به گزارش ایراف؛ تلویزیون ملی افغانستان از سال ۱۳۵۷ شمسی تاکنون در حال فعالیت است و تنها تلویزیون سراسری دولتی این کشور است.
حالا سه سال است که پس از بازگشت دوباره طالبان به قدرت در افغانستان، وزارت امر به معروف و نهی منکر طالبان قصد دارد برنامه‌های این تلویزیون را متوقف کند.
این درحالی است طالبان در طول سه سال گذشته بسیاری از برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی این رسانه را متوقف کرده و کارمندان زن این تلویزیون را برکنار کردند.
این روزها منابع خبری در افغانستان می‌گویند که طالبان قصد دارند با استناد به قانون وزارت امر به معروف خود قصد دارد، همه برنامه‌های این رسانه را صوتی کند.
اکنون سئوال این است که ماشین زمان طالبان آنها را به کدام سو می‌برند، ماشینی که مسافران آن مردم افغانستان هستند؟
طالبان در ماه‌های گذشته مجموعه قوانینی متشکل از ۳۵ ماده در چهارچوب سیاست‌های امر به معروف و نهی از منکر را به مردم ابلاغ کرده است.
این قوانین شامل محدودیت‌های جدیدی برای رسانه‌ها در افغانستان نیز می‌شود که ممنوعیت انتشار تصاویر موجودات زنده اعم از انسان‌ها و حیوانات یکی از این قوانین است.
برخی از این قوانین در اولین دوره حکومت طالبان در افغانستان (۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱) نیز اعمال می‌شد. استفاده از تلویزیون در دوره اول حکومت طالبان به طور کامل ممنوع بود و مردم این کشور تلویزیون نداشتند و اگر داشتند آنها را مخفی می‌کردند.
طالبان همواره بر اجرای سختگیرانه قوانین به ظاهر اسلامی خود تأکید داشته و محدودیت‌های متعددی را خصوصا علیه رسانه‌ها و حقوق زنان اعمال کرده است.
این اقدام طالبان از ولایت‌های دور دست آغاز شده و احتمال می‌رود که در صورت عدم مخالفت جدی، اجرای این حکم در کابل و سراسر افغانستان اجرا شود.
طالبان به چه چیزی استناد میکنند؟
طالبان برای توجیه شرعی بودن حکم منع پخش تصاویر موجودات زنده به منابع و احادیث استناد میکنند: قال اصحابنا و غیرهم تصویر صورة الحیوان حرام اشد التحریم و هو من الکبائر و سواء صنعه لما یمتهن او لغیره فحرام بکل حال الان فیه مضاهاة لخلق الله (اصحاب ما و دیگران گفتند که به تصویر کشیدن حیوان، اکیداً حرام و از گناهان کبیره است، چه به خاطر فن و حرفه فرد باشد و چه به منظور دیگری باشد، حرام است چرا که تقلیدی از خلقت خدا است.)
ایرادهای وارده بر حکم ممنوعیت انتشار تصاویر موجودات زنده
این نوع قانون‌گذاری براساس دیدگاه بسته طالبان به وجود آمده و آنها به سراغ سخت‌گیرترین احکام رفته‌اند. در حالی که در فقه اهل سنت نیز بسیاری از قوانین طالبان مانند منع پخش تصاویر موجودات زنده و عورت پنداشتن صورت و صدای زنان اساسا وجود ندارد.
یکی از ایرادهای اساسی به قانون‌گذاران طالبان این است که مقتضیات زمان را نظر نمی‌گیرند و گمان میکنند هنوز در صدها سال پیش زندگی میکنند.
در حالی که با پیشرفت روزافزون علم و فناوری های جدید قانون‌گذاران یک کشور میبایست در رساندن خود به این پیشرفت‌ها قدم‌های سریع تری بردارند تا عقب ماندگی خود را جبران نمایند.
قانون‌گذار باید در هنگام وضع قوانین برای تضمین موفقیت اجرای یک حکم، حواشی از جمله مقتضیات زمان و امکان اجرای آن را در نظر بگیرد، اما طالبان در اجرای احکام خود اساسا به این مقتضیات اهمیتی نمی‌دهند.
