نخستین نشست «ابتکار منطقه‌ای افغانستان» در کابل که براساس طرح پیشنهادی ایران تشکیل شده با میزبانی حکومت سرپرست برگزار می‌شود و در آن نمایندگان ویژه کشورهای روسیه، ایران، چین و پاکستان، شرکت خواهند کرد. احتمال افزایش طرف‌های شرکتکننده نیز وجود دارد.
این نشست که قرار بود صبح روز دوشنبه به وقت محلی آغاز شود، به دلیل بدی وضعیت آب و هوا چند ساعت به تاخیر افتاد. همزمان گزارش‌ها درباره ابراز ناتوانی آصف درانی؛ نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان برای شرکت در این نشست به علت ابتلا به بیماری، امیدهای تازه‌ای را در میان مخالفان این ابتکار برانگیخت و به حدس و گمان‌های بی‌بنیاد، درباره وجود شکاف و اختلاف، تضاد منافع و فقدان اجماع درباره وضعیت جاری و چشم‌انداز آینده افغانستان در میان کشورهای شرکتکننده دامن زد.
اکنون اما مشخص شده است که این نشست نه تنها برگزار می‌شود؛ بلکه حتی احتمال دارد که طرف‌های شرکتکننده در آن افزایش یابد و به این ترتیب بر گستره اثرگذاری آن افزوده شود. حتی اگر این اتفاق هم رخ ندهد، حضور نمایندگان و سفرای ویژه کشورهای روسیه، ایران، چین و پاکستان در این نشست، به تنهایی برای ایجاد یک محور قدرتمند منطقه‌ای درباره افغانستان کافی است و اهمیت و اثرگذاری غیرقابل چشم‌پوشی آن بر معادلات سیاسی و امنیتی آینده افغانستان و منطقه را بازتاب می‌دهد.
درباره پاکستان که انتشار خبر عدم شرکت فرستاده ویژه آن کشور برای افغانستان در نشست منطقه‌ای کابل، جلب توجه کرده بود، گزارش می‌شود که عبیدالرحمان نظامانی؛ سفیر آن کشور در کابل، به نمایندگی از پاکستان حضور خواهد داشت و این بدون شک برای همه کسانی که روی شکست ابتکار منطقه‌ای گروه تماس در پی غیبت یکی از اضلاع آن، حساب باز کرده بودند و طی چند روز اخیر برای تحت‌الشعاع قرار دادن برگزاری موفقیت‌آمیز و دستاوردهای قابل انتظار آن حساب باز کرده بودند، ناامیدکننده خواهد بود.
اهمیت نشست «ابتکار منطقه‌ای افغانستان» به اندازه‌ای بالاست که افزون بر کارزارهای فشرده رسانه‌ای امریکا و غرب، لندن پایتخت انگلیس، شب گذشته میزبان یک نشست آنلاین با حضور رهبران مخالف طالبان در تبعید بود؛ نشستی که در آن تقریبا همه شرکت‌کنندگان، در کمال شگفتی هرگونه راه حل سیاسی و صلح‌آمیز برای افغانستان را مردود دانستند و بر عزم و اراده خود برای شعله‌ور کردن آتش جنگی دیگر، پافشاری کردند.
یکی از رهبران شرکتکننده حتی گفت که تشکیل «حکومت همه‌شمول» نیز راه حل نیست و بر لزوم ایجاد یک «پروسه فراگیر ملی» از راه نظامی و روش‌های دیگر تاکید کرد.
این‌همه در حالی است که در شرایط کنونی هیچ کشوری از جنگ در افغانستان حمایت نمی‌کند و راه حل نظامی را تکرار چرخه باطل خشونت و خون‌ریزی که در چند ده سال گذشته شاهد بوده‌ایم می‌دانند.
یکی از اهداف بنیادین «ابتکار منطقه‌ای افغانستان» نیز جلوگیری از جنگ و یافتن یک راه حل سیاسی، صلح‌آمیز و منطقه‌محور است؛ راه حلی که بتواند ثبات سیاسی، عدالت، مردم‌سالاری و امنیت را برای افغانستان و منطقه تضمین کند و پیامدهای ویرانگر اشغال بیگانگان را برای این کشور و کشورهای پیرامون آن به حداقل برساند.
