نگاهی به عملکرد متفاوت سفارت های افغانستان در تهران و اسلام آباد

نظر به فعالیت های یکسال اخیر سفارت حکومت سرپرست طالبان در تهران و اسلام آباد و قیاس اقدامات نمایندگی های دو کشور باید گفت که دامنه اقدامات سفارت کابل در تهران از امور مهاجرین و روابط تجاری فراتر نرفته و در بحث سیاسی اقدامات چشمگیری نداشته و صرفا به شرکت در برخی نشست های مناسبتی بسنده کرده است. حال آنکه در دیگر سو سفارت حکومت سرپرست طالبان در اسلام آباد، همراه با پیشبرد تعاملات تجاری و فرهنگی گام هایی نیز در زمینه گسترش روابط سیاسی با پاکستان و نمایندگی سایر کشورها برداشته و به سطح مطلوبی برای طالبان از تعاملات سیاسی رسیده است. چنانچه در این مسیر از دیدارهای متعدد با سفرای سایر کشورها در اسلام آباد، نمایندگان احزاب سیاسی مختلف پاکستان، گفتگو با نویسندگان و روزنامه نگاران مطرح این کشور و شرکت در نشست های مطالعاتی تا گفتگو با رسانه های مطرح دنیا، دریغ نداشته است.

توجه ویژه سفارت کابل در تهران به امور مهاجرین افغان

با نگاهی به فعالیت های سفارت حکومت سرپرست افغانستان در تهران به این دریافت خواهیم رسید که عمده اقدامات این سفارت در راستای رسیدگی به امور مهاجرین افغان مقیم ایران بوده که با توجه به آمار مهاجرین افغانستانی که به صورت قانونی و یا غیرقانونی در کشور ما زندگی می کنند، امری بدیهی و قابل توجیه است.

 این سفارت در همکاری با نهادهای جمهوری اسلامی ایران در راستای تنظیم کردن حضور قانونمند مهاجرین در کشور میزبان، عودت داوطلبانه و با عزت مهاجرين به كشورشان، عملکردی قابل بررسی داشته است.

 چنانچه فضل محمد حقانی سرپرست سفارت امارت اسلامی افغانستان در دیدار با نادر یار احمدی، مشاور وزیر و رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی ایران، تصمیم گرفتند که یک کمیته مشترک کارشناسی میان سفارت و مرکز امور اتباع تشکیل گردد تا طی جلسات مداوم مشکلات مهاجرین را شناسایی و بعد از کارشناسی دقیق و همه جانبه به رهبری سفارت و مرکز امور اتباع جهت تصمیم گیری لازم گزارش دهند.

از جمله اقدامات دیگری که در راستای رسیدگی به امور مهاجرین توسط سفارت حکومت سرپرست طالبان در ایران صورت گرفته، رسیدگی به امور دانشجویان افغان و فراهم کردن بستر مناسب برای تحصیل آنهاست.

 دراین راستا حقانی ضمن دیدار با بیژن عبداللهی، رئیس دانشگاه خوارزمی، گسترش روابط علمی و فرهنگی دو طرف، ایجاد فرصت های آموزشی بیشتر برای محصلین افغانستان در دانشگاه مذکور و مشکلات دانشجویان افغانستان در دانشگاه خوارزمی را مورد بحث و بررسی قرار دادند.

سرپرست سفارت افغانستان در تهران همچنین برای پیشبرد امور مهاجرین، در دیداری با محمد نبی محمدی، معاون ثبت احوال این کشور، ایجاد ساز و کار بهتر برای تثبیت هویت مهاجرین مقیم ایران، ایجاد بخش‌های توزیع تذکره الکترونیکی به منظور حل مشکلات هویتی ایشان و همچنین ایجاد تسهیلات ویژه در روند توزیع تذکره تابعیت به دانشجویان افغان را ارزیابی کردند.

نماینده سفارت حکومت سرپرست با شرکت در برخی سینمارهای تجاری و دیدار با وزیر صنعت و تجارت ایران، کمی از رسیدگی به امور مهاجرین فراتر رفته و توسعه روابط تجاری را نیز در دستور کار خود قرار داد.

