منجر به مشکلات و چالش هایی شده است که مهم‌ترین آن وضع قوانین برای ارائه تسهیلات به متقاضیان این بخش است.

رقابت پاکستان و افغانستان بر تولید و صادرات محصولات کشاورزی

یکی از مشکلات دیگری که کشاورزان افغانستانی با آن مواجه هستند رقابت با تولیدات پاکستان است.

پاکستان در بودجه سال مالی ۲۰۲۴ خود برای واردات میوه تازه از افغانستان ۱۸ درصد مالیات وضع کرد که این مسئله موجب شد تا نارضایتی بین شهروندان پاکستان و افغانستان ایجاد شود؛ زیرا عملا میوه افغانستان با نرخ های بالاتری وارد پاکستان می شد.

صادرکنندگان میوه تازه در افغانستان بعد از وضع این مالیات به دلیل وضع تعرفه جدید از سوی پاکستان، مجبور شده‌اند خرید محصولات از باغداران و کشاورزان را لغو کنند.

تاجران پاکستانی اعلام کرده بودند حکومت طالبان در واکنش بر وضع مالیات بر واردات میوه، تعرفه‌ بر واردات پاکستان را افزایش خواهد داد و این اقدام سبب افت میزان تجارت بین دو کشور خواهد شد.

در گذشته مالیات بر واردات برخی اقلام محصولات کشاورزی و میوه‌جات از افغانستان صفر بود. حالا در بودجه سال مالی حکومت پاکستان بر واردات میوه سبزیجات ۱۸ درصد مالیات وضع کرده است. بدون شک پیامد این اقدام بر روابط تجارتی مناسب نخواهد بود و تجارت بین دو کشور افت خواهد داشت.

وزیر دارایی حکومت فدرال پاکستان، پذیرفته است که بودجه امسال را بر اساس پیشنهاد صندوق بین المللی پول تهیه کرده و بسیاری از شرایط این سازمان را پذیرفته‌اند. پاکستان مانند سال قبل نیازمند دریافت وام از این سازمان است. برای همین ناچار است تا این اقدامات را انجام دهد.

به گفته وزیر دارایی پاکستان یکی از شرایط صندوق بین‌المللی پول وضع مالیات بر اقلامی است که قبلا مستثنی بود، مانند واردات میوه از افغانستان.

افغانستان به دنبال جایگزین بازار پاکستان

بعد از آن که اختلافات تجاری و اقتصادی بین پاکستان و افغانستان بالا گرفت مسئولان حکومت طالبان اعلام کرده اند که به دنبال بازارهای دیگر برای صادرات محصولات کشاورزی هستند.

بخش تجاری افغانستان رایزنی هایی را نیز با برخی از تجار عرب کشورهای حاشیه خلیج فارس انجام دادند به طوریکه هم اکنون قطر اعلام کرده است که می تواند در بخش کشاورزی افغانستان سرمایه گذاری کند.

به همین دلیل آنها در وهله نخست تصمیم دارند بر روی انار قندهار سرمایه گذاری کرده و ضمن تولید و کشت این محصول آن را به خارج از افغانستان ارسال کنند.

همانطور که گفته شد پیشتر هند و پاکستان از بزرگترین بازارهای میوه تازه افغانستان بودند که هم اکنون پاکستان جایگاه خود را از دست داده است.

با این حال کشاورزان افغان که اقدام به تولید محصول می کنند به صورت سنتی کار می کنند بنابراین برای اینکه محصولات به سمت کشورهای حاشیه خلیج فارس و یا کشورهای اروپایی صادر شود نیازمند تغییرات اساسی در زمین کشاورزی است. تغییر سیستم باغداری، افزایش کارخانه‌های بسته‌بندی، آزمایشگاه، حمل و نقل و بازاریابی در خارج، پیش‌نیاز اصلی توسعه تجارت میوه افغانستان است.

کشاورزان افغانستان می گویند برای حل این مشکلات نیازمند دریافت تسهیلات هستند و این تسهیلات باید از طریق بانک تخصصی این بخش پرداخت شود.

افغانستان پیش تر دارای بانک تخصصی در حوزه کشاورزی بوده است که متاسفانه به دلایلی از جمله رقابت دولت با بخش خصوصی مانع ادامه فعالیت این بانک شد و تاکنون نیز این بانک دوباره احیا نشده است.

وضعیت فعلی کشاورزی در افغانستان نشان می دهد حاکمان این کشور به دنبال جذب سرمایه گذار خارجی هستند و کمترین تمایل را دارند تا کشاورزان و کشاورزی در این کشور تغییر پیدا کند.

این مسئله را می توان در نمایشگاه های صنعت کشاورزی که گروه های مختلف طالبان در آنها حضور داشتند نیز جستجو کرد.

طالبان در این نمایشگاه ها رسما از ایران و چین درخواست کرده است تا در بخش کشاورزی افغانستان سرمایه گذاری کنند و محصولات را تولید و صادر کنند.