به گزارش ایراف؛ هر از گاهی که موضوع خط لوله صلح در رسانه ها مطرح می شود سر و کله اخبار در خصوص احداث خط لوله تاپی نیز یک دفعه پیدا می شود. اخیرا نیز در پی انتشار خبرهایی در خصوص خط لوله صلح و پیگیری ایران از احداث این خط لوله در پاکستان برخی از مسئولان طالبان نیز مدعی شدند که خط لوله تاپی در افغانستان در حال احداث است.
اواخر شهریورماه سال جاری محمد حسن آخوند، نخست وزیر حکومت سرپرست افغانستان برای حضور در مراسم افتتاح پروژهی تاپی وارد ترکمنستان شد و با قربان قلی بردی محمدوف، رهبر ملی این کشور دیدار کرد و در آنجا اعلام شد که افغانستان مراحل احداث این خط لوله انتقال گاز را آغاز کرده است.
بعد از آغاز نمادین فاز اجرایی خط لوله انتقال گاز از ترکمنستان به پاکستان در سال ۲۰۱۵ در خاک ترکمنستان، یک مراسم نمادین دیگر در سال ۲۰۱۸ برای شروع عملیات اجرایی این طرح انتقال گاز در خاک افغانستان با حضور مقامات عالی وقت چهار کشور برگزار شد اما روند اجرا بدون کوچکترین پیشرفتی، کاملا راکد و مسکوت ماند .
پیگیری ها خبرنگار ایراف نشان میدهد هر از گاهی مقامات کشورهای ذینفع از خط لوله انتقال گاز تاپی دور هم مینشینند و در مورد این خط لوله مذاکره می کنند و مدعی می شوند که این خط در کشورشان درحال احداث است.
این خط لوله که طول آن از مبدأ تا مقصد نهایی (از ترکمنستان تا هند) بیش از ۱۸۰۰ کیلومتر خواهد بود، در صورت اجرا و تکمیل، این ظرفیت را خواهد داشت که سالانه ۳۳ میلیارد مترمکعب گاز را از ترکمنستان به افغانستان، پاکستان و هند انتقال دهد.
طبق قرارداد اولیه ، هند و پاکستان هرکدام ۴۲ درصد از این گاز سهم خواهند داشت و سهم افغانستان ۱۶ درصد است ضمن اینکه افغانستان سالانه درآمدی حدود ۵۰۰ میلیون دلار از محل ترانزیت گاز به پاکستان و هند بدست خواهد آورد.
اگرچه رسانههای افغانستان و ترکمنستان خبرهایی درباره آغاز عملیات اجرایی خط لوله گاز تاپی منتشر کردهاند، اما هیچ یکی از این رسانه ها به یک موضوع اصلی و تعیین کننده درباره این پروژه اشاره ای نکردهاند، اینکه تامین مالی و سرمایه لازم و هنگفت برای اجرای این پروژه بزرگ از کجا تامین خواهد شد؟
طبق براوردهای اولیه، اجرای این پروژه به اعتباری بیش از ۱۰ میلیارد دلار نیاز دارد که بعید به نظر میرسد افغانستان و ترکمنستان بتوانند به تنهایی چنین سرمایه گذاری انجام دهند.
پاکستان هم که با بدهی های سنگین خارجی مواجه است و حال و روز اقتصاد این کشور ۲۴۰ میلیون نفری تعریف چندانی ندارد. هندی ها هم فعلا سکوت کرده اند و خبری خاصی از سوی طرف هندی برای هرگونه اراده جدی و مشارکت در اجرای این پروژه کلان دیده نشده است.
براساس این طرح ، هرسال، نزدیک به 33 میلیارد مترمکعب گاز از میدان گالکینیش در جنوب غربی ترکمنستان استخراج و به سمت افغانستان، پاکستان و هند صادر میشود.
نکته جالب توجه در این است که حتی ترکمنستان به عنوان مبدا صادرات گاز هنوز پروژه احداث این خط را آغاز نکرده است و مشخص نیست که اصلا این پروژه روی زمین اجرایی شود.
در عوض خط لوله صلح که قرار بود گاز ایران را به پاکستان و هند و در نهایت به چین منتقل کند کار احداثش در خاک ایران به اتمام رسیده است.
در اوایل دهه 90 وقتی موضوع خط لوله صلح برای چندمین بار مطرح مسئولان انرژی ایران اعلام کردند در صورت نیاز افغانستان به گاز می توان از خط لوله صلح انشعابی برای این کشور کشید ولی جنگهای داخلی افغانستان و ورود طالبان به این کشور موجب شد تا موضوع انتقال گاز ایران به افغانستان از طریق انشعاب خط لوله صلح به فراموشی سپرده شد.
به گفته موسسات بین المللی، ایران از نظر امنیت انرژی و توانایی انتقال به کشورهای متقاضی در حد بسیار بالایی قرار دارد به طوریکه حتی کشوری مانند ترکیه نیز نتوانست این موضوع را زیر سئوال برد.
مسئولان وقت وزارت نفت ایران بارها موضوع انتقال گاز به افغانستان را مطرح کردهاند و اکنون نیز به نظر میرسد، اگر این کشور نیاز مند گاز است می تواند روی خط لوله صلح حساب کند.