تبلیغات انتخابات و مناظره بین دو کاندید خواهان کرسی ریاست جمهوری در حالی ادامه مییابد که دو حزب در تلاش هستند تا پاسخی قانعکننده برای اذهان آمریکاییها در مواجه با افغانستان بیابند. زیرا انتخابات آمریکا همواره یکی از مهمترین انتخابات در دنیاست و سیاستهای این کشور بر سایر کشورها تاثیرگذار بوده است.
یکی از کشورهایی که همواره جایگاه برجستهای در مناظرات انتخاباتی آمریکا داشته، افغانستان بوده است، زیرا امریکا نتوانست افغانستان را در کارنامه سیاست خارجیاش به نقطه روشنی تبدیل نماید. کشوری که ضعف توانایی نظامی امریکا،سردرگمی در اجرای سیاستهای مبارزه با تروریسم، دیپلماسی آمریکایی در آن به نمایش درآمد و عاملی برای زیر سوال بردن اقدامات مسئولین و سیاستگذاران در حوزه غرب آسیا بوده است. سوالی که این در تحلیل در صدد پاسخگویی به ان هستیم این است که؛ افغانستان چه جایگاهی در سیاست خارجی آمریکا در آینده خواهد داشت؟
ترامپ، خروج بینظم آمریکا از افغانستان در سال ۲۰۲۱ را کانون اصلی حملات خود به دموکراتها بر سر مسائل سیاست خارجی و امنیت ملی قرار داده است. به عقیده وی نحوه خروج امریکا سبب تنزل جایگاه آمریکا در عرصه دیپلماسی بینالملل شد. در مقابل کامالا هریس، موضع قاطع خود را در مورد خروج نیروهای ایالات متحده از افغانستان حفظ کرده است. هریس طرح خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان را در آوریل 2021 تایید وفاش کرد که وی آخرین فردی بود که رئیسجمهور بایدن قبل از تصمیم به خروج تمام نیروهای آمریکایی از کشور با او مشورت کرده است.
هریس برای دفاع از اقدامات دولت بایدن در خروج از افغانستان گفت: در جریان خروج نیروهای آمریکایی در آگوست 2021، او بر تمرکز دولت بر تخلیه شهروندان آمریکایی و افغانهای آسیب پذیر از جمله زنان و کودکان تاکید کرده است. هریس همچنین از بدترشدن وضعیت زنان و دختران افغان تحت حاکمیت طالبان ابراز تاسف کرد. در 26 دسامبر 2021، او از رفتار طالبان با زنان انتقاد کرد و حقوق بشر و مبارزه با تروریسم را بهعنوان نگرانیهای اصلی امریکا در گفتگو با این گروه برجسته کرد. این موضع گیری هریس در مبارزات انتخاباتی باعث جلب نظر افغانها شد. آنها از هریس خواستند تا مشکلات زنان و دختران و خواستههای آنها را در اولویت قرار دهد. دوران تصدی هریسبا حمایت او از حقوقبشر و موضع قاطع در قبال چالشهای جاری افغانستان شناخته شده است.
این در حالی است که ترامپ توافقنامه خروج از افغانستان را امضا نمود، اما جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان با انتشار گزارش تندی ناکارآمدی دولت بایدن را در خروج آمریکا از طولانیترین جنگ آمریکا زیر سوال بردند. از دیدگاه آنها این بایدن بود که به نیروهای طالبان اجازه ورود به کابل را قبل از خروج کامل مقامات آمریکایی، متحدان انها و فعالان زن داده بود. جمهوری خواهان با کمرنگ کردن نقش ترامپ، بایدن را عامل هرج و مرج پیش آمده در جریان خروج آمریکاییها از افغانستان دانستند. مایکل مک کال، نماینده جمهوریخواه تگزاس، که به عنوان رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا تحقیقات را رهبری میکرد، گفت که؛ بررسی جمهوریخواهان نشان میدهد که دولت بایدن اطلاعات و فرصت لازم را برای برداشتن گامهای لازم برای برنامه ریزی برای فروپاشی اجتناب ناپذیر دولت افغانستان داشت. بنابراین ما میتوانستیم با خیال راحت کارمندان ایالات متحده، شهروندان آمریکایی، دارندگان گرین کارت و متحدان شجاع افغان خود را تخلیه کنیم.