در راستای پیشبرد این هدف، نوامبر سال جاری هیئت دیپلماتیک سفارت افغانستان به ریاست یعقوب هلمندی، معاون دوم این سفارت، به منظور بررسی مشکلات افغان‌ها و به‌ویژه تاجران افغان و توسعه روابط اقتصادی و سرمایه‌گذاری دوجانبه به جزیره قشم سفر کردند. این نخستین سفر یک هیئت دیپلماتیک سفارت افغانستان به جنوب ایران بوده که در نوع خود قابل توجه است.

این سفارت اما از امور مهاجرین و تجارت پا را فراتر نگذاشته و در سطوح بالاتر برای برقراری ارتباط با مقامات سیاسی ایران و  نمایندگی سایر کشورها در تهران و همچنین پیشبرد روابط فرهنگی و تعاملات مردم با مردم اقدام موثری انجام نداده است.

تعاملات چشمگیر سیاسی سفارت کابل در اسلام آباد

از دیگر سو اما سفارت افغانستان در اسلام آباد فعالیت های موثرتری در راستای گسترش تعاملات سیاسی نه تنها با پاکستان بلکه با سایر سفارت های مستقر در اسلام آباد داشته است. چنانچه سردار احمد شکیب، سفیر طالبان در پاکستان در نوامبر سال جاری با مدیر کل روابط خارجی حزب جماعت اسلامی پاکستان و  اسفندیار ولی خان نماینده حزب عوامی ملی و نماینده مجلس سنای این کشور دیدار و بر توسعه روابط دوجانبه بویژه در زمینه تجارت و همچنین گشایش دروازه تورخم و سایر دروازه های تجارت مرزی تاکید کرد.

احمد شکیب در ادامه دیدار با نمایندگان احزاب مختلف پاکستان در می سال میلادی جاری با محمود اچکزی، سیاستمدار برجسته و رهبر حزب عوامی ملی و در جولای با حافظ نعیم، رئیس حزب جماعت اسلامی این کشور دیدار کرد و به بررسی ارتباطات مردم با مردم و  فرصت ها و چالش های کنونی روابط دوجانبه پرداختند.

وی همچنین در ماه آوریل با سید مرادعلی شاه، وزیر اعلی ایالت سند، در ماه مارس با آصف علی خان درانی، نماینده ویژه وقت پاکستان در امور پاکستان و چودری سلطان محمود، رئیس جمهور جامو و کشمیر دیدار کرد. طرفین در این گفتگوها به چالش های اخیر بین دو کشور، احیای روابط سیاسی، تجاری، مردم به مردم و دیگر جنبه های روابط دوجانبه پرداختند.

سفیر طالبان در اسلام آباد علاوه بر ارتباط موثر با نمایندگان و روسای احزاب مختلف پاکستان، دامنه ارتباطات خود با نمایندگی های سایر کشورها در اسلام آباد را نیز گسترش داد و در راستای تلاش برای شکل گیری روابط سازنده افغانستان با همه کشورها در نوامبر سال جاری با محمد طه، سفیر مالدیو در اسلام آباد دیدار و با توجه به ابراز تمایل سفیر مالدیو برای بهره گیری از پتانسیل افغانستان در جهت ایجاد پل ارتباطی با کشورهای آسیای میانه تصریح کرد که کابل تلاش می‌کند تا با سیاست های اقتصاد محور خویش، افغانستان را به نقطه اتصال منطقه تبدیل کند.

وی در تلاش برای تعاملات با کشورهای همسایه در سپتامبر سال جاری با عارف عثمانوف، سفیر ازبکستان در پاکستان دیدار و برگسترش روابط دوجانبه و ثبات منطقه ای تاکید کرد.

سفیر حکومت سرپرست افغانستان اما علاوه بر کشورهای همسایه نگاهی به غرب نیز داشته و در جولای سال جاری میلادی با سفیر نروژ در اسلام آباد دیدار و گسترش روابط دوجانبه را در دستور کار دو کشور قرار داد.

احمد شکیب در راستای تقویت روابط دیپلماتیک کشورش با دنیا در ماه مه  با سفیر روسیه در پاکستان هم دیدار کرد.

