به گزارش ایراف، ابراهیم رحیمپور، سفیر پیشین ایران در هند در گفتوگویی با اشاره به موضوع حقابه هیرمند و اختلاف نظر میان ایران و افغانستان گفت: مسئله آب به ویژه آبراهها و رودخانههای مرزی در بسیاری از کشورها وجود دارد.
او ادامه داد: در کردستان خودمان رودخانهها به طرف عراق جاری می شوند و خود ما هم به دلیل نیازهایی که داریم سدهایی را بر روی این روخانهها ایجاد کردیم و آب را تا حدودی به سمت خودمان منحرف کردیم که این هم در مقاطعی مورد اعتراض عراقیها قرار گرفته است. یا در ترکیه سد آتاتورک که گفته میشود یکی از بزرگترین سدهای دنیاست آب رودهای دجله و فرات که از رودخانههای قدیمی و بزرگ است و در نزدیکی مرز ایران به هم می پیوندند و اروند رود را ایجاد میکنند به شدت کاهش داده است و عراق و سوریه و ایران از این بابت متضرر شدهاند.
سفیر پیشین ایران در هند خاطرنشان کرد: طبیعی است در این شرایط قیمت آب هم بالا میرود حتی بعضی مواضع را از سوی مقامات پیشین افغانستان و در مقاطعی از سوی اردوغان داشتیم که گفتند آب را در مقابل نفت میدهیم.
رحیمپور با اشاره به قرارداد 1351 میان ایران و افغانستان که موضوع حقآبه رود هیرمند در آن مطرح شده است، گفت: این قرارداد بین ایران و افغانستان از سوی ایران هویدا و افغانستان شفیق نخست وزیر وقت امضا شد؛ اما این مسئله آنقدر برای طرف افغان حیاتی، سیاسی و حیثیتی شد تا جایی که به ترور شفیق منجر شد، البته گفته میشد برخی واکنشها به امضای این قرارداد را از بیرون هدایت میکنند.
معاون وزیر امور خارجه پیشین کشورمان در ادامه به غیرراهبردی بودن ساخت سد کمال خان و سکوت ایران در برابر آن اشاره کرد و افزود: متاسفانه سیمان مورد نیاز برای ساخت این سد، در زابل تامین شد به شکلی که کارخانه سیمانسازی تقریبا به این منظور و مشارکت در بازار افغانستان تاسیس شد از این رو ما خودمان در شکلگیری این فضا بیتاثیر نیستیم.
وی تاکید کرد که هدف از ساخت سد کمالخان بیشتر ایران بود و مقدار کمی پاکستان.
روز گذشته نیز فرهاد شهرکی؛ نماینده مردم زابل، زهک، نیمروز، هامون و هیرمند در مجلس شورای اسلامی در مورد آخرین وضعیت حقابه هیرمند، گفت: اخیرا فرصتی فراهم شد تا با چند تن از وزرای حکومت افغانستان دیدار و گفتگو داشته باشیم که در تمام جلسات علاوه بر مباحث عنوان شده مذاکرات حقابه هیرمند نیز انجام شده است.
سد کمال خان ذاتاً طراحی شده تا آب را به بیراههها و شورهزارها هدایت کند
نماینده مردم زابل، زهک، نیمروز، هامون و هیرمند در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در چند سال اخیر میزان بارندگی در سرچشمههای هیرمند بسیار مناسب بوده است، اظهار داشت: سد کمال خان ذاتاً طراحی شده تا آب را به بیراههها و شورهزارها هدایت کند، با توجه به اینکه طی چند سال اخیر شاهد بارندگی متعدد در سرچشمههای هیرمند بودیم و حقابهای نیز از گذشته برای ایران تعیین شده بود؛ اما به واسطه احداث سد کمال خان به بیابانها هدایت و سرازیر گشت.
عضو مجمع نمایندگان استان سیستان و بلوچستان در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: تنها مقدار ناچیزی از حقآبه وارد خاک کشورمان شد و همین مسئله دلیلی بود تا منطقه سیستان ایران و نیمروز افغانستان تحت الشعاع قرار بگیرند و زیست انسان در این استان جنوبی به خطر بیفتد، بی تردید هر تصمیمی که در خصوص این مسئله گرفته شود ولایت نیمروز افغانستان نیز از آن متاثر خواهد شد.
عضو کمیسیون انرژی در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه سد بخش آباد مسئله دیگری است که باید دولتمردان کشورمان به آن توجه کنند، گفت: افغانستان قصد دارد سد بخشآباد را که 26 برابر سد کمالخان ظرفیت دارد، روی رودخانه فراهرود احداث کند که تکمیل این سد قطعا فاجعه زیست محیطی را به دنبال خواهد داشت.
شهرکی با اشاره به شکل گیری کمیساریای آب، یادآور شد: ما درخواست شکل گیری کمیساریای آب را دادهایم، امیدواریم با شکل گیری آن شاهد حضور مجمع نمایندگان استان سیستان و بلوچستان در کمیساریایی آب باشیم و موضوعات قانونی آب که در طول زمانهای مختلف مورد غفلت قرار گرفته، رسیدگی شود.
در نظر داشته باشیم تنها یک بند از معاهده ۱۳۵۱ مربوط به حقابه هیرمند است و حتی مواردی به ساخت و سازها در بستر رودخانههای مرزی اشاره دارد که باید دقت لازم انجام پذیرد، هر چند اگر دیروز بر روی احداث بند کمال خان و امروز بر روی سد بخش آباد دقت میشد با مشکلات خشکی هیرمند روبهرو نبودیم.