صباح زنگنه کارشناس مسائل بینالمللی و سیاسی در گفتوگو با خبرنگار ایراف با بیان اینکه با روی کار آمدن دولت طالبان، شهروندان افغانستان به دلیل عدم امنیت در کشورشان مهاجرت کردند، گفت: عملکرد طالبان به چند بخش تقسیم میشود، که بخش نخست به داخل کشور و مردم افغانستان مرتبط است اما روند دولت جدید افغانستان با شهروندانش برای ایران نیز حائز اهمیت است، زیرا ایران با کشور افغانستان از لحاظ تاریخی، اجتماعی، فرهنگی، نژادی و دینی دارای اشتراکهای بسیاری است.
وی افزود: افغانستان در طول 40 سال گذشته تبدیل به یک پایگاه برای ابرقدرت ها بوده است که زمانی در اختیار شوروی و دو دهه نیز در اختیار آمریکا بود، انتظار می رفت تا حضور انها موجب بهبود وضعیت اقتصادی این کشور شود اما وجود این ابر قدرتها در این کشور موجب شد تا ظلمهای زیادی به شهروندان این کشور شود. ابتدا عده زیادی آواره شدند و بعد تعداد زیادی از افغانها به دست نظامیان آمریکایی در خاک افغانستان کشته شدند.
زنگنه با اشاره به وضعیت اقتصادی دولت افغانستان بعد از خروج آمریکا از این کشور تصریح کرد: در عرصه اقتصاد کلان و عمومی، طالبان پس از یک سراسیمگی در بازار ارز افغانستان موفق شد، ارزش پول این کشور را در وضع مناسبی قرار دهد، این امر در حد قابل توجهی نرخ تورم را در بازارهای افغانستان تحت کنترل قرار داده است.
وی ادامه داد: البته موفقیت حکومت طالبان در جمعآوری مالیات عمومی و عواید گمرکی نسبت به حکومت پیشین قابل مقایسه نیست، از سوی دیگر آمار صادرات افغانستان نیز در سه سال اخیر نسبت به دولت پیشین این کشور رشد چشمگیری داشته است.
این کارشناس بینالمللی تاکید کرد: با این وجود، نمیتوان این برآوردها را به معنای بهبود وضع معیشت اکثریت مرمد افغانستان در نظر گرفت زیرا که عمدمردم افغانستان هم اکنون در شرایط خوب اقتصادی قرار ندارندزیرا که فرصتهای کاری عادلانه برای انها وجود ندارد و عمدات از طریق کمک های بین المللی ارتزاق می کنند.دولت طالبان برای ارتقا کیفیت زندگی شهروندان خود باید نرخ اشتغالزایی را توسعه دهد.
وی خاطرنشان کرد: حکومت طالبان در راستای جلوگیری از فساد مالی و جمعآوری درآمدهای عمومی افغانستان، تاکنون پیشرفت خوبی داشته و درآمدهای حکومت طالبان از منابع قراردادهای بزرگ استخراج معادن و فروش زغال سنگ، مبالغ چشمگیری را شامل میشود که اجرای این روند، حجم گسنردهای از بودجۀ حکومت طالبان را تأمین میکند.
زنگنه تصریح کرد: این در حالی است که تقریباً تمام بودجۀ دولت پیشین افغانستان وابسته به کمکهای خارجی بود، اما اشکال بزرگ در بخش خزانهداری و دستگاه مالی حکومت طالبان عدم شفافیت در گردش مالی است، زیرا حکومت طالبان با شیوۀ حکمرانی دولتهای دیگر، فاصله دارد و رسانهها نیز دسترسی به اطلاعات اداری و مالی حکومت طالبان ندارند.
این کارشناس بین الملل ادامه داد:حکومت طالبان در سال گذشته به قراردادهای بزرگ استخراج معادن در بخش نفت، آهن، مس، طلا و دیگر فلزات ارزشمند دست یافتند اما در سالجاری قرارداد بزرگ استخراج معادن نداشته است و تنها خبر امیدوار کننده آغاز به کار شرکت چینی در استخراج معدن مس عینک افغانستان است که در حکومت پیشین افغانستان قرارداد آن منعقد شده بود.
به گفته وی درآمدهای ناشی از استخراج و فروش معادن و زغال سنگ و همچنین دریافت بستههای کمکی دلاری به صورت هفتگی، بازار افغانستان را از ارز خارجی اشباع کرده است. این وضعیت باعث ثبات نرخ ارزش پول ملی افغانستان شده است و در یک سال گذشته افغانستان شاهد ثبات نرخ، در ارزش پول ملی خود بوده است. حفظ و ثبات ارزش پول ملی به عنوان یک دستاورد کلان اقتصادی حکومت طالبان به حساب میآید.