به گزارش ایراف؛ The diplomat در گزارشی به موضوع گفت‌وگوهای دوحه پرداخته و نوشته است، از آگوست 2021، طالبان پس از سرنگونی دولت اشرف غنی، رئیس جمهور تحت حمایت غرب، حاکمان واقعی افغانستان بودند. تسلط طالبان بر کابل نیز نتیجه خروج عجولانه نیروهای آمریکایی و متحدانش از افغانستان بود. از آن زمان، به دلیل موضع تندرو طالبان مبنی بر عدم تشکیل یک دولت فراگیر به نمایندگی از همه گروه‌ها و تحریم های متعاقب آن علیه این گروه، کشور دچار آشوب و بحران انسانی شده است.
با وجود تحریم ها و انزوای بین المللی، طالبان تمایلی به نشان دادن هیچ گونه نرمشی در رفتار خود ندارند. در نتیجه، مردم افغانستان رنج می برند و صلح در افغانستان رویایی دور باقی می ماند. مسئولیت اصلی این وضعیت بر عهده جامعه بین المللی، به ویژه ایالات متحده و اخیراً سازمان ملل متحد است.
در فوریه 2020، دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، پس از تقریباً دو دهه جنگ علیه این گروه، “توافق نامه صلح در افغانستان” – به اصطلاح توافق دوحه – را با طالبان امضا کرد. در جریان مذاکرات، حکومت غنی کاملاً به حاشیه رفت.
توافق دوحه شامل چهار بخش بود: آتش بس جامع و دائمی، تعهد به عدم استفاده از خاک افغانستان توسط هیچ گروهی علیه آمریکا و متحدانش، خروج کامل نیروهای خارجی از افغانستان و مذاکرات بین‌الافغانی. پس از توافق، آمریکا و متحدانش به طور اتفاقی کشور را ترک کردند و طالبان به هیچ یک از تعهدات خود عمل نکردند.
هیچ آتش بسی حداقل از طرف طالبان وجود نداشت. این کشور شاهد افزایش شدید خشونت بود. طالبان طی دو ماه پس از امضای توافقنامه دوحه بیش از 4500 حمله در افغانستان انجام دادند. این گروه نمی خواست که مذاکرات بین الافغانی بدون استعفای غنی ادامه یابد. القاعده و گروه های دیگر در افغانستان باقی ماندند و می مانند. کشته شدن ایمن الظواهری رهبر القاعده در یک حمله هواپیمای بدون سرنشین در کابل در سال 2022 نمونه ای از این است که طالبان به تعهد خود برای جلوگیری از استفاده هیچ گروه تروریستی از خاک افغانستان عمل نکرده است.
چهار سال پس از توافق، هر دو طرف یکدیگر را به عدم انجام تعهدات خود متهم می کنند. در این بازی سرزنش، با این حال، مردم افغانستان هستند که در آرزوی صلح طولانی مدت در سرزمین خود رنج می‌برند.
ایالات متحده و متحدانش برای تحت فشار قرار دادن طالبان برای اجرای تعهدات خود در توافق دوحه، طالبان را تحریم کرده‌اند. با این حال، طالبان یک اینچ از جای خود حرکت نکرده اند. در عوض، طالبان به طور غیرمستقیم از کمک های مالی ایالات متحده به مردم افغانستان سود می برند.
پس از اشتباه فاجعه آمیز واشنگتن در کنار گذاشتن سایر ذینفعان از مشارکت در مذاکرات دوحه، سازمان ملل متحد در همین مسیر است.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، روند دوحه در مورد افغانستان را آغاز کرد و ریاست دو نشست اول آن را در ماه می 2023 و فوریه 2024 بر عهده داشت. انگیزه اصلی در پشت این ابتکار ایجاد یک روند برای مشارکت طالبان در یک گفتگوی جهانی است. طالبان در جلسه اول دعوت نشدند و آنها از شرکت در نشست دوم خودداری کردند و خواستار این شدند که به عنوان نماینده یگانه مردم افغانستان با آنها رفتار شود. امتناع طالبان برای گروه‌های دیگر، از جمله فعالان و زنان افغان، که فرصتی فراهم شد تا مسائل خود را روی میز بگذارند و توجه بین‌المللی را جلب کنند، نعمتی بود.
با این حال، سازمان ملل ناامید بود تا طالبان را به پای میز مذاکره بکشاند. به همین دلیل است که آنها تنها طرفی از افغانستان بودند که به سومین نشست در مورد افغانستان در دوحه در ژوئن تا جولای 2024 دعوت شده بودند، تکرار اشتباه توافق دوحه 2020 بین طالبان و واشنگتن. سازمان ملل متحد گروه‌های دیگر را از شرکت مستقیم در این نشست‌ها محروم کرد و به طور غیرمستقیم به طالبان آنچه را که از زمان کنترل کابل در تابستان 2021 آرزوی آن را داشتند، داد: نماینده انحصاری افغانستان.
با وجود پیام روشنی که طالبان با موفقیت منتقل کرد، سازمان ملل این نشست را صریح و مفید برای کشاندن گروه حاکم در افغانستان به میز مذاکره ستایش کرد. سازمان ملل و همچنین نمایندگان، این نشست را یک برکت برای این روند می‌دانستند، اما آنها به این احتمال که صرفاً موضع طالبان را تأیید می‌کند، توجه کافی نداشتند.
رزماری دی کارلو، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد، اما در یک کنفرانس مطبوعاتی پس از این نشست گفت که مسایل زنان و جامعه مدنی افغانستان در دیدار با هیئت طالبان بدون هیچ تعهدی از سوی نماینده ارشد این گروه، سخنگوی ارشد طالبان، مطرح شد. ، ذبیح الله مجاهد. مسلماً، این گروه برنده آشکار بود و اعتبار این پروسه را علامت سوال گذاشت، زیرا آنها به اندازه کافی در مورد مسایل مردم عادی افغانستان از جمله زنان بحث نکردند. طالبان برای طرح نگرانی های خود در قبال تحریم ها و وجوه مسدود شده حضور داشتند. آنها یک پیروزی واضح به دست آوردند.
ایالات متحده و جامعه جهانی به طور مکرر متوجه این موضوع نشده اند که تعامل با طالبان به تنهایی نتایج مثمر ثمری را به همراه نخواهد داشت. نشستن بر سر میز با طالبان بر اساس شرایط آنها و کنار گذاشتن هر گروه دیگری از شرکت در مذاکرات، خود ویرانگر است. این رویکرد نه تنها طالبان را بار دیگر توانمند می‌سازد، بلکه آنها را مطمئن می‌کند که مهم نیست چگونه عمل کنند، جامعه جهانی در نهایت زانو خم خواهد کرد. آنها بدون توجه به درد و رنج مردم عادی افغان، به ویژه زنان و کودکان، به انجام هر کاری که می خواهند ادامه خواهند داد.
با این حال، این تنها طالبان نیست که مسئول این وضعیت بحرانی در افغانستان است، بلکه جامعه جهانی نیز نتوانسته است همه طرف‌ها را برای برقراری گفت‌وگو برای صلح و هماهنگی پای میز مذاکره بیاورد. برای جامعه بین المللی، به ویژه ایالات متحده و سازمان ملل متحد، ضروری است که همه گروه ها را در مذاکرات برای یافتن راه حل مسالمت آمیز برای افغانستان مشارکت دهند.