آنچه اکنون از مناظرات انتخاباتی در میان نامزدهای ریاست جمهوری فهمیده میشود این است که آنها افغانستان را پروژهای ناتمام، ناموفق و سبب بیاعتباری امریکا در منطقه و جهان میدانند. کشوری که جان هزاران سرباز آمریکایی در آن از بین رفت و مالیات دهندگان امریکایی را از اجرای سیاستهای نظامی این کشور در افغانستان خشمگین نمود، قدرت دیپلماسی آمریکا را نشانه رفت و شان دپیلماسی آمریکایی را پایین آورد. خروج از افغانستان برنامهای سنگین و چند مرحلهای بود که در نهایت جمهوریت دست ساخته آمریکایی را نابود و گروه طالبان را به قدرت بازگرداند.
آمریکا با ادعای مبارزه با تروریسم جنگ را آغاز کرد و در نهایت با خروج زود هنگام خود از منطقه و افغانستان، گروه افراطی طالبان که کارنامه فعالیت و مشارکت در اقدامات تروریستی و حمله به امریکا را در فعالیتهای افراطی خود داشت را به قدرت بازگرداند. افغانستان اکنون درسیاست خارجی آمریکا در آینده جایگاه برجستهای ندارد و طالبان (دولت خودخوانده امارت اسلامی) تنها نگاهشان به سیاستهای واشنگتن در افغانستان خواهد بود. این را میتوان به وضوح از سخنان نامزدهای ریاست جمهوری فهمید زیرا هریک از طرفین در تلاش هستند تا این لکه ننگ را از کارنامه حزب خود پاک کنند.
آنچه از افغانستان در مناظرات انتخاباتی منعکس شده، تنها نحوه خروج آمریکا و تاثیرات ان بر دیدگاه جهانیان نسبت به دیپلماسی آمریکایی است. کاملا هریس همواره طالبان را گروهی تروریستی خوانده است و آنان را درباره حقوق بشر، بهویژه شرایط زنان در این کشور مورد مواخذه قرار داده است. سرنوشت مردم افغانستان بعد از دو دهه اشغال نظامی، حضور طالبان و موج مهاجران هیچ یک در مناظرات انتخاباتی مطرح نشدهاند.
همچنین، درباره نقش طالبان در انتخابات آمریکا، در واقع باید گفت که؛ طالبان برای به رسمیت شناخته شدن خود تنها مجبور خواهند بود که پیرو و مجری سیاستهای آمریکا باشند. جدا از اینکه کدامین حزب قدرت را در آمریکا بهدست آورد و چه سیاستی درباره افغانستان به اجرا بگذارد. زیرا طولانی شدن جنگ در اوکراین، جنگ در غزه و لبنان سبب شده است که افغانستان در حاشیه قرار بگیرد. طالبان تنها میتوانند تابع، اجراکننده باشند و برای بدست آوردن امتیاز شناسایی و باز شدن دربهای دیپلماتیک منطقه بر روی خود همکاری بیشتری از خود در برابر سیاستهای امریکا نشان بدهند.
فقر و قحطی، موج گسترده مهاجران، حضور گروههای تروریستی مانند شاخه داعش خراسان و ایجاد ناامنی پس لرزههای ناامنی موجود است که میتواند آینده افغانستان و امنیت منطقه را تحت تاثیر قرار دهد. سیاست خارجی امریکا جدا از اینکه کدامیک از احزاب به قدرت دست یابند، یک سیاست واحد در قبال افغانستان را اجرا خواهند کرد و آن عدم بازگشت دوباره به منطقه است. تنها پرداختن به موضوعاتی مانند حقوق بشر (به توجه به حق کار و تحصیل برای زنان)، مهاجرت، تروریسم، ارسال کمکهای غذایی و دارویی موضوعاتی هستند که انتظار میرود در سیاست خارجی آینده آمریکا در دستور کار رئيس جمهور آینده این کشور قرار بگیرد. بعید به نظر میرسد که رئیس جمهور آینده ایالات متحده تمایل داشته باشد در موضوعات مرتبط با افغانستان پا را فراتر از این محدوده بگذارد.
بنابراین، انتخابات آمریکا تاثیراتی از قبیل توجه به فقر و نابسامانی، حضور مهاجران، وضعیت زنان و حقوق بشر
بر افغانستان خواهد داشت. افغانستان نیز به دلیل روی کار آمدن مجدد طالبان به قدرت، نابودی دموکراسی، تخریب چهره دموکراسی و دیپلماسی آمریکا در جهان بر مناظرات انتخابات در آمریکا سایه افکنده است.