در ادامه ارتباط سفارت حکومت سرپرست افغانستان با نمایندگی کشورهای مختلف در اسلام آباد، ظریف قاسمی مسئول امور کنسولی این سفارت در همین ماه مه با همتای رومانیایی خود دیدار و همکاری دوجانبه در امور کنسولی و حقوقی دو کشور و تقویت روابط بین دو کشور را مورد بحث و بررسی قرار دادند.

قاسمی همچنین در ماه آوریل به سراغ کشورهای مسلمان نیز رفت و در دیدار با سفیر مالزی در اسلام آباد بر گسترش روابط دوجانبه تاکید کرد. در اهمیت رابطه با مالزی مجددا احمد شکیب سفیر کابل در پاکستان در ماه مارس با همتای مالزیایی خود دیدار کرد.

شکیب در ماه مه نیز با سفیر ایران در پاکستان دیدار کرد و مراتب تسلیت خود را در خصوص شهادت سید ابراهیم رئیسی  و حسین امیر عبداللهیان، رئیس جمهور و وزیر خارجه سابق ایران در سانحه هوایی به دولت و ملت ایران ابراز داشت.

سفارت کابل در اسلام آباد در سطوح بالاتر نیز تلاش به برقراری ارتباط با نهادهای بین المللی کرد و در این راستا در ماه جولای با  فیلیپو گراندی کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان دیدار و به بررسی مشکلات و چالشهای مهاجرین افغانستان پرداخت.

 در ماه ژانویه نیز سفیر افغانستان در پاکستان با مالک سیزی، رئیس دفتر یوناما دیدار کرد. در این دیدار، تعامل بین حکومت سرپرست افغانستان و جامعه بین المللی، اخراج اجباری پناهجویان افغان و مسایل مرتبط مورد بحث قرار گرفت.

پل ارتباطی سفارت کابل در اسلام آباد با نویسندگان و اصحاب رسانه

سفارت افغانستان در ارتباط با رسانه های دنیا، روزنامه نگاران و نویسندگان پاکستانی و همچنین شرکت در نشست های مطالعاتی هم عملکرد خوبی داشته چنانچه سفیر افغانستان در ماه جولای در گفتگو با بی بی سی پشتو موضع کشورش در قبال تحریک طالبان پاکستان را روشن کرد و در خصوص مسائل پیش آمده با پاکستان گفت که موضع حکومت سرپرست این است که به جای صدور بیانیه، باید بر گفتگو برای تقویت درک متقابل در مورد مسائل دوجانبه تاکید بیشتری شود.

وی همچنین در ماه آگست در مصاحبه با دویچه وله پشتو گفت اگرچه برخی از چالش ها همچنان ادامه دارد، افغانستان و پاکستان پیوندهای عمیق مردم با مردم و اشتراکات بسیاری دارند.

وی در ماه آگست طی مصاحبه اختصاصی با موسسه حل تنازع پاکستان، روابط بین افغانستان و پاکستان را برای ارتباط و رفاه منطقه ای حیاتی دانست و  گفت روابط مثبت بین دو کشور منجر به منافع متقابل، بهبود تجارت و ترانزیت و یکپارچگی اقتصادی منطقه ای می شود. در مقابل، تنش ها بر هر دو ملت و منطقه گسترده تر تأثیر منفی می گذارد. تقویت این روابط نه تنها به نفع افغانستان و پاکستان است، بلکه ارتباطات با کشورهای آسیای مرکزی، ایران، چین و کل منطقه را افزایش می دهد.

احمد شکیب همچنین در ماه ژانویه در مصاحبه با شبکه خبری طلوع نیوز در مورد مسائل مختلف افغانستان گفتگو کرد.

وی در ماه ژوئن با نویسنده مشهور ،جمعه خان صوفی و ​​همچنین حسن خان روزنامه نگار پاکستانی به طور جداگانه در محل سفارت دیدار کرد. در این دیدارها روابط میان مردم افغانستان و پاکستان، اشتراکات تاریخی و فرهنگی، نقش رسانه ها و خبرنگاران در احیای روابط دوجانبه و نیز وضعیت موجود مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

سفیر حکومت سرپرست طالبان در ادامه دیدار با اصحاب رسانه در ماه آوریل با حامد میر، روزنامه نگار مطرح پاکستانی دیدار کرد. در این دیدار روابط دوجانبه افغانستان و پاکستان، پیوندهای مردم با مردم، فرصت ها و نقش مهم رسانه ها و خبرنگاران در رسیدگی به چالش های کنونی مورد بحث قرار گرفت.