تبعات احتمالی اجرای حکم ممنوعیت انتشار تصاویر از تلویزیون‌های افغانستان
در دهکده جهانی امروز که وسایل ارتباطی هر روز بیشتر و مردم کشورهای مختلف را به هم نزدیک کرده و مرزها را درهم شکسته اجرای حکم ممنوعیت پخش تصاویر، ممکن است فقط رسانه‌های درون افغانستانی را محدود کند در این صورت مردم به سادگی از طریق ماهواره‌ها و گوشی‌های هوشمند به سراغ تلویزیون‌ها و تولیدات خارجی خواهند رفت.
ایجاد شکاف بین طالبان
طالبان در این سال ها خود با استفاده گسترده از شبکه‌های اجتماعی و استفاده از دوربین‌ها و انتشار تصاویر سعی کردند چهره جدیدی از خود به نمایش بگذارند، بنابراین شکی نیست بخشی از رهبران و بدنه طالبان با حکم ممنوعیت تصاویر اشیاء ذی‌روح مخالف هستند و این موضوع شکاف جدیدی بین طالبان ایجاد خواهد کرد.
افزایش نرخ بیکاری
تاکنون از اجرای این حکم، دست کم ۳ تلویزیون خصوصی در ولایت‌های تخار و بادغیس تعطیل شده‌اند. تداوم اجرای این حکم به ۳۱ ولایت دیگر، بر سیل بیکاران افغانستان می افزاید. این در حالی است که افغانستان از نرخ بیکاری بالایی رنج می‌برد.
انزوای بیشتر افغانستان در جامعه جهانی
کشورها و سازمان های بین المللی از این‌گونه احکام استفاده خواهند کرد و برای انزوای بیشتر طالبان، از این حکم و پیامدهای منفی آن مستندسازی خواهند کرد.
سرکوب آزادی‌های هنری و افزایش مهاجرت‌ها
این ممنوعیت به عنوان بخشی از سرکوب کلی آزادی بیان و آزادی‌های هنری در افغانستان عمل خواهد کرد. هنرمندان و فعالان فرهنگی که در کشور باقی مانده‌اند مجبور به خودسانسوری شده فعالیت‌های خود را متوقف می کنند یا کشور را ترک میکنند.
افول هنر و سینما
این ممنوعیت به شدت بر صنعت هنر و سینما تأثیر گذاشته و باعث کاهش تنوع فرهنگی و هنری در کشور می شود. هنرمندان و سینماگران از فرصت‌های خود برای ابراز خلاقیت و بیان داستان‌های فرهنگی محروم می‌شوند و تولید آثار هنری و فرهنگی در این کشور متوقف می‌شود.
کمبود منابع آموزشی
منع پخش تصاویر انسان‌ها و حیوانات به کمبود منابع آموزشی در مدارس و دانشگاه‌ها منجر می‌شود. دانش‌آموزان و دانشجویان از یادگیری درباره علوم انسانی، زیست‌شناسی و محیط‌زیست محروم می‌شوند.
کاهش آگاهی در جامعه
عدم دسترسی به تصاویر و مستندات آموزشی می‌تواند به کاهش آگاهی دانش‌آموزان و دانشجویان از مسائل اجتماعی و زیست‌محیطی منجر شود همچنین این امر می‌تواند به تضعیف هویت ملی و فرهنگی منجر شود.
کاهش ارتباط اجتماعی
تصاویر انسان‌ها به عنوان ابزاری برای ارتباط اجتماعی و فرهنگی عمل میکنند. منع این تصاویر می‌تواند به کاهش ارتباطات اجتماعی و فرهنگی در جامعه منجر شود.
به نظر می‌رسد که ممنوعیت انتشار تصاویر موجودات زنده توسط طالبان در افغانستان پیامدهای گسترده و عمیقی بر جامعه و فرهنگ این کشور دارد.
این ممنوعیت نه تنها به محدودیت‌های فرهنگی و هنری منجر می‌شود، بلکه تأثیرات منفی گسترده و فاجعه واری بر آموزش، هویت ملی، آزادی‌های فردی و اجتماعی نیز به همراه داشته و عقب گردی به قرون گذشته است.
