به گزارش ایراف، براساس یافته‌های مؤسسه پژوهش‌ها و تحلیل‌های دفاعی هند تکمیل کانال قوش‌تپه می‌تواند میزان انتقال آب به کشورهای همسایه را تا یک‌پنجم کاهش دهد.
بارها ترکمنستان و ازبکستان به دلیل اتکا به آمو دریا از تکمیل این پروژه ابراز نگرانی کرده‌اند. موسسه تحقیقاتی هندی در گزارش جدید خود نوشته که چالش‌های قوش تپه بسیار جدی هستند.
سازمان محیط‌زیستی رودخانه‌های بدون مرز نیز با تحلیل تصاویر ماهواره‌ای گزارش داده که به نظر می‌رسد که نشت قابل توجهی از کانال رخ داده است.
با این حال ذبیح‌الله امیری، مهندس ارشد این پروژه معتقد است که نگرانی‌ها درباره مصرف زیاد آب کانال از رودخانه آمو بی‌اساس است.
او می گوید ما می‌توانیم بگوییم که این مشکل بزرگی نیست و بر ثبات منابع آبی در مناطق دیگر تأثیر نخواهد گذاشت.
کارشناسان ائتلاف بین‌المللی «رودخانه‌های بدون مرز» با تجزیه و تحلیل تصاویر ماهواره‌ای از سرگیری کار ساخت کانال قوش‌تپه توسط مقامات افغان را تأیید کردند.
بر اساس این گزارش، طی یک ماه گذشته مسیر قابل رویت این کانال ۳۰ کیلومتر طولانی شده و به دلتای رودخانه داخلی بعدی رسیده است. با در نظر گرفتن اولین مرحله از کانال ۱۰۸ کیلومتری که قبلاً تکمیل شده است، ساخت قوش‌تپه به زودی دقیقاً به نصف خواهد رسید.
پس از تکمیل، کانال قوش‌تپه قادر خواهد بود حدود ۲۰ درصد از جریان آب رودخانه آمودریا را برای آبیاری زمین‌های زراعتی افغانستان دریافت کند که امر کم آبی تابستانی این رودخانه را تشدید خواهد شد.
اوگنی سیمونوف، هماهنگ‌کننده بین‌المللی ائتلاف «رودخانه‌های بدون مرز» که به عنوان یک عامل خارجی در فدراسیون روسیه شناخته می‌شود می‌گوید البته این یک ضربه واقعی به تأمین آب همه کشورهای حوزه آمودریا خواهد بود.
به گفته الکساندر کولوتوف، مدیر منطقه‌ای رودخانه‌های بدون مرز، «در حال حاضر باید به دنبال راه‌هایی باشیم که افغانستان را در چارچوب توافق‌نامه‌های مربوط به سهمیه‌های مصرف آب بین کشورهای آسیای مرکزی بگنجانیم، در غیر این صورت منطقه در خطر بروز هرج و مرج واقعی قرار خوهد گرفت.
در دسامبر سال گذشته میلادی، کارشناسان ائتلاف شواهدی را در تصاویر ماهواره ای از نشت ۹ کیلومتری درطول ۷۵ کیلومتری کانال قوش تپه پیدا کردند. این نشت هنوز در تصاویر فضایی قابل مشاهده است.
کانال قوش تپه از شهرستان «کلدر» ولایت بلخ، هم مرز با ازبکستان سرچشمه می‌گیرد و از طریق ولایت جوزجان تا شهرستان اندخوی ولایت فاریاب می‌گذرد.
افغانستان اعلام کرد که برای کشت گندم و آفتابگردان نیاز به آبیاری ۵۵۵ هزار هکتار از مناطق غیربارور در شمال این کشور دارد.