وی در اکتبر نیز در مرکز مطالعات منطقه ای اسلام آباد در مورد تقویت روابط اقتصادی پاکستان، افغانستان و آسیای مرکزی سخنرانی کرد.

تلاش سفارت کابل در اسلام آباد برای گسترش روابط اقتصادی و تجاری

سفیر طالبان برای اسلام آباد علاوه بر تعاملات سیاسی در بخش تجارت و ارتباطات اقتصادی هم ورود کرده است. چنانچه سفیر افغانستان در طول سال جاری در دیدار با مقامات و هیئت های مختلف تجاری برای رفع موانع و حل مشکلات تاجرین اقدامات ارزنده ای کرده است.

این سفارت در آگست سال جاری ضمن درخواست از دولت پاکستان برای رفع مشکل مسدویت مرزهای تجاری برای همکاری در جهت رفع موانع تجاری اعلام آمادگی کرد.

این سفارت در همین ماه از شرکت های ساختمانی واجد شرایط در پاکستان دعوت کرد تا در صورت واجد شرایط بودن برای تکمیل ساختمان های اداری و کنسولی پروژه مجتمع سفارت افغانستان واقع در حوزه دیپلماتیک، سکتور G5، اسلام آباد، همکاری کنند.

در ماه آگوست مسؤل بخش های سیاسی و اقتصادی سفیر طالبان در اسلام‌ آباد با هیات مشترک وزارت ارتباطات، سازمان کار مرزی و اداره ملی شاهراه های پاکستان دیدار و در مورد از سرگیری پروژه ساخت جاده جلال آباد-تورخم به بحث و گفتگو نشستند.

سفارت افغانستان در اسلام آباد در یک بار در ماه جولای و با دیگر نیز در ماه مارس با ماریا کازی، مسئول بخش افغانستان وزارت تجارت تجارت و صنایع پاکستان دیدارهایی را برگزار کرد. هیئت این سفارت در دیدار ماه جولای خود با ماریا کازی  مشکلات اموال صادراتی متوقف شده افغانستان در گذرگاه¬های تورخم، اسپین بولدک و خرلاچی، تسهیل تجارت میان دو کشور و رفع موانع تجاری موجود مورد بررسی قرار داد.

در تلاش برای رفع موانع تجاری در ماه جون هیئتی به سرپرستی مولوی محمد قاسم متشکل از تعدادی از علما و سران منطقه چمن با سفیر افغانستان در اسلام آباد دیدار کردند. در این دیدار مشکلات مردم چمن و مردم دو طرف، تجارت دوجانبه، سفر و موضوعات مرتبط مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

ماه مه نیز تفاهم نامه همکاری بین شرکت دولتی طیور افغانستان و آژانس امید پاکستان در سفارت پاکستان در اسلام آباد امضا شد.

در ماه ژانویه نیز احمد شکیب و اعضای سفارت با تعدادی از اعضا و رهبران اتحادیه حمل و نقل افغانستان مستقر در پاکستان دیدار و بر همکاری های موثر بر رفع موانع مرزی و بازگشایی مسیرهای تجاری تاکید کردند.

سفارت کابل در اسلام آباد در سال جاری علاوه بر تلاش برای گسترش روابط تجاری با پاکستان با برقرای ارتباط با سایر کشورها به دنبال جذب سرمایه گذاری خارجی در افغانستان بوده است. در این خصوص احمد شکیب سفیر این کشور در ماه مه با نماینده شرکت کانادایی پانکاپر دیدار و در مورد سرمایه گذاری در استخراج مس و دیگر منابع طبیعی افغانستان با وی به گفتگو پرداخت و تاکید کرد که دولت افغانستان با توجه به قوانین موجود از همه سرمایه گذاران خارجی استقبال می کند.