بر این اساس، نشست لندن، صرف نظر از طیف چهره‌های شرکتکننده در آن، یک تلاش آشکار برای تخریب بود؛ تخریب یک ابتکار کارآمد، مسئولانه و عملی از جانب بازیگران بزرگ منطقه به منظور ترسیم یک نقشه راه عملیاتی و قابل دستیابی برای آینده افغانستان.
نشست لندن با این انگیزه برگزار شد که به شرکت‌کنندگان، القا کند که ابتکار منطقه‌ای افغانستان، به طور یکجانبه به نفع حکومت سرپرست مسلط بر کابل طراحی شده و در آن، جریان‌های سیاسی و قومی مخالف حکومت، جایی ندارند؛ بنابراین، حتی حکومت فراگیر که هدف غایی این ابتکار محسوب می‌شود نیز باید مردود اعلام شود و تنها بر گزینه نظامی تاکید گردد.
این در حالی است که ابتکار منطقه‌ای افغانستان، تنها یک هدف دارد و آن سپردن ابتکار عمل تصمیم‌گیری و تفاهم درباره آینده افغانستان به مردم این کشور و تمام بازیگران سیاسی، قومی و مذهبی با مشارکت مسئولانه کشورهای منطقه است.
این نشست که امروز در کابل برگزار می‌شود در مراحل بعدی با طرف‌های دیگر نیز رایزنی خواهد کرد تا در نهایت به نتیجه‌ای برای ترسیم یک نقشه راه قابل اجرا درباره افغانستان دست پیدا کند.
نکته قابل تأمل این است که قدرت‌های غربی، پیش از این، مانع مشارکت رهبران سیاسی در تبعید در نشست‌های سیاسی درباره افغانستان می‌شدند؛ چیزی که از گفتگوهای صلح آمریکا و طالبان در دوحه شروع شد و تا نخستین نشست سازمان ملل درباره افغانستان در دوحه ادامه پیدا کرد و انتظار نمی‌رود که در دومین نشست در این زمینه نیز از مخالفان حکومت سرپرست افغانستان، دعوت شود.
با این وجود اما انگلیس با میزبانی از نشست لندن، تنها یک روز قبل از نشست ابتکار منطقه‌ای افغانستان در کابل، چهره‌هایی که را پیش از این، عمدا آن‌ها را به حاشیه رانده بود، دوباره به متن آورد، تا با غیریت‌سازی و ایجاد تقابل، تلاش‌های ابتکار منطقه‌ای افغانستان را ضرب صفر سازد.
موضوع دیگر این است که ابتکار منطقه‌ای افغانستان، همان‌گونه که از نام آن پیداست، بر راه حل منطقه‌ای برای بحران افغانستان تاکید می‌کند؛ چیزی که مورد حمایت حکومت سرپرست هم قرار دارد؛ اما نشست آینده دوحه، این راهکار را نفی می‌کند و همچنان اراده ابرقدرت‌ها را برای تعیین مقدرات سیاسی و امنیتی افغانستان، مهم و غیرقابل جایگزین می‌داند. این در حالی است که بخش اعظم مصایب و فجایع و بحران‌هایی که امروز و نیز طی چند دهه متوالی در افغانستان جریان داشته، حاصل مداخلات قدرت‌های جاه‌طلب و استعماری و نفی و نادیده گرفتن دغدغه‌ها، منافع و خواسته‌های مشروع کشورهای همسایه و منطقه بوده است.
با این وجود، تلاش‌های مذبوحانه غرب و شرکای منطقه‌ای آن برای شکست «ابتکار منطقه‌ای افغانستان» ناکام خواهد ماند؛ زیرا با اشغال نامشروع افغانستان و خروج غیرمسئولانه نیروهای خارجی به رهبری آمریکا اکنون این کشورهای همسایه و منطقه هستند که بار سنگین چالش‌های سیاسی، امنیتی، اجتماعی و اقتصادی ناشی از این شکست‌های شرم‌آور را بر دوش می‌کشند؛ بنابراین، همین کشورها نیز مسئول و مصمم هستند که با ارائه ابتکارات سازنده، راه را بر هرگونه تحمیل اراده نامشروع قدرت‌های استعماری بر افغانستان ببندند و به ارزیابی طرح‌ها و برنامه‌ها و هم‌‌افزایی ظرفیت‌ها و قابلیت‌های منطقه‌ای برای یافتن رهیافتی عادلانه، سازنده، صلح‌آمیز و پایدار برای آینده افغانستان، ادامه دهند.
برگزاری نشست کابل به ساعت 16 به وقت محلی موکول شده است.