احمد شکیب در همین راستا در ماه ژانویه با هیئتی از سرمایه گذاران چینی در سفارت دیدار کرد و در پاسخ به درخواست آنها برای سرمایه گذاری 500 میلیون دلاری در بخش انرژی افغانستان، به سرمایه گذاران اطمینان داد که دولت افغانستان از سیاست های اقتصاد محور پیروی می کند و از هر سرمایه گذاری شفاف و مفید برای مردم عادی افغانستان استقبال می کند.

فعالیت های فرهنگی نمایندگی کابل در اسلام آباد

این سفارت همچنین فعالیت های موثری را در راستای ارتباط با دانشجویان مهاجر افغان در پاکستان و حل مسائل آنان و همچنین گسترش تعاملات آموزشی بین دو کشور انجام داده است.در این خصوص احمد شکیب در طول سال جاری چندین بار با دانشجویان دانشگاه بین المللی اسلامی اسلام آباد دیدار کرده و حتی نشست های مشترکی نیز با دانشجویان سایر دانشگاه ها منعقد کرده است.

برای نمونه در اکتبر سال جاری نشست مشترکی در سفارت برای دانشجویان افغانستانی دانشگاه بین المللی اسلامی اسلام آباد و سایر دانشگاه ها برگزار شد. سفیر افغانستان در این مراسم دانشجویان را ثروت این کشور خواند و اعلام کرد که سفارت افغانستان برای تحصیل، دانش آموزان و کادر علمی اهمیت زیادی قائل است و می کوشد تا انواع فرصت های کاری و تحصیلی را برای آنها فراهم کند.

شکیب همچنین در همین ماه به دعوت رسمی اویس رئوف رئیس دانشگاه لاهور از دانشگاه لاهور بازدید کرد. در جریان این دیدار، بحث های عمیقی در مورد تقویت همکاری های علمی و پژوهشی بین دانشگاه های کابل و لاهور صورت گرفت.

در راستای این تعاملات آموزشی رئیس دانشگاه لاهور در ماه جولای مجددا با سفیر افغانستان در سفارت دیدار کرد و طرفین برای افزایش همکاری های آموزشی و بررسی روند تحصیل دانشجویان افغان در دانشگاه لاهور توافق کردند.

وی همچنین در مراسم آغاز سال تحصیلی مهاجران افغان در پاکستان شرکت کرد و زنگ شروع سال تحصیلی را نواخت.

شکیب در ماه آویرل نیز با فارغ التحصیلان افغان دانشگاه بین المللی اسلامی اسلام آباد دیدار کرد و بر تعهد دولت افغانستان برای ایجاد فرصت های شغلی برای فارغ التحصیلان تاکید کرد.

اقدامات سفارت کابل در اسلام آباد برای پیشبرد امور مهاجرین

سفیر افغانستان در پاکستان همچنین در راستای پیشبرد امور مهاجرین افغان در این کشور در ماه جولای همراه با هیأت همراه با وزیر فدرال ایالات و مناطق مرزی پاکستان دیدار کرد و به بررسی چالش ها و مصائب مهاجرین پرداخت.

سفارت حکومت سرپرست افغانستان در کابل همچنین اقداماتی را در خصوص آزادی زندانیان افغان در پاکستان انجام داد که از جمله آنها میتوان به آزادی زندانیان افغان در کراچی در چند نوبت از جمله آزادی 117 تن در ماه اپریل، 40 تن در مارس و 58 تن در ژانویه اشاره کرد.

سخن پایانی

 با نگاهی به فعالیت های یکسال اخیر نمایندگی های کابل در تهران و اسلام آباد به این دریافت می رسیم که علیرغم تعاملات گسترده تر جمهوری اسلامی ایران با حکومت سرپرست طالبان اما نمایندگی این کشور در تهران نسبت به اسلام آباد عملکرد به نسبت ضعیف تری داشته است و صرفا رسیدگی به امور مهاجرین و در برخی موارد تعاملات تجاری را در دستور کار خود قرار داده است، حال آنکه نمایندگی اسلام آباد با اقدامات گسترده در تمامی سطوح نه تنها سعی در توسیع روابط با پاکستان داشته بلکه حتی در سطوح بالاتر ضمن ارتباط با نمایندگی سایر کشورها در اسلام آباد و نهادهای بین المللی به دنبال برقراری ارتباط سازنده بین حکومت سرپرست طالبان با دیگر کشورهای دنیا نیز هست